Birden Fazla İşverenden Ücret Alanlar Maliye Kıskacında / Sezgin Özcan

“Müflis tüccar, eski defterleri karıştırırmış.”

Vergi gelirleri bütçe öngörülerinin gerisinde kalınca, Maliye de eski defterleri karıştırmaya başladı.

Ücret gelirlerini mercek altına alan Maliye, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında birden fazla işverenden ücret geliri elde edip yasal sınırı aşmasına rağmen beyanname vermeyenleri, uyumlu mükellef projesi kapsamında beyana davet ediyor.

İŞİN ESASI

Gelir Vergisi Kanunu'nun 86. maddesine göre, tek işverenden alınmış ve kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretlerin tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi gerekmiyor. Zira aynı işverenden alınan ücretler yıl içerisinde yüzde 15'ten başlayan Gelir Vergisi tarifesine göre, artan oranlı olarak vergilendiriliyor.

Yıl içinde aynı anda ya da iş değiştirme nedeniyle birden fazla işverenden ücret alınması halinde ise birden sonraki işverenden alınan ücret toplamı, Gelir Vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmıyorsa yine beyan edilmesi gerekmiyor. Bu tutarlar, 2016 ve 2017 yılları için 30 bin, 2018 yılı için 34 bin lira.

Birden sonraki işverenden alınan ücret toplamının bu tutarları aşması halinde ise birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere tamamının beyan edilmesi gerekiyor. Birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı, ücretli tarafından serbestçe belirlenebiliyor.

Ancak bu konuda gerekli kamuoyu bilgilendirmesi yapılıp, farkındalık yaratılmadığından birçok kişi beyanname vermesi gerektiğinin farkında değil.

Bazılarının da Maliye'nin, “yeni işe başlayan ücretlinin çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret gelirinin vergilendirilmesi aşamasında daha önce çalışmış olduğu işverenden elde ettiği kümülatif ücret matrahının yeni işyerinde çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret matrahı ile ilişkilendirilmemesi, diğer bir deyişle yeni işyerinde elde edilecek ücretlerin tevkif suretiyle vergilendirilmesine esas olarak başlangıçta “0” matrahın dikkate alınması gerektiğine” ilişkin özelgesini yanlış yorumladığı, gelen sorulardan anlaşılıyor.

Sonuç itibarıyla yasa gereği, birden sonraki işverenden alınan ücret toplamının yasada belirtilen tutarları aşması halinde, birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere tamamının beyan edilmesi gerekiyordu.

NEDEN BUGÜN?

Bunun bir nedeni, başlangıçta da belirttiğim gibi bütçe hedeflerinin tutmaması. İkincisiyle ilgili kesin bir bilgi yok, ancak bir tahminim var.

Bilindiği üzere ücretlerden kesilen vergiler işveren tarafından muhtasar beyanname ile beyan ediliyor. Ödenen ücret ve kesilen verginin hangi ücretliye ait olduğu verilen beyannameden tespit edilemediğinden, Maliye'nin beyannamelere göre bir tespit yapabilmesi mümkün değil.

 

Çalışanların sigorta primine esas kazanç tutarları ve çalışma süreleri ile çalıştıkları işyeri bilgileri ise aylık prim ve hizmet belgesi ile SGK'ya bildiriliyor. Bu bilgiler aynı zamanda çalışanın hizmet cetveline yansıtıldığından, çalışanın yıl içinde iş değiştirip değiştirmediği, birden fazla işverenden ücret geliri elde edip etmediği tespit edilebiliyor.

Yine bilindiği üzere bazı pilot illerde uygulanan muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilmesi projesi ülke genelinde 1 Temmuz 2019 tarihinde başlayacaktı, 1 Ocak 2020 tarihine ertelendi. Belli ki Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi'ne geçiş kapsamında yapılan çalışmalar, yıl içinde birden fazla işverenden ücret alanların tespitini sağlamış. Maliye de elde ettiği bu bilgileri değerlendirerek, yıl içinde birden fazla işverenden ücret alanlardan beyan sınırını aşanları davet edip, beyanname vermelerini istiyor.

Yasa gereği, birden sonraki işverenden alınan ücret toplamının yasada belirtilen tutarı aşması halinde, birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere tamamının beyan edilmesi gerekiyordu. Burada tartışılacak bir durum yok.

Ancak birçoğu şu anda emekli ya da işsiz olan bu kişiler için hemen düğmeye basmak yerine önce bir farkındalık yaratıp, bundan sonrası için beyan etmeyenlerin takibe alınması daha doğru olmaz mıydı? Tahsil edilemeyen bunca vergi alacağı varken, tek geliri ücreti olup, onu da harcamış olanların ücret geliri üzerinden geriye dönük vergi alınması, “Her şey bitti, sıra sineğin yağına mı geldi?” dedirtiyor.

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 24.09.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.