Sanatçı, Düşünür ve Yazarların Sosyal Güvenliği / İsa Karakaş

1978 yılından beri bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşıları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar, düşünür ve yazarlar sigortalı sayılarak sosyal güvenlik kapsamına alınmıştır. Buna rağmen yazılı ve görsel medyaya da yansıdığı üzere birçok değerli sanatçımızın yaşlılığında maalesef emekli bile olamadan çok zor şartlarda yaşadığını hepimiz görmüşüzdür.

25 yılı aşkın süreden beri o dönemin SSK’sı şimdiki SGK’nın sosyal güvenlik bilincini toplumda oluşturması için özelikle TV-Sinema dizi ve filmlerinde sigortalılık ile ilgili sahnelerine yer verilmesini hep dile getirdim. Diğer türlü sadece kovalamaca ile çalışanları SGK çatısı altına almak mümkün değildir. 1995 yılında Sigorta Müfettiş Yardımcısı iken çıkarılan sanatçı borçlanması kanunundan yararlanmak için SSK’nın önünde uzun kuyruklar oluşmuştu. O zaman çocukluğumuzda Yeşilçam'da rol almış çok sayıda ünlü aktör, oyuncu ve sanatçının emekli olmayı bile becerememiş yaşlanmış, aciz ve perişan vaziyette olduklarını yaptığım soruşturmalardan bizzat gördüm. Son zamanlarda sanatçılarımızdan gelen çok sayıda problemin de etkisiyle bu yazımızı sanatçılarımızın sosyal güvenlik işlemlerine ayırdık...

SGK tarafından belirtilen alanlarda faaliyet gösterenler

2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüğe giren SGK kanunu ile birlikte bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarların sigortalılıkları aynı şartlarla devam ettirilmiştir. SGK hazırlamış olduğu tabloda belirtilen işleri yapanları sigortalı saymıştır.

Sanatçıların çalışma sürelerinin diğer meslek gruplarından farklılık göstermesi ve kayıt dışılığın fazla olması hususları da dikkate alınarak kayıtlı çalışmanın artırılması amacıyla SGK Kanununa 2011 yılından itibaren eklenen madde ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılanlardan ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar, primi 30 gün üzerinden kendileri tarafından ödenmek kaydıyla SSK (4/a) kapsamına alınmışlardır.

Yapım şirketlerinde çalışanlar

SGK’nın “Sigortalılara İlişkin Uğraşı Alanı ve Çalışanları Gösterir Liste”nin “1-Sinema sanatçıları ve çalışanları” bölümünde belirtilen işleri yapanların çalışma sürelerinin diğer meslek gruplarından farklılık göstermesi nedeniyle;

• Yapım şirketlerinde ya da yapım şirketlerine oyuncu, yardımcı oyuncu (figüran) temin eden ajanslarda çalışmaları nedeniyle işverenin emrinde, işveren tarafından belirlenen sürede ve ücret karşılığında çalışanlar da sigortalı sayılacaklardır.
• Yapım şirketlerine oyuncu temin eden ajanslarda SSK (4a) kapsamında sigortalı olan figüranlar için yapım şirketlerince ajanslardan fatura mukabili hizmet satın alınması durumunda, bu kişilerin söz konusu işlerde görevlendirildikleri kabul edilmek suretiyle ayrıca sigortalı olarak bildirilmeyeceklerdir.
• Yapımcı şirket adına kendi hususiyetini vermek suretiyle bir eser (ürün) üreten, çalışma zamanı ve yeri yapımcı şirketin emir ve talimatı dışında bulunup mesleğini icra eden senarist, özgün müzik yapımcısı, diyalog yazarı ve başrol oyuncusu gibi kişiler, bireysel olarak yaptıkları bu işlerden dolayı serbest meslek faaliyeti yürütmesi nedeniyle doğan serbest meslek kazancı olan ve bu kapsamda serbest meslek makbuzu veya fatura düzenleyerek çalışanların yapım şirketi ile arasındaki ilişki istisna (eser) sözleşmesi kapsamında sayılarak SSK (4b) kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilecektir.
• Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi işleri yapanların sırf vergi kaydının olmaması, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden muaf olmaları sebebiyle belirtilen işleri vergiden muaf olarak ortaya bir eser koymak suretiyle gider pusulası mukabilinde gerçekleştirenler ile yapımcı arasında hizmet akdinin bulunmaması sebebiyle SSK (4a) kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.

Not: Yazımızda belirtilen tablo ve liste talep edilmesi hâlinde ulaştırılacaktır.

Halkın sanatçıları “HAVUZA ATILDI”

Birçok sanatçıyı emekliye sevk eden TRT, istihdam fazlası diye halkın sevdiği, yılların usta türkücülerimiz başta olmak üzere çok sayıda sanatçımızı “İstihdam Fazlası Personel” ilan ederek başka kurumlara memur olarak atanması için Devlet Personel Başkanlığı havuzuna gönderdi. Bu durum gerçekten akla ziyan. Keza yıllarca halkın gönlünde sesiyle taht kurmuş ve sanatını icra eden türkücülerimize bir anda masabaşı memuriyete zorlamak ne kadar doğru? Siz karar verin…

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 07.08.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.