Çalışan Emeklilerin Kıdem Tazminatı Hakkı / Ahmet Kıvanç

Yüz binlerce kişi emekli olduktan sonra çalışmaya devam ediyor. Peki, emekli olduktan sonra çalışanların kıdem tazminatı hakları nelerdir? İşten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler mi? Tazminatını aldıktan sonra aynı iş yerinde çalışanların yeni tazminatları nasıl hesaplanır. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, çalışan emeklilerin haklarına ilişkin merak edilen soruları yanıtladı.

Kıdem tazminatı, 1475 sayılı eski İş Kanunu'nun yürürlükteki tek maddesi olan, 14. maddesinde düzenleniyor. Buna göre, bir iş yerinde kıdem tazminatına hak kazanabilmek için en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Kıdem tazminatını alabilmek için aranan koşullar ise şöyle:

- İşveren tarafından işten çıkartılma.
- İşçi tarafından haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshetme.
- Erkekler için muvazzaf askerlik.
- Kadınlar için evlilik.
- Emeklilik.
- 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar için 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gününü doldurmak.
- İşçinin ölümü.
İş Kanunu açısından, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler ile diğer çalışanlar arasında fark bulunmuyor. Emekli işçiler de kıdem, ihbar, yıllık izin gibi hakların aynısına sahip oluyorlar. İşveren tarafından işten çıkartılan ya da haklı bir nedenle istifa eden emekli işçiler kıdem tazminatını alabilirler.
Kıdem tazminatını sıfırlamadan emekli aylığı bağlatan ve sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle aynı iş yerinde çalışmaya devam edenler, en rahat grubu oluşturuyor. Bunların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin gibi her türlü hakkı aynen devam ediyor. Fiilen emeklilik gerekçesiyle diledikleri zaman işten ayrılıp, kıdem tazminatlarını alabilirler. Kıdem tazminatını almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler, fiilen emekliye ayrılmak istediklerinde, emekli aylığı bağlatmadan önceki ve bağlattıktan sonraki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını topluca alırlar.

KIDEM TAZMİNATINI DAHA ÖNCE ALMIŞ EMEKLİ İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Kıdem tazminatını alıp emekli aylığı bağlattıktan sonra aynı iş yerinde veya başka bir işte çalışmaya devam edenlerin durumu diğerlerinden farklı. İşveren işten attığında veya haklı nedenle iş akdini kendileri feshettiğinde, o zamana kadar hak etmiş oldukları tazminatı alırlar.

Önceki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını sıfırlayıp emekli aylığı bağlatarak aynı veya başka bir iş yerinde çalışmaya devam edenler, yeniden emeklilik ya da 15 yıl sigortalılık + 3600 gün primi gerekçesiyle kıdem tazminatı alamazlar. Bu kişiler için farklı bir yol bulunuyor.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, emekli aylığı almakta iken çalışmaya devam edenlere istedikleri her an emekli aylıklarını kestirip normal çalışmaya geçme imkânı veriyor. Bir ay normal çalışıp, yeniden emeklilik dilekçesi verdiklerinde, kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilirler.

SAĞLIK GEREKÇESİYLE TAZMİNAT ALINABİLİR Mİ?

Emekli işçiler, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek de kıdem tazminatı alabilme hakkına sahip bulunuyorlar. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinin 1. fıkrası sağlık sebepleriyle işçiye iş akdini feshetme hakkı tanıyor. Uzun süreli tedavi gerektiren bir sağlık sorunu bulunanlar, sağlık kurulu raporu alarak iş akdini feshettiklerinde kıdem tazminatlarını alabilirler.

İHBAR TAZMİNATI HAKLARI

Emekli işçiler, işten atılmaları durumunda, çalıştıkları süreye göre diğer işçiler gibi ihbar tazminatı alırlar. İhbar süresi, kıdem tazminatını sıfırlamamış kişilerde emekli aylığı bağlanmasından önceki ve sonraki çalışma sürelerine göre hesaplanır.

EMEKLİ İŞÇİNİN İZİN SÜRESİ

Kıdem tazminatı ile birlikte kullanılmamış izin paralarını alıp emekli aylığı bağlattıktan sonra aynı iş yerinde çalışmaya başlayanlar, izin süreleri bakımından işe yeni girmiş gibi değerlendirilir. Bir yılı doldurmadan izin hakkı elde edemezler. Örneğin, 20 yıl çalıştığı iş yerinde yıllık 26 gün izin hakkı bulunan bir işçi kıdem tazminatını ve kullanılmamış izin paralarını alarak emekli aylığı bağlattıktan sonra yeniden aynı iş yerinde çalışmaya başlarsa 5 yılı dolduruncaya kadar yılda 14 gün izin kullanır. Çalışma süresi yeniden 5-15 yıl arasına geldiğinde 20 gün kullanabilir.

Fakat aynı işçi, emekli aylığı bağlatırken kıdem tazminatını sıfırlamazsa veya kıdem tazminatını alsa bile kullanılmamış izinlerinin parasını almamış ise yılda 26 gün izin kullanmaya devam eder.

Emekli olduktan sonra yeni bir iş yerinde çalışmaya başlayanlar ise izin süreleri bakımından ilk defa işe girmiş kabul edilir.

Diğer taraftan, yasaya göre 50 yaşından büyük işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 20 günden az olamaz.

(Kaynak: Haber Türk | 02.08.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.