Serviste Kaza Geçiren İşçiye İş Göremezlik Geliri Bağlanır / Ahmet Kıvanç

İşe kendi aracıyla giden hem akaryakıt parasını cebinden öder, hem de olası bir kazada Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) iş göremezlik geliri almaktan mahrum kalır. İşe servisle giderken kaza geçirenler ise geçici veya sürekli iş göremezlik geliri alabilir. Hangi kaza iş kazası olarak kabul edilir? İş kazasında sağlanan haklar nelerdir? Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, konuyla ilgili ayrıntıları yazdı.

Sosyal güvenlikte hak sahiplerine iki tür güvence sağlanıyor. Bunlar, “kısa vadeli sigorta kolları” ve “uzun vadeli sigorta kolları” olarak ayrılıyor. Örneğin, emekliliği hak etmeden çalışmaya devam ederken eceliyle yaşamını yitirenlere uzun vadeli sigorta kolları uygulanıyor. Bu kişilerin hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için 4/a statüsündeki kişilerin en az 5 yıldan beri sigortalı ve 900 gün prim ödemiş olması gerekiyor. 4/b ve 4/c’lilerde ise en az 1800 gün prim ödeme şartı aranıyor. Bu şartları sağlamayan sigortalıların hak sahiplerine herhangi bir aylık bağlanmıyor.

Buna karşılık, iş kazası ve meslek hastalığı geçirenlere kısa vadeli sigorta kolları uygulanıyor. Kısa vadeli sigorta kollarının özelliği, işe veya çalışmaya başlar başlamaz oluşabilecek risklere karşı sigortalıya ve yakınlarına koruma sağlaması.

 

 

 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK),iş kazalarında yaralananlara, raporlu oldukları dönemde geçici iş göremezlik geliri bağlıyor. Kaza sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 10 veya daha fazla kaybedenlere sürekli iş göremezlik geliri sağlıyor. Bu kişi yeniden çalışmaya başlasa bile, iş göremezlik oranı yüzde 10’un altına düşmediği sürece sürekli iş göremezlik geliri almaya devam ediyor. Bu durumda işçi, patronundan aldığı normal ücretinin yanı sıra SGK’dan da sürekli iş göremezlik geliri alır. İş kazasında yaşamını yitirenlerin eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da ölüm geliri bağlanıyor. Burada önemli olan, yaralanma veya sakatlanmanın iş kazası sonucu ortaya çıkıp çıkmadığı.

SERVİS “İŞ YERİ” KABUL EDİLİYOR

Bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için “iş yerinde” veya “iş yeri olarak kabul edilen yerlerde” meydana gelmesi gerekiyor. İş yerine ait bulunan dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi eklentiler ile araçlar “iş yeri” tanımına giriyor.

Dinlenme saatinde iş yerinin bahçesinde futbol oynarken veya dolaşırken ayağını kırmak; iş yerinde kalp krizi geçirmek iş kazası kabul ediliyor. Kaza geçiren kişi meslekte kazanma gücünü en az yüzde 10 oranında kaybederse sürekli iş göremezlik geliri bağlanıyor. İş yeri veya eklentilerinde yaşamını yitirirse, hak sahiplerine gelir bağlanıyor.

SERVİS VARSA KENDİ ARACINI KULLANMA

İşverenin çalışanlarına tahsis ettiği taşıtlarda meydana gelen kazalar da iş kazası kabul ediliyor. Kazada yaralanan işçiye veya hayatını kaybeden işçinin ailesine gelir bağlanıyor. Ancak, işçi kendi aracıyla işe giderken kaza geçirirse kendisine ya da yakınlarına gelir bağlanmıyor.

 

 

 

İşveren servis tahsis ettiği halde servisi kullanmayıp kendi aracıyla işe giden hem cebinden akaryakıt parası ödüyor, hem de olası bir kazada yakınlarını yoksulluğa mahkûm ediyor.

İş kazası dolayısıyla bağlanan geçici veya sürekli iş göremezlik gelirinden BAĞ-KUR’lu sigortalılar da yararlanabiliyor. BAĞ-KUR’lular, sahibi ya da ortağı oldukları şirketlere ait iş yerlerinde kaza geçirip rapor aldığında veya sakatlandığında, geçici ya da sürekli iş göremezlik geliri alabilir.

GÖREVLİ İKEN DIŞARIDA KAZA GEÇİRENLER

İş yerinin dışında meydana gelen kazalarda ise işveren tarafından görevlendirme olup olmadığına veya niteliği gereği işin yapıldığı sırada olup olmadığına bakılıyor. Örneğin, bir beyaz eşya servisinde çalışan işçi, bakım onarım için gittiği evde kaza geçirirse iş kazası kabul ediliyor.

İşveren tarafından görevli olarak gönderildiği kentte dinlenirken meydana gelen kaza iş kazası sayılıyor. Buna karşılık eğlenmek için gittiği mekândaki kaza iş kazası sayılmıyor.

 

 

 

İŞ KAZASI KOLLUK KUVVETLERİNE DERHAL BİLDİRİLMELİ

İş kazalarının, işverenler tarafından derhal kolluk kuvvetlerine bildirilmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na ise 3 iş günü içinde bildirim yapılmak zorunlu. Bildirim yapmakta gecikilmesi halinde, bu süre içinde sigortalıya ödenmesi gereken geçici iş göremezlik ödeneği işverenden tahsil ediliyor.

Esnaf statüsünde çalışanlar ise kaza sonrası hastanede yatmaları gerekirse, bir ay içinde bildirim yapabilirler. Ancak, her durumda, taburcu oldukları tarihten itibaren üç iş günü içinde bildirim yapmaları zorunlu. Kazadan sonra beş gün hastanede yatan 4/b’linin, 30 günlük sürenin dolmasını beklemeden, taburcu olduktan sonra üç iş günü içinde başvurması gerekiyor.

İŞ GÖREMEZLİK GELİRİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?

İşçiler (4/a)

Kendi adına bağımsız çalışanlar (4/b),

Cezaevi atölyelerinde çalışan tutuklu ve hükümlüler,

Çırak ve stajyerler,

Çalışmaya devam eden vazife malulleri,

İŞKUR’un düzenlediği programlara katılan kursiyerler,

Türk müteahhitlerince yurt dışında çalıştırılan işçiler,

Tarım veya orman işlerinde süresiz olarak çalışanlar,

Ev hizmetlerinde çalışanlar,

İntörn statüsündeki tıp öğrencileri.

(Kaynak: Haber Türk | 30.05.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.