Bulgaristandan zorunlu göçe tabi tutulan personelin mağduriyeti gideriliyor

5754 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla "3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"a eklenen geçici 6'ncı maddeyle Bulgaristandan zorunlu göçe tabi tutulanların yıllardan beri süren sorunu sonunda çözüme kavuşacak.

3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6'ncı maddede; "Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1/1/1989 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar zorunlu göçe tabi tutulan, Türk vatandaşı olup Türkiye'de ikamet eden ve 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı Kanun dahil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almamak koşulu ile yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri bu Kanuna göre borçlandırılmak suretiyle yaşlılık aylığı bağlanmasında sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir." hükmüne yer verilmiştir.

657 sayılı Kanunun Ek Geçici 59'uncu maddesinde; "Bu kanuna tabi kurumlarda halen sürekli işçi statüsü veya sözleşmeli statüde çalışmakta olan Ahıska Türkleri ve Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlardan Türk vatandaşlığına geçmiş olup bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 1995 yılı sonuna kadar memurluğa geçmek için yazılı olarak başvuranlar, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydı ile bu Kanunun Ek Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri hükümlerine göre; 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri de dikkate alınarak derece ve kademeleri tespit edilmek suretiyle sınav şartı aranmaksızın boş memur kadrolarına intibak ettirilebilirler. Bu Kanunun yayımı tarihinden sonra hizmete alınan Ahıska Türkleri ve Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlardan Türk vatandaşlığına geçmiş olanlardan göreve başladıkları tarihten itibaren 6 ay içinde memurluğa geçmek için yazılı olarak başvuranlar hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır."hükmüne yer verilmiştir.

Bu konuyla ilgili olarak 149 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde; "5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 1425 sayılı Kanunla eklenen ek 17 nci maddesinde; aylıklarını personel kanunları hükümlerine göre almayan iştirakçilerin emeklilik keseneklerine tahsil durumları itibariyle personel kanunlarına göre girebilecekleri derece ve kademelerin aylıklarının esas alınacağı, bunların bu görevlerinde emeklilik keseneği vermek suretiyle geçirdikleri sürelerin her yıl için 1 kademe ilerlemesi, her üç yıl için 1 derece yükselmesinin esas olacağı; ayrıca sosyal sigorta kanunlarına tabi olarak geçmiş ve sigorta primi ödenmiş sürelerin de emeklilik keseneğine esas aylıkları yönünden değerlendirileceği, ancak bu suretle bulunacak emekli keseneğine esas aylıkların, fiilen aldıkları aylık, ücret veya ödeneklerinden fazla olamayacağı gibi tahsil durumları itibariyle personel kanunlarına göre yükselebilecekleri derecelerin son kademe aylıklarından da fazla olamayacağı öngörülmüştür.

Sosyal Güvenlik Sözleşmesi yapılmış ülkelerde, anlaşmaya dahil sigorta mercilerinde sigortalı olarak çalışmış olan kişilerin T.C. Emekli Sandığına tabi görevlere girmeleri halinde bu mercilerde sigorta primi ödemek suretiyle geçen hizmet sürelerinin de yukarıdaki madde gereğince emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ancak bugüne kadar yapılan girişimler sonucunda Bulgaristan Cumhuriyeti ile Ülkemiz arasında sosyal güvenlik antlaşması imzalanamamıştır. Bu itibarla; muhacir belgelerine göre Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gibi işlem görerek Devlet Memurluğuna atanan soydaşlarımızın Bulgaristan vatandaşı olarak Bulgaristan'da görev yapmak suretiyle geçen hizmetlerinin gerek kazanılmış hak aylıklarının gerekse emekli keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan 657 sayılı Kanunun 84 üncü maddesinde; " Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak ve sınav veya seçmeye tabi tutulmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir." denilmektedir. Anılan madde hükmü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanların askerlik sürelerinin değerlendirilmesine yönelik olup, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların askerlik sürelerinin kazanılmış hak aylıklarının tespitinde değerlendirilmesine ilişkin ayrıca bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, askerlik hizmetini Bulgaristan Cumhuriyeti vatandaşı olarak ifa etmiş olan soydaşlarımızın askerlik hizmetleri kazanılmış hak aylıkları ve emekli keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilmeyecektir."hükmüne yer verilmiştir

Sonuç olarak Bulgaristanla sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmadığı için bu Ülkeden zorunlu göçe tabi tutulanların Bulgaristanda geçen hizmetlerini borçlanmaları halinde emekli keseneğine esas aylık derece ve kademelerinde değerlendirilecektir. Ayrıca, sosyal sigortalar veya bağ-kur'a tabi olanlar içinde aynı durum geçerli olacaktır.

(Kaynak: Yeni Şafak Gazetesi | 26.04.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.