Ahmet YAVUZ - Futbolculara vergi geliyor, en yüksek kesinti yüzde 15

Düzenleme, bu haliyle Meclis'ten geçerse, lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde görev alan sporcu ve antrenörlerin kazancından yüzde 15, bir alt ligdekilerin kazancından yüzde 10, diğer liglerde görev alanların kazancından ise yüzde 5 oranında vergi alınacak. Diğer yandan; lig usulüne tabi olmayan spor dallarında görev alan kişilere, milli takımlarda görev yapan teknik direktör ve antrenörlere yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden ise yüzde 5 oranında vergi kesintisi yapılacak.

Konuyla ilgili kanun tasarısının önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu'nda görüşülmesi bekleniyor. Tasarı, sadece spor ile ilgili düzenlemeler içermiyor. 'Borcu yoktur' yazısı istenen alanlar genişletilirken, bazı esneklikler de getiriliyor. Meclis'te alt komisyondan geçen tasarıya göre, borcu yoktur yazısı kamu kurumlarınca artık daha çok istenecek. Tasarının yasallaşmasının ardından yapılacak ikincil düzenlemelerle; ihalelere girerken, nakdî olarak yapılan teşvik, yardım ve desteklerde, kayıt tescil, noter, tapu, gemi liman, bina inşaat ve yapı kullanma izin ruhsatlarında da 'borcu yoktur' yazısı istenecek. Verilen yetki çerçevesinde, silah taşınması ve bulundurulması, yapı kullanma izni alımı, eski eser ve define arama izni alımı, avcılık belgesi alımı, maden arama izni, özel yat kayıtları gibi işlemlerin tamamlanması için de aynı durum söz konusu. Bu uygulama yeni değil. Eskiden beri kullanılan bir yöntemin kapsamı genişliyor. Bu çerçevede yurtdışına çıkış yasağı uygulaması da yeniden ele alınıyor. Vergiler ve bunlara ait zam ve cezalara ait borçların 50 bin YTL'yi aşması halinde yurtdışına çıkış yasağı uygulanmaya devam edilecek. Borcu bulunan mükelleflerin teminat vermeleri halinde yurtdışı çıkış sınırlaması kaldırılacak. Ayrıca; kamu borçlusu hakkında uygulanan yurtdışı çıkış sınırlaması, hastalık, iş bağlantısı gibi hallerde alacaklı tahsil dairesinin uygun görmesi ve bildirimi üzerine ilgili makamlar tarafından kaldırılabilecek.

Kurumlar Vergisi'nde ifadaler muğlak kaldı

Vergi Konseyi, mevzuatta reform konusuna iddialı bir şekilde başladı. Bütün vergi kanunları yeniden yazılacaktı. Bunun için gerekli siyasi destek de sağlandı. Ancak şu ana kadarki tek somut ürün Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu oldu. Fıkra ve bentlerin numaralandırması iyi oldu ama eski kanunun net olan dili, muğlâklaştırıldı. Kısa cümleler yerine bir paragraflık cümleler kullanıldı. Gelir ve vergi usulüyle ilgili henüz sonuçlanmış bir şey yok. Yeni kanunla eski kanunun yıllar içinde akmış makyajı tazelenmiş oldu. Getirilen şey, Çin'in bile yeni tartıştığı, denetim firmalarına yeni iş imkânı sunan, mükelleflere ekstra külfetler yükleyen transfer fiyatlandırması düzenlemesiyla sınırlı kaldı.

Yeni kanunun en modern yüzü olan transfer fiyatlandırması bir dönem beklemeye alındı. Yasa çıktıktan sonra, gerekli tebliğ Gelir İdaresi'nin dışında konuya vakıf bir kişiye hazırlatıldı ama raflarda kaldı. Başka bir birimce yeniden hazırlanan teblig de ancak 2007'nin sonunda yayınlanabildi. Diğer yandan; konu ile ilgili ikincil düzenlemeler gecikmeyle hazırlanıyor. Mükelleflerin intibakı da zor oluyor. Meslek mensupları bu yıl uygulamanın erteleneceğini düşünüyorlardı. Yıl sonunda tebliğin yayınlanması ile 2007'nin uygulama kapsamında olduğu kesinleşti. Anlaşılan Maliye, ağır aksak da olsa uygulamanın yerleşmesini istiyor.

Düzenleme çerçevesinde getirilen prosedürlerin doğru olarak uygulanması ilk planda zor. Mesela transfer fiyatlandırması kapsamında ilişkili kişi veya kurumlarla bir mal veya hizmet alım satımı, kiralama işleminde bulunan veya borç alıp veren Kurumlar Vergisi mükelleflerinin beyanname ekinde vermeleri gereken formun nasıl doldurulacağı tam bir bilmece. Bu sıkıntının farkına varan Gelir İdaresi, formun ikinci geçici vergi beyannamesi ile birlikte 14 Ağustos'ta verilebileceğini duyurdu. Ayrıca doldurulacak formda da birtakım değişiklikler yaptı. Tabii ki formu hazırlayabilen mükellefler arzu ederlerse Kurumlar Vergisi beyannamesini ekinde de verebilirler. Ancak yol yakınken bu uygulamadan vazgeçilmeli. Geçen hafta bu konuya bir değindik bin ah işittik. Prosedürleri bıktıracak kadar uzun. İlişkili kişilere ilişkin hazırlanacak raporların binlerce sayfayı bulacağı söyleniyor. Bir de serbest bölge firmaları da dâhil edilecek bu işe. Hiçbir şey değişmeyecek. Bugüne kadar hiçbir grup bütün şirketleri ile birlikte toplu bir incelemeye tabi tutulmadı. Dolayısıyla kendi aralarındaki mal ve hizmet transferinin fiyatlandırmasında örtülü kazanç dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmadı. (28 Şubat sürecinde yapılanlar hariç. Çünkü sebepleri çok farklıydı!) Bundan sonra da bakılmayacak. Dolayısıyla Maliye'ye gelir anlamında da hiçbir faydası yok.