EYT Katmerli Yaşa Yakalanmaktan Kurtaran Kişi Kim? / Vedat İlki

Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili Kanunun 08/09/1999 Tarihinde Resmi Gazete de yayımlandığında,bu yasanın bazı maddelerinin Anayasa aykırı olduğunu ileri süren grubu olan o dönem de TBMM sandalyesi olan Fazilet Partisi Genel Başkanı ve milletvekilleri Anayasa Mahkemesinden kararın iptalini istediler.

Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel,Hükümetin Başbakanı DSP Bülent Ecevit-MHP Devlet Bahçeli-ANAP Mesut Yılmaz.

Bu üçlü evet Sosyal Güvenlikte Kara Delik var diyerek,4447 sayılı Kanunu önümüze koyarak EYT kapısını araladı.

28 Mayıs 1999’da koalisyon hükümeti kuruldu. DSP-MHP-ANAP’ın koalisyon protokolünde de “Milletimiz, bu tercihi ile siyasi hayatımıza istikrarsızlık, çatışma ve kutuplaşma yerine, hoşgörü, uzlaşma ve işbirliği ortamının hâkim olarak ülke sorunlarına istikrar içinde çözüm üretilmesini arzuladığını göstermiştir” ifadesine yer verilmişti.

Aşağıdaki kanun maddesi sadece 506 sayılı Kanundaki İşçiler İçin yer verdik.

MADDE 17. – 506 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

GEÇİC İ MADD E 81 – B u Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;

A ) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar ile sigortalılık süresi 18 yıl ve daha fazla olan kadınlar ve sigortalılık süresi 23 yıl ve daha fazla olan erkekler hakkında, bu Kanunun yürüdüğe girdiği tarihten önce yürüdükte bulunan hükümler uygulanır.

1. B)
2. a) Sigortalılık süresi 17 (dahil) yıldan fazla 18 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık’ süresini ve 41 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 22 (dahil) yıldan fazla 23 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 45 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün.
3. b) Sigortalılık süresi 16 (dahil) yıldan fazla 17 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 43 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 21 (dahil) yıldan fazla 22 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 46 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün,
4. c) Sigortalılık süresi 15 (dahil) yıldan fazla 16 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 45 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 20 (dahil) yıldan fazla 21 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 48 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün,
5. d) Sigortalılık süresi 14 (dahil) yıldan fazla 15 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 47 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 19 (dahil) yıldan fazla 20 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 50 yaşını doldurmaları ve en az 5150 gün,
6. e) Sigortalılık süresi 13 (dahil) yıldan fazla 14 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 48 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 18 (dahil) yıldan fazla’ 19 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 51 yaşını doldurmaları ve en az 5300 gün,
7. f) Sigortalılık süresi 12 (dahil) yıldan fâzla 13 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 49 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 17 (dahil) yıldan fazla 18 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 52 yaşını doldurmaları ve en az 5450 gün,
8. g) Sigortalılık süresi 11(dahil) yıldan fazla 12 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 50 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 16 (dahil) yıldan fazla 17 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 53 yaşını doldurmaları ve en az 5600 gün,
9. h) Sigortalılık süresi 10 (dahil) yıldan fazla 11 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 51 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 15 (dahil) yıldan fazla 16 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 54 yaşını doldurmaları ve en az 5750 gün,

ı) Sigortalılık süresi 10 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 52 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 15 yıldan az erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 56 yaşını doldurmaları ve en az 6000 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

1. C)
2. a) 15 yıllık sigortalılık süresini, kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş ve 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunanlara istekleri halinde yaşlılık aylığı bağlanır.
3. b) (a) bendinde öngörülen şartlan yerine getirememiş durumda olanlardan kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olması, en az 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlaması ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

ÖRNEK:

08/09/1999 Tarihinde 01/09/1984 tarihinde sigortalı olan Erkek

08/09/1999-01/09/1984..07/00/15 yıl ;

1. h) sigortalılık süresi 15 (dahil) yıldan fazla 16 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 54 yaşını doldurmaları ve en az 5750 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

Anayasa Mahkemesine neden taşındı.

Mahkeme, Sosyal Güvenlik Yasası`nın yürürlüğe girdiği 8 Eylül 1999`dan sonra işe giren kadınların 58, erkeklerin 60 yaşında emekli olmalarını Anayasa`ya aykırı bulmamıştı. Yüksek Mahkeme, 5 sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak Yasa`nın yürürlüğü girdiği tarihte çalışanlara kademeli emeklilik getiren düzenlemeleri ise iptal etmişti.

GEREKÇELİ KARAR

Gerekçeli kararda Anayasa Mahkemesi, kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emekli olma hakkı getiren düzenlemeye onay verirken, Türkiye`de ortalama yaş süresinin yükseldiğine dikkati çekti.
Yüksek Mahkeme, sosyal güvenlik kuruluşlarının işlevlerini yerine getirebilmeleri için belirtilen olumsuzlukların ortadan kaldırılması amacıyla çalışanların emekli yaş haddi ve prim ödeme gün sayılarının belirli bir ölçü ve denge gözetilerek yükseltilmesinin sosyal güvenlik hakkını ortadan kaldıran veya onu kullanılamayacak ölçüde sınırlayan bir düzenleme olarak nitelendirilemeyeceğine işaret etti.

Anayasa Mahkemesi, yasa çıktığında sigortalı olanların emekliliğine getiren kademeli geçişi ise “adil, makul ve ölçülü“ bulmayarak, iptal etti.

Anayasa Mahkemesi, kapatılan FP`nin 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu`nun 33 maddesinin iptali ve bazı maddelerin yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davayı 23 Şubat 2001`de sonuçlandırmıştı.

“Yaşlılık gerçekleşmesi yönünden diğer sosyal risklerden ayrı özelliğe sahiptir. Yasalarda emeklilik yaşının kesin olması nedeniyle sigortalı yarınını bu güvenlik içinde planlamaktadır. Sosyal devlet sosyal adaletin, refahın ve güvenliğini gerçekleşmesini sağlayan devlettir. Sosyal güvenlik kuruluşları çalışanların geleceğine ilişkin güvenini sağlamak durumundadır. Bu sağlanamadığı takdirde sosyal güvenlik kavramından da bahsedilemez. Bu nedenle sosyal güvenlik sisteminde yapılan değişikliklerin hukuk devletinde olması gereken hukuk güvenliğini zedelemeyecek biçimde adil, makul ve ölçülü olması zorunludur.“

 

6 AY SONRA DÜZENLENEN KANUN İLE;

Yeni bir ayak oyunu yapıldı.Bu ne idi;

ı) Sigortalılık süresi 10 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 52 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 15 yıldan az erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 56 yaşını doldurmaları ve en az 6000 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

Süreler;

	Tahsis Talep Tarihindeki En Az
23.5.2002 Tarihindeki Sigortalılık Süresi/Sigortalılık Süresinin Başlangıcı		Sigortalılık süresi		Yaşı		Gün   Sayısı
Kadın	Erkek	Kadın	Erkek	Kadın	Erkek
4 yıl – 5 yıl 24.5.1997-23.5.1998	2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay 24.11.1998-8.9.1999	20	25	54	58	5975
3 yıl – 4 yıl 24.5.1998-23.5.1999		20		55		5975
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 24.5.1999-8.9.1999		20		56		5975

506 Sayılı Kanunun Geçici 81/C Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma Koşulları

4759 sayılı Kanunla 23.5.2002 tarihinden geçerli olmak üzere 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinde yapılan değişiklikle anılan maddenin birinci fıkrasının (C) bendinin (a) alt bendinde yer alan 15 yıl + 50/55 yaş + 3600 gün koşuluna göre yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları sigortalılık sürelerinin tespiti bakımından 23.5.2002 tarihi esas alınarak belirlenecek olup, bu tarihten sonra emekli olacaklar için 15 yıl, 3600 gün ve 50/55 yaş şartlarını yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.

23.5.2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanacaklardır.

– 24.5.2002 ile 23.5.2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,

– 24.5.2005 ile 23.5.2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,

– 24.5.2008 ile 23.5.2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,

– 24.5.2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24.5.2011 ile 23.5.2014 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,

– 24.5.2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,

halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.

 

Kademeli yaşta ;

23/05/2002 göre örnek verirsek;

ÖRNEK:

08/09/1999 Tarihinde 01/09/1984 tarihinde sigortalı olan Erkek

08/09/1999-01/09/1984..07/00/15 yıl ;

1. h) sigortalılık süresi 15 (dahil) yıldan fazla 16 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 54 yaşını doldurmaları ve en az 5750 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

48 yaş 5225 gün ile emekli olunması sağlandı.

SONUÇ:

Bir yandan kayıp haklar revize edilirken ,diğer taraftan kademeli artışa devam ettirildi.

O yılların FP Lideri her zaman bu haksızlığa itiraz etse de Rahmetli Prof.Dr.Başbakan her zaman bu konuyu haksızlığı dile getirmiştir,en fazla da yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi Anayasa Mahkemesine taşımasıyla birlikte 01/09/1984 SSK girişi olan ben 08/09/1999 Kanun Anayasa Mahkemesine götürülmese idi 54 yaşında 5750 günle emekli olacak iken,48 yaşında 5225 günle emekli olmayı hak ettim.

İşte EYT Sn.Başbakan Prof Dr. Necmettin Erbakan’ın Anayasa Mahkemesine taşımasıyla haksızlığı bir nebze de olsa gidermiş oldu.

(Kaynak: Alitezel | 20.02.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.