Hangi Hastalıklardan Malulen Emekli Olunur? / Mustafa İşcan

Değerli okurlar, bugün sizlere malulen emeklilik nedir, kimler hangi hastalık çeşitlerinden malulen emekli olur ve ilk tanıdan itibaren kaç ay aylık alırlar konusunu işleyeceğim.

Çalışanların vücutlarında meydana gelen arızalar veya uğradıkları tedavisi imkânsız hastalıklar sebebiyle vazifelerini yapamayacak duruma gelmeleri halinde uygulanan emeklilik işlemine malulen emeklilik denir.

Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde kurulan sağlık kurulları tarafından incelenmesi sonucu, 4/1-(a) (SSK) ve 4/1-(b) (BAĞ-KUR) sigortalıları için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadırlar. 

Sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;

Kanunun 25’inci maddesine göre malul sayılması,

En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,

Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra kurumdan yazılı istekte bulunması gerekmektedir.

Ancak, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Maluliyet durumunun tespiti için sevk işlemi yapıldığı tarihte sigortalılığını sonlandırması şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilmektedir. Maluliyetine karar verilen sigortalının sigortalılığı aylık bağlanması talebinde bulunduğu tarihte sonlandırılmış olmalıdır.

SGK'nın 25221 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliği ile  maluliyet süresi ayrıca belirtilmeyen tüm kanser hastalıklarında, tanı konulduğu tarihten itibaren bir yıl içinde başvurmak koşuluyla 18 ay süreyle maluliyet aylığı bağlanıyor. Bazı hastalıklarla ilgili tanı konulduğunda ise 12 ya da 24 ay süreyle aylık bağlanabiliyor. Kemik iliği nakli yapılanlar 12 ay, kan kanseri tedavisi görenler ve verem hastaları 24 ay malûl aylığı alabiliyor. Bu süreler, tedavisi tamamlanamayanlar için, rapor almak suretiyle uzatılabiliyor. Tedavinin sonunda, sağlık kurulu raporu alarak yüzde 60 ve üzerinde çalışma gücü kaybı olduğunu belgeleyenlerin malûliyet aylığı devam ediyor.

 

ŞEKER HASTALARINDA MALULLUK

Türkiye’de 5 milyon 200 bin şeker hastası bulunuyor. Şeker hastalığı nedeniyle en az 3 organında bozulma görülenler malulen emeklilik başvurusunda bulunabilecek. Malulen emeklilik başvurusunda bulunanların en az 15 yıllık şeker hastası olması gerekiyor.

 

LÖSEMİDE 24 AYLIK SÜREKLİ HAK

Yeni düzenlemeyle beraber, çalışma gücünde kayıp oluşturulan kronik hastalıkları bulunanlar da malulen emeklilik kapsamına alındı. Buna göre, böbrek, karaciğerden sonra kalp, akciğer, bağırsak, kemik iliği nakli olan hastalara maluliyet hakkı getirildi. Birkaç istisna dışında tüm kanser hastalarına 18 ay, lösemi hastalarına ise 24 ay sürekli maluliyet hakkı tanındı.

ALZHEİMER’A DÜZENLEME

SGK’nın çıkardığı yönetmelikte, demans, Alzheimer, epilepsi (sara) gibi nörolojik hastalıklar da ayrıntılı bir şekilde düzenlendi. Travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk gibi sık görülen psikiyatrik hastalıklar için de maluliyet koşulları belirlendi. Yeni düzenlemede, uyku bozuklukları, solunum sistemi hastalıkları için de ilk kez maluliyet kriterleri oluşturuldu.

SOLUNUM CİHAZI KRİTERİ

Yatalak, bakıma muhtaç kişiler yeni düzenleme ile malul sayılabilecek. Bazı nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar, daha önce yönetmelikte yer almayan kalp, akciğer ve sindirim sistemi hastalıklarının da ayrıntılı kriterleri oluşturuldu. Yardımcı solunum cihazı ile yaşamını sürdüren de bu kapsama alındı. Bulaşıcılığı yüksek hastalıklar için 2 yıl süreyle maluliyet hakkı getirildi.

BİRDEN ÇOK HASTALIK

Asrın hastalıkları olarak bilinen, ani ölüme neden olan, bu nedenle yakın takip ve yüksek maliyet gerektiren kalp hastalıkları da güncellendi. Her hastalık grubu için ayrı değerlendirme yapıldı. Tek tek değerlendirildiğinde maluliyet kriterlerini karşılayamayan ancak bütün olarak bakıldığında kişinin çalışmasına olanak vermeyen durumlarda hastalar kurul kararıyla malul olabilecek.

Belirtilen sebeplerle çalışamayacak duruma düşenlere “malul” denilmekte olup meydana geliş sebeplerine göre 3 türe ayrılmaktadır.

1. a) Adi Malullük,
2. b) Vazife Malullüğü,
3. c) Harp Malullüğü.

ADİ MALULLÜK:

Adi malullükte emekli aylığı bağlanabilmesi için iştirakçilerin en az 10 yıl fiili hizmet müddetinin bulunması gerekmekte olup, aksi takdirde toptan ödeme yapılmaktadır.

İstisna olarak 5 yıl fiili hizmet müddeti bulunan iştirakçilere, tedavisi, imkânsız bir maluliyete uğramaları ve başkasının güç ve yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremez duruma düşmeleri halinde 15 yıl hizmeti bulunan maluller gibi aylık bağlanmaktadır.

VAZİFE MALULLÜĞÜ:

İştirakçilerin vazife yapamayacak duruma düşmeleri;

1. a) İlgililerin vazifelerini yaptıkları sırada ve vazifelerinden doğmuş olursa,
2. b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği herhangi bir kuruma ait başka işleri yaparken bu işlerden doğmuş olursa,
3. c) Kurumların menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken o işten doğmuş olursa,
4. d) Fabrika, atölye ve benzeri iş yerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o iş yerinde meydana gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusunda ileri gelen kazadan doğmuş olursa, buna “vazife malullüğü” denir.

Vazife malullükleri,

1. a) Keyif verici içki ve her çeşit madde kullanmaktan,
2. b) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,
3. c) Yasak fiilleri yapmaktan,
4. d) İntihara teşebbüsten olursa,
5. e) Her ne suretle olursa olsun kendilerine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar vermek maksadından doğmuş olursa, adi malullük hükümleri uygulanır.

HARP MALULLÜĞÜ:

Vazife malullerinden bu malullüklere,

1. a) Harpte fiilen ateş altında,
2. b) Harpte, harp bölgelerindeki harp harekât ve hizmetleri sırasında,
3. c) Harpte veya harbe hazırlık devresinde her çeşit düşman silahlarının etkisi ile,
4. d) Askeri harekâtı gerektiren iç ve sınır harekâtı sırasında,
5. e) Barışta ve olağanüstü hallerde, emir veya görev ile uçuş yapan uçucularla, emir ve görevli olarak uçakta bulunanlardan uçuşun havadaki ve yerdeki sebepleriyle, emir ve görevle dalış yapan dalgıçlarla, denizaltı gemisinde veya dalgıç kıtasında bulunanlardan, denizaltıcılığın ya da dalgıçlığın çeşitli sebep ve tesiri ile uğranılmış ise, bunlara “harp malulü” denir.

(Kaynak: Milli Gazete | 13.02.2019)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.