Bayramlarda Çalışana Çift Yevmiye Var / Mustafa İşcan

Değerli okurlar, bugün sizlere bayramlarda çalışanların alacağı ücretten ve bayramda çalışmak mecburimi konusunu işleyeceğim.
Bayram süresince çalışanların en çok sorduğu sorular olan “bayramda çalıştım, kaç para alacağım?” ve “Patronum çalıştığın gün kadar bayramdan sonra izin yaparsın diyor”, “Bayramda çalıştığım gün kadar izin kullanabilir miyim, yasal prosedür nedir?”e değinmeden önce resmi tatiller hangileri bir hatırlatma yapalım.

RESMİ TATİL YAPILAN GÜNLER HANGİLERİDİR?
2429 sayılı kanuna göre;
1- 1923 yılında Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim günü ulusal bayramdır. Ulusal bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.
2- Resmi bayram günleri, 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.
3- Dini bayramlar, Ramazan Bayramı (Arife günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gündür) ve Kurban Bayramı’dır (Arife günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gündür).
4- Resmi tatiller 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatilidir.
Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü resmi daire ve 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü kuruluşlar tatil edilir. Eskiden beri uygulanan resmi tatil günlerine, 1 Mayıs günü 2009 yılında eklenmiş, 15 Temmuz’da ise 2016 yılında eklenmiştir. 
29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunlu tutulmuştur, ancak kanunun bu maddesine aykırılığa herhangi bir ceza düzenlemesi de bulunmamaktadır. Bundan dolayı 29 Ekim günü özel işyerlerinin kapatılmamasına herhangi bir ceza uygulanmamaktadır.
Yukarıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs günü ve 15 Temmuz günü Kanun’da genel tatil günü olarak adlandırılmıştır. Buna göre 29 Ekim’de 1,5 gün, Ramazan Bayramı’nda 3,5 gün, Kurban Bayramı’nda 4,5 gün, 23 Nisan, 19 Mayıs, 30 Ağustos, 1 Ocak, 1 Mayıs ve 15 Temmuz günlerinde 1’er gün olmak üzere bir yıl içerisinde toplam 15,5 gün resmi tatil yapılan gün vardır.

BAYRAMLARDA VE RESMİ TATİLLERDE ÜCRETLER
İş Kanunu’nda Ulusal Bayram ve Genel Tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışma ücretinin de yüzde 100 zamlı ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. İşçilere, kanunlarda Dini ve ulusal bayramlar ile genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir. Resmi tatillerde çalışan işçiler 2 günlük ücrete hak kazanırlar. Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta ise arife günü öğleden sonra çalışmalarda %100 zamlı ücrete tabidir.
Örneklersek: Günlük 150 TL ücretle çalışan işçi Hasan Bey, Ramazan Bayramı’nda bir gün çalışmışsa 150 TL+150TL olmak üzere 300 TL ücret alması gerekiyor.

BAYRAMLARDA ÇALIŞMAK MECBURİ Mİ?
Ülkemizde dini bayramlarda ve ulusal bayramlarda işçilerin çalışmaları mecburi mi yoksa değil mi diye anlayabilmek için iş kanunundaki hükümlere bakarız. 4958 sayılı İş Kanunu, bayram günleri çalışmayı işçinin onayını almaya bağlamıştır. İşyerinde bayram günlerinde çalışmaya ihtiyaç duyuluyorsa, işveren işçileri bayram tatili olan günlerde çalışmaya zorlayamaz. Ancak işçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesinde veya varsa toplu iş sözleşmesinde dini ve ulusal bayram günlerinde çalışacağınıza ilişkin bir hüküm varsa ve işveren de çalışmanızı isterse çalışmak zorundasınız. Sözleşmede böyle bir hüküm yoksa ve özlük dosyasında bayram ve tatillerde çalışacağına dair işçinin yazılı muvafakatinin bulunması gereklidir muvafakatnamede yok ise bayramda çalışmak zorunda değilsiniz.

 

BAYRAMDA İŞE GELMEYEN İŞTEN ATILIR MI?
İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde işçinin bayram günlerinde çalışacağına ilişkin düzenleme varsa işçi ramazan bayramında işverenin istemesi durumunda işyerine gelip çalışmak durumundadır. Aksi halde ramazan bayramında ardı ardına iki gün mazeretsiz işe gelmeyen işten atılabilir. İş sözleşmesinde bayramda çalışılacağına ilişkin bir düzenleme yoksa işçinin işyerine gelmesi gerekmiyor.

BAYRAM VE RESMİ TATİLLERDE ÜCRET YERİNE İZİN VERİLİR Mİ?
Resmi tatillerde çalışma fazla çalışma veya fazla süreli çalışma sayılmadığından, resmi tatillerde çalışan işçiye bu çalışması karşılığında daha sonra izin kullandırılması mümkün değildir. 4857 sayılı Kanun’un 41. maddesine göre fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilmektedir. Bu şekilde kullandırılacak izinler ancak işçilerin fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışmaları karşılığında kullandırılabilir. Resmi tatillerde çalışan işçiler için sadece bu günlerde yapılan fazla çalışmalar için izin kullandırılabilir. Bazı işyerlerinde çalışan işçilere daha sonraki bir tarihte 3 gün izin kullandırılıyor. İşverenin ücret yerine kullandıracağı izin mevzuata uygun değil. Ramazan Bayramı'nda çalışana ücretinin zamlı olarak ödenmesi gerekiyor. İşveren zamlı ücreti ödedikten sonra isterse çalışana ayrıca ücretli izin verebilir. 

(Kaynak: Milli Gazete | 29.08.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.