Çalışanların Otomatik Olarak Bir Emeklilik Planına Dahil Edilmesi (Otobes) / İbrahim Güler

Adana, 12.06.2018

Çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak emeklilik planına dahil edilmesi 01.01.2017 tarihinden itibaren kademeli olarak uygulanmaktadır.

4632 sayılı Kanun'un Ek:2. maddesinin birinci fıkrasına göre, 5510 sayılı Kanun’un 4/1-a maddesine göre ve 506 sayılı Kanun'un geçici 20.maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlardan, “Türk vatandaşı veya 5901 sayılı Kanun’un 28.maddesi kapsamında mavi kart sahibi (Türk vatandaşlığından çıkanlar ile üçüncü dereceye kadar olan alt soylarının, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam edenler) olanlar içerisinde 45 Yaşını doldurmamış (46 yaşından gün almamış) bulunanlar 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren otomatik olarak (hali hazırda bir BES şirketine ödeme yapıyor olsa dahi) kademeli olarak emeklilik planına dahil edilmektedir. Ayrıca, birden fazla işveren ile iş akdi bulunan çalışanlar her bir işveren tarafından sunulan emeklilik planına ayrı ayrı dahil edilecektir. İşveren, bu işlemler için yetkili birimlerini veya yöneticilerini belirleyecektir. Sisteme giriş zorunlu (çalışanların talep etmesi söz konusu olmayıp istemeselerde sisteme gireceklerdir) olmakla birlikte devam etme zorunluluğu yoktur. 5510 sayılı Kanun’un 4/1-b maddesine göre çalışanlar ve yabancı uyruklular otomatik BES sistemi kapsamı dışında bırakılmıştır.

02.01.2017 tarih ve 29936 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan ve 2017/9721 sayılı karar gereği Bakanlar Kurulu'nca halen yürütülmekte olan  yönetmeliğin 6.maddesine göre, 10-49 arası çalışanı olan işletmeler 01.07.2018 tarihinde ve son olarak da 5-9 arası çalışanı olan işletmeler 01.01.2019 tarihinden itibaren otomatik olarak emeklilik planına dahil edileceklerdir. Çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan işverenler için bütün işyerlerindeki çalışanların toplamı gözönünde bulundurulur. Çalışan sayısının tespitinde kapsama alınma tarihleri itibariyle SGK verileri dikkate alınır. Kapsama alınma tarihinden sonra ise izleyen takvim yılı başları esas alınır. Bir defa kapsama alınan işverenin daha sonra çalışan sayısında gerçekleşen azalmalar dikkate alınmaz.

02.01.2017 tarihli mezkûr yönetmeliğin 7. maddesine göre, çalışanların ücretinden işveren tarafından kesilecek çalışan katkı payı tutarı 5510 sayılı Kanun'un 80.maddesi çerçevesinde  belirlenen Brüt SPEK tutarının %3'ü dür. Virgülden sonraki rakam dikkate alınmaz. Bu tutar, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü işveren tarafından banka aracılığıyla şirketçe bildirilen tek bir hesaba aktarılır (bkz, 09.11.2012 tarih 28462 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan bireysel emeklilik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik 17.12.2016/29921 R.G. Md.22/F-6). İşveren katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın parasal kaybından sorumlu olur (ayrıca bkz, 4632 S.K. Ek.Md.2/üçüncü fıkra).   

Sisteme giriş zorunlu olmakla birlikte devam etme zorunluluğu yoktur. Emeklilik şirketi, çalışanın ücretinden kesilen ilk katkı payının kendi hesabına nakden intikal ettiği tarihi takip eden işgünü çalışana, emeklilik planına dahil edildiğini posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla bildirir. Çalışan bu bildirimi müteakip 2 Ay İçinde cayma hakkını kullanabilir. Cayma süresinden sonra da çalışan dilediği zaman sistemden ayrılabilir. Cayma talebi, çalışan tarafından posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla emeklilik sözleşmesi hükümlerine göre işverene veya emeklilik şirketine  bildirilir. Cayma bildiriminin ulaşmasını müteakip 10 İş Günü içinde ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte çalışana iade edilir (bkz, 09.11.2012 tarih 28462 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan bireysel emeklilik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik 17.12.2016/29921 R.G. Md.22/E). 

-2-

Bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi hâlinde, çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılır. Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan talep ederse (işyeri değişiklini izleyen ayın sonuna kadar emeklilik şirketine bildirilmesi gerekir), önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilir, talep etmezse emeklilik sözleşmesi sonlandırılır (bkz, 09.11.2012 tarih 28462 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan bireysel emeklilik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik 17.12.2016/29921 R.G. Md.22/H-1-2). 

4632 sayılı Kanun'un Ek 2.maddesinin altıncı fıkrasına göre, çalışan katkı payı, 2004 sayılı icra ve iflas Kanunu kapsamındaki haciz ve iflas yoluyla takip bakımından işçi alacağı niteliğinde imtiyazlı bir alacaktır.

İşverenler, çalışanlarının;

                a) Müsteşarlıkça uygun görülen BES şirketlerinden biri ile sözleşme yapılması,

                b) Her ay ücretlerden BES kesintisinin yapılması,

                c) Kesintilerin ücret ödeme gününü takip eden iş günü BES şirketine aktarılması,

                ç) Çalışanın cayma hakkı veya daha yüksek bir tutarda BES kesintisi yapılmasını talep eden dilekçelerin alınması,

                Gibi bir çok sorumlulukları olup yaplan düzenlemelere uyulmaması halinde her bir ihlal için 100 TL idari para cezası ile karşı karşıya kalacaktır.  

İBRAHİM GÜLER

ADANA SMMM ODASI VERGİ MEVZUATI

iNCELEME KOMİSYONU BAŞKANI

BAĞIMSIZ DENETÇİ

(Kaynak: adanasmmmo | 13.06.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.