İşçi, esnaf-şirket ortağı ile kamu kurumlarında çalışan memurları SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) çatısı altında toplayan 5502 sayılı Kanun’dan sonra uzlaşma yoluna girilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu en çok eski adıyla Bağ-Kur’lu yeni adıyla 4/b’lileri sevindirecek
1- Bağ-Kur’luların adı 4/b’li oluyor
BUGÜNE kadar 1479 Sayılı Kanuna göre Bağ-Kur’lu veya 2926 Sayılı Tarım Bağ-Kur’lu dediğimiz sigortalıları yeni 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince artık ‘4/b’ye göre çalışanlar diyeceğiz. Öte yandan SSK’lılara 4/a’lı, Emekli Sandığı iştirakçilerine 4/c’li denecektir. Bunun önemi de kimin nereden emekli olunacağı tespiti yapılırken, son 7 yıllık (2.520 günlük) prim ödemelerinde en çok nereye ödenmişse o şartlarla emekli olunma ilkesine aynen devam edilecek olmasındadır. Ancak, “Yeni Kanun”a göre Tarım Bağ-Kur’daki zorunlu sigortalılık ilkesi hemen hemen sona ermektedir.
2- Sağlık staj süresi 30 güne düşüyor
HALEN geçerli olan 1479 sayılı Bağ-Kur ile 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur Kanunları gereğince ilk defa Bağ-Kur’lu olanlar en az 8 ay yani 240 gün prim ödemeden kendileri ile bakmakla yükümlü olduklarına sağlık yardımı alamamaktadırlar. İkinci kez Bağ-Kur’lu olanlar da ise bu süre 4 ay yani 120 gündür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası’ndan (SS ve GSS) sonra ise bu süreler 30 güne düşecektir. Yani 30 gün GSS primi ödemiş olan ve prim borcu olmayan 4/b’liler ile bakmakla yükümlü olduğu kişilere SGK tarafından sağlık hizmeti verecektir.
3- Prim oranları düşüyor
BAĞ-KUR’lularda bugüne kadar uygulanmakta olan 24 basamaklı gelir tablosuna göre prim ödeme ve bu basamaklara göre emekli aylığı hesaplama uygulaması da sona erdiriliyor. Yeni kanun gereğince, 4/b’lilerin ödeyecekleri primler artık basamaklara göre değil kendi belirleyecekleri aylık gelirlere göre belli edilecektir. Bu belirlemedeki alt sınır halen 608 YTL olan asgari ücret ve üst sınır da asgari ücretin 6,5 katı yani 3952 YTL’dir. Ancak; 4/b’li aynı zamanda işveren ise beyan edeceği aylık kazancı, çalıştırdığı sigortalıların kazancının en yükseğinden daha az olamayacaktır.
4- Ödeyecekleri prim de düşüyor
ÖTE yandan, Bağ-Kur’lular bulundukları gelir basamaklarına göre yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 20 oranında sağlık primi olmak üzere toplamda yüzde 40 oranında prim ödemektedirler. Yeni kanun gereğince Bağ-Kur’lular (yani 4/b’liler) beyan edecekleri kazanç rakamları üzerinden, yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 12,5 oranında da sağlık sigortası prim ödeyecekleri gibi bir de yaptıkları işin tehlike-sınıfına göre yüzde 1 ile yüzde 6,5 oranları arasında kalmak şartıyla işkazası-meslek hastalığı primi de ödeyeceklerinden prim oranları düşmektedir.
5- İş kazası uygulaması genişliyor
1479 ve 2926 Sayılı Kanunlar gereğince Bağ-Kur’lu olanlara çok dar bir uygulama ile sadece işyeri merkezlerinde kaza geçirmeleri ve kaza sonrasında en az yüzde 67 oranında uzuv kayıpları olursa işkazası hükümleri uygulanmakta iken yeni kanunla birlikte işkazası hükümleri geniş çerçevede uygulanmaya başlanacak. Yeni kanun sonrasında sadece iş kazası halleri genişletilmemekte bir de işkazası sonrasında verilen yardımlar da artırılmaktadır. Tedavi sonrasında yüzde 10 rakamında yüksek bir rapor oranıyla sakat kalırlarsa ayrıca bir ömür boyu kendilerine gelir de bağlanacak.
6- Bağ-Kur’lulara çeyiz parası da başlıyor
4/b’lilerin yani şimdiki adıyla Bağ-Kur’luların karşılaşacağı hoş bir olay da çeyiz parasıdır. Yeni kanuna göre; gelir veya aylık bağlanmış olan eş ve kız çocuklara evlenmeleri halinde bir yıllık aylıkları kendilerine peşin olarak evlenme ödeneği verilecektir. Yani Bağ-Kur’dan dul aylığı alan kadın veya erkekler ile yetim aylığı alan kızlar evlenirlerse aldıkları dul veya yetim aylığının 12 katı kendilerine çeyiz yardımı olarak nakden ödenecektir.
7- Bağ-Kur’luların cenaze parası artıyor
BAĞ-Kur’luların karşılaşacağı yeni bir olay da cenaze parasıdır. Yeni kanuna göre; iş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine, asgar ücret kadar cenaze ödeneği ödenecektir. Ödenek, sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilecektir.
8- Hanımlara doğum izni ve parası geliyor
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasındaki Bağ-Kur’lular için getirilen bir diğer yenilik de bayan esnafa doğumdan önceki 8 ve doğumdan sonraki 8 hafta süresinde SGK’ca yevmiye verilmesidir. 5510 sayılı Kanun sonrasında Bağ-Kur’lular için getirilen bir diğer sosyal hak ise, ister erkek olsun ister kadın çocuğu olan Bağ-Kur’lulara doğumdan sonra asgari ücretin üçte biri kadar süt parası verilecek olmasıdır.
Kısa...kısa..
(Kaynak: Akşam Gazetesi | 22.03.2008)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.