Doğru Yatırım İçin, Doğru Analiz / Cenk Ulu,Hilal Kacı

Firmalar yatırım kararı alırken devlet desteklerini önemli bir unsur olarak dikkate alırlar. Yatırımın niteliğine göre teşvik modeli tespitinde faydayı maksimize etmek son derece önemlidir. Yatırım öncesinde yapılan fizibilite ve analiz çalışmaları, yatırımın mali kazanımı ve yapılabilirliğini artırabilmektedir.

Analiz çalışması yapılırken özellikle daha yüksek teşvik unsurları barındıran bölgelerin tespit edilmesi önemlidir. Yatırım teşvik sisteminde 6 farklı coğrafi bölge bulunmaktadır. Bu bölgelerdeki iller bölgesel gelişmişlik endeksine göre belirlenmiştir. Birinci bölgeden altıncı bölgeye doğru gidildikçe sağlanan destek unsurları artmaktadır. Bölgeler arası desteklerin farklı olmasının amacı, gelişmişlik farkının mümkün olduğunca ortadan kaldırılmasıdır.
Bölgesel teşvik modelinde aşağıdaki destek unsurları bulunmaktadır.

- Gümrük vergisi muafiyeti + KKDF muafiyeti
- KDV istisnası
- Vergi indirimi
- Sigorta primi işveren hissesi desteği
- Yatırım yeri tahsisi
- Emlak vergisi istisnası
- Damga vergisi istisnası
- Belediye gelirleri desteği
- Faiz desteği (3, 4, 5 ve 6 bölgeler için)
- Gelir vergisi stopajı desteği (6. Bölge için)
- Sosyal sigortalar çalışan desteği (6. Bölge için)
Faiz desteği, gelir vergisi stopajı desteği ve sosyal sigortalar çalışan desteği dışındaki destek unsurları tüm bölgelerde uygulanmaktadır.
Bölgesel teşvik uygulamalarında vergi indirimi oranı, yatırıma katkı oranı ve sigorta primi işveren hissesi destek süreleri bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir.

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar ile belirli yatırım konuları ve yatırım yerleri için yatırım yapılacak ilden bağımsız olarak daha fazla destek unsurundan faydalanma imkanı getirilmiştir.

Bir yatırım Organize sanayi bölgesinde ya da endüstri bölgesinde (imalat sanayine yönelik yatırımlar) gerçekleştirilirse bulunduğu bölgenin bir alt bölgesindeki desteklerden faydalanır. Örneğin, İzmir’de yapılacak bir yatırımın organize sanayi bölgesinde olduğunu varsayalım, bu durumda İzmir birinci bölgede yer alsa da yatırım ikinci bölge desteklerinden faydalanacaktır.
Destek unsurları yatırım yerine bağlı değişebildiği gibi yatırımın konusuna göre de değişiklik göstermektedir. Teşvik mevzuatı bu çerçevede “Büyük ölçekli yatırım konularını, Orta-yüksek teknoloji yatırım konularını ve Öncelikli yatırım konularını” sıralamıştır.

Bir yatırım, teşvik mevzuatı kapsamında;
Öncelikli yatırım konuları arasında değerlendirilirse 5. Bölge desteklerinden, 
Orta-yüksek teknolojili yatırım sayılması halinde 4. Bölge desteklerinden 
Büyük ölçekli yatırım olarak değerlendirilmesi halinde ise büyük ölçekli yatırımlar için belirlenen oranlar ve sürelerle sunulan desteklerden,
faydalanır.

Buna ilave olarak yine yatırım yerinden bağımsız, ilgili karar kapsamında belirlenen başvuru şartlarını sağlayan firmalar, stratejik yatırım belgesi için de başvuruda bulunabilir. Stratejik olarak değerlendirilen yatırımlar 6. Bölgede gerçekleşen yatırımlara sağlanan destek unsurlarından faydalanır.

Yatırım konusuna ilişkin teşvik modeli değerlendirilirken atlanabilen noktalardan birine aşağıdaki durumu örnek verebiliriz.

Başvuruya ilişkin yatırımın İzmir’de gerçekleştirildiğini varsayalım. Orta-yüksek teknolojili üretim sınıfında değerlendirilebilecek bir ürün imalatı ile sadece bölgesel desteklerden faydalanabilecek bir ürün imalatının aynı teşvik belgesine bağlanması için başvuru yapılması durumunda her iki ürün imalatı için de birinci bölge desteklerinden faydalanılır.

Belge başvurusunun her iki imalat konusu ürün için ayrıştırılarak yapılması halinde Orta–yüksek teknolojili üretim konusu, yatırım birinci bölgede gerçekleşse de, dördüncü bölge desteklerinden faydalanarak vergisel avantajlarını ve faydalanabileceği destek unsurlarını artırır. Yatırım öncesi analiz bu gibi fırsatları gözden kaçırmamak adına son derece önemlidir. 
Unutmamak gerekir ki, devlet desteklerinden maksimum fayda sağlayabilen yatırımlar, yatırım öncesi analiz ve fizibilite sürecini doğru yöneten yatırımlardır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 18.05.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.