Seçim Torbasında Sosyal Güvenlik Açısından Neler Yok? / Şevket Tezel

Sosyal güvenlik alanında halkın önemli ve çeşitli beklentileri bulunmakta idi.

Torba Kanun tasarısında sosyal güvenlik alanında getirilen değişikliklere önceki yazımızda değinmiştik.

Bir de madalyonun diğer yüzü var ki her Torba Kanun çıkışında uzunca bir süredir halkın beklentiye girdiği ve merak ettiği konular da vardı ve bugün de bunları ele alacağız.

Bunlara kısa kısa değinecek olursak;

EYT’liler Yok

“Emeklilikte Yaşa Takılanlar” denilen 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılığa başlayanlar kademeli emekliliğe tabi tutulduğu için 15 yıla varacak kadar bir yaş bekleme müddetleri söz konusu idi. Taleplerini sürekli diri tutan bu kesim seçim torbasında da yer bulamadı.

Asgari Ücret-Emekli Maaşı Eşitlemesi

En düşük emekli aylığının aylık net asgari ücrete endekslenmesi konusunda bir beklenti oluşturulmuştu. Fakat bu konu da seçim torbasında yer almadı.

Sigortalılık Öncesi Doğumlara Borçlanma Yok

Doğum borçlanması hakkı 2008 yılında tanınmasına karşın sadece sigortalılık tescilinden sonra doğum yapan kadınlara münhasır kılınmıştı. Sigortalılık öncesi doğumların borçlanılması askerlik borçlanması gibi emeklilik yaşını da direkt öne çekmiş olacağından aktüeryal denge endişesi ile olsa gerek bu konudaki taleplere kulak tıkanmıştı. 24 Haziran Erken seçimi öncesindeki son torba kanunda da bu tutum sürdürülüyor.

2000 Sonrası Emeklilerine İntibak Yok

2000 yılı ve sonrasında emekli olan emeklilere uğradıkları büyüme hızı kaybı nedeniyle intibak beklentisi vardı. 2000 yılı öncesinde emekli olanların gün sayıları bağlamındaki adaletsizlik 2013 yılındaki Torba Kanun ile düzeltilmişti. 2000 sonrası emekli olanların kayıpları 2000 öncesi emekli olanlara göre daha fazla olmasına karşın intibak beklentisi seçim öncesindeki Torba Kanunda da kendine yer bulamıyor.

Gün Eksiği Olanlara Borçlanma Hakkı Yok

Emeklilik yaşı dolup da emekli olmasına yetecek günü olmayanlara beş yıla kadar borçlanma hakkı beklentisi 2011 yılından beri gündeme girip çıkıyordu. Son Torbada bu hakka da yer verilmiyor.

Kısmi İhya Yok

2008 yılında 60 ay ve daha fazla, 2015 yılında da 12 ay ve daha fazla prim borcu olan Bağ-Kurlunun bu süreleri borçlarıyla beraber silinmişti. Silinen bu sürelerin canlandırılması her zaman mümkün olsa da emeklilik için ihtiyacından fazla günü ödemek istemeyen Bağ-Kurlular bu süreleri kısmen ihya edip almak istiyordu. 2015 yılından itibaren ihya borcu hesaplamasının güncel prime dönüştürülmesi nedeniyle bu sorun iyice büyümüştü. Zira ihya rakamları 2014 ve öncesine göre çok daha fazlaya yükselmişti. Seçim torbasında ihya işleminin kısmen yapılabilmesi yönünde bir değişiklik bulunmuyor. Buna karşın ihyanın iki ay içinde başvuru ve peşin ödeme halinde gecikme zammı ve cezası yerine bir defaya mahsus enflasyon zamlarıyla hesaplanması mümkün olabilecek.

2008 ve 2000 Öncesine Dair Geriye Dönük Bağ-Kur Tescili Yok

04.10.2000 tarihinden önce Bağ-Kur tescili olmayanların bu dönemlerdeki vergi mükellefiyet veya şirket ortaklığı sürelerini Bağ-Kur sigortalılığına dönüştürülmesi hakkı, keza 01.10.2008 öncesinde Bağ-Kur tescili olamadığı halde bu dönemlerde vergi mükellefiyeti veya şirket ortaklığı sürelerinin Bağ-Kur süresi olarak tescili bekleniyordu. Seçim Torbasında bu beklenti de yer almıyor.

Staj Başlangıcı Sorunu Çözülmedi

Staj başlangıcının emeklilik işlemlerinde sigortalılık başlangıcı sayılmaması sorununun çözümü beklenen haklardandı. Staj döneminde ödenen kısa vadeli sigorta kollarından primlere ek olarak uzun vadeli primlerin de bir borçlanma hakkıyla tanınması halinde problem çözülecekti. Ne var ki bu hak da Torbada kendine yer bulamadı.

Sağlık Çalışanlarına Yıpranma Hakkı Gelmedi

Sağlık çalışanlarına fiili hizmet zammı hakkı beklentisi defaatle gündeme gelmiş, bu konuda çalışma başlatıldığı medyada yer almıştı. Ancak son Torba Yasada sağlık çalışanlarına fiili hizmet zammı (Yıpranma) hakkı da çıkmadı.

(Kaynak: Alitezel | 03.05.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.