A’ya 1, B’ye 3 Kat Ceza = Ayrımcı Vergilendirme / Nurettin Bilici,Begüm Dilemre Öden

Geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi tarafından verilen bir ihlal kararı, ayrımcı vergilendirme konusunda oldukça önemli ilkeler ortaya koymuştur.1 Söz konusu olayda uyuşmazlık, başvuran şirketin otomobil satışlarında indirimli ÖTV uygulamasından yararlanarak2 ortaklarına otomobil satışında bulunması, daha sonra ise ortaklarca ÖTV’ye tabi olmayan 2. el otomobil satışı gerçekleştirilmesi nedeniyle vergi idaresinin muvazaaya dayanarak (gerçek olan birinci satış değil, ikinci satıştır) başvuran şirket hakkında 3 kat vergi ziyaı cezası kesmesi nedeniyle ortaya çıkmıştır. Başvuran tarafından yargı yoluna başvurulmuş ancak bir sonuç elde edilememesi dolayısıyla neticede konu Anayasa Mahkemesi önüne bireysel başvuruyu yoluyla taşınmıştır.

Başvuran şirket uygulamanın, ayrımcılık yasağı bağlamında mülkiyet hakkını ihlal ettiğini ileri sürmüştür. Zira yargılama süreci devam ederken ilgili şirket tarafından idareye başvurulmuş ve sektör bazında kaç firmaya inceleme başlatıldığı ve bu firmalardan kaçı hakkında işlem yapıldığı hakkında bilgi talebinde bulunulmuştur.

Bunun sonucunda sektörde 309 şirket hakkında inceleme başlatıldığı ve yalnızca 9’u hakkında (4’ü başvuran şirket grubuna ait) 3 kat vergi ziyaı cezası uygulandığı, diğer şirketler hakkında ya hiçbir işlem yapılmadığı ya da tek kat vergi ziyaı cezası uygulandığı ortaya çıkmıştır. Anayaya Mahkemesi, Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak Anayasa’nın 10. maddesinde güvence altına alınan ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar vermis ve ihlal sonuçlarını ortadan kaldırmak üzere yeniden yargılama yapılması için kararın bir örneğini ilgili vergi mahkemesine göndermiştir. 3 üye karşı oy vermiştir.

Anayasa Mahkemesi kararında, vergisel müdahaleler bakımından kamu makamlarının geniş takdir yetkisinin bulunduğuna dikkat çekmiştir. Ancak somut olayın koşulları altında mükellef hakkında, objektif ve makul bir gerekçe gösterilmeden aynı sektörde incelemeye alınmış diğer mükelelfl erden farklı olarak 3 kat vergi ziyaı cezası kesildiğini tespit etmiştir. Bu nedenle ayrımcı bir uygulama olduğunu ve başvurucunun aşırı bir külfet altında kaldığını belirterek ihlal kararını vermiştir. Zira örnek olayda idarenin farklı uygulama yapması ayrımcılık yasağı ihlaline yol açmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında da, benzer durumdaki kişilere meşru bir temeli olmaksızın dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlerle farklı uygulamalar yapılması ayrımcı vergileme olarak değerlendirilmektedir.

(1) Bkz. 2015/6725 başvuru numaralı ve 1/2/2018 karar tarihli bireysel başvuru kararı. (RG: 7/3/2018; 30353) (2) Otomobil satışı ÖTV’si, 16.6.2009 - 30.9.2009 tarihleri arasında yüzde 37’den % 27’ye indirilmiştir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 24.03.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.