Avukatla Sözleşme Yapmayana 48.708 Lira Ceza Uygulanacak / Nedim Türkmen

İstanbul Barosu Başkanlığı, İstanbul'da bulunan 32 bin 500 anonim şirkete 2017 yılının Ağustos-Eylül aylarında birer yazı göndererek 2016 ve 2017 yıllarında sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğuna uyulmadığı, bu zorunluluğa uyulmaması durumunda konunun Cumhuriyet Savcılığı'na intikal ettirilerek idari para cezaları uygulanacağını bildirdi. Ben de bugün sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğunun kapsamı ve bu zorunluluğa uyulmaması durumunda uğranılacak yaptırımlarla ilgili siz değerli Sözcü okurlarını bilgilendireceğim.

Avukat bulundurma zorunluluğunun yasal dayanağı nedir?

Anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğunun yasal dayanağı 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun (Kanun) 1238 sayılı Kanun'un 1. maddesiyle değişik 35. maddesinin üçüncü fıkrasına 02.05.2001 tarih 4667 sayılı Kanunun 22. maddesiyle eklenen ve 23.01.2008 tarih 5728 sayılı Kanun'un 329. maddesi ile değiştirilerek 08.02.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren aşağıda yer alan fıkra hükmüdür:
“(3) (Değişik: 23/1/2008-5728/329 m.) Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir.
Ancak, Türk Ticaret Kanunu'nun 272'nci maddesinde öngörülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet Savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.”
Yürürlükteki 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 332'nci maddesi ile öngörülen esas sermaye miktarı 50.000-TL'dir. Buna göre, esas sermaye miktarı 250 bin TL ve üzerinde olan anonim şirketlerin sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları açıktır. Bu zorunluluk, kuruluş esas sermayesi 250 bin TL ve üzeri olan anonim şirketlerde tüzel kişilik kazanılması ile birlikte; kuruluş esas sermayesi 250 bin TL'nin altında ancak sermaye artırımı sonrasında esas sermaye miktarı 250 bin TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde ise, sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının ticaret siciline tescil ettirildiği anda doğacaktır.

İdari para cezası tutarı nasıl hesaplanacaktır?

Kanun'un 35'inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, esas sermayesi 250 bin TL ve üzeri olduğu halde sözleşmeli avukat bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmeyen anonim şirketlere Cumhuriyet Savcısı tarafından, sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgari ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası verilir. Buna göre, sözleşmeli avukat bulundurmayan anonim şirketlere şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Cumhuriyet Savcısı tarafından verilecek idari para cezası, 2017 döneminde her ay için iki aylık brüt asgari tutar 3.555 TL olarak uygulanacaktır. Yani 2017 yılında 12 ay boyunda sözleşmeli avukat bulundurmayan bir anonim şirkete Cumhuriyet Savcılığı aracılığıyla 42 bin 660 lira idari para cezası uygulanacaktır.
Sermayesi 250 milyonu aşan anonim şirketlerin sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğuna uymamaları durumunda; 2018 yılına ilişkin olarak 2019 yılında çarptırılacakları idari para cezası tutarı 48 bin 708 lira olacaktır.

Uygulama Anayasa'ya aykırı mı?

Avukatlık Kanunu ile getirilen bu yükümlülüğün sermaye şirketleri yönünden anayasaya aykırılığı ileri sürülmüşse de Anayasa Mahkemesi E.2010/10 K.2011/110 sayı ve 30.6.2011 tarihli kararı ile getirilen yükümlülüğü oybirliği ile Anayasa'ya uygun bulunmuştur. Dolayısıyla düzenlemenin anayasaya aykırılığı ile ilgili konu da gündemden kalktığı için bu kadar yüksek idari para cezalarına uğramamak için zorunluluğa uymakta fayda vardır.

Sigortalı avukat çalıştırılması durumunda ceza uygulanmaz mı?

En çok tartışma konusu yapılan bir diğer konu da, şirket bünyesinde İş Kanunu'na göre sigortalı olarak çalışan avukatların bu kapsama girip girmediğidir. Kanun hükmünde özellikle ‘sözleşmeli bir avukat'tan bahsedilmiştir. Bu konudaki tartışmalar ‘sözleşmeli' kelimesine dayanılarak yapılmaktadır.
Kanunun amacı dikkate alındığında İş Kanunu'na göre sigortalı olarak avukat çalıştıran anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirdiklerinin kabulü gerekir. Zira, hukuki sorunun bir meslek mensubu marifetiyle yürütülmesi amacı tahakkuk etmiştir. Önemli olan da budur.

Barolar Birliği'ne görev düşüyor

Türkiye'de 2017 yılı Aralık sonu itibarıyla 759 bin Kurumlar Vergisi mükellefi vardır. Bunların 119 bini anonim şirketlerden oluşmaktadır. Türkiye gibi bu kadar çok karşılıksız çek, protestolu senet ve diğer ticari ihtilafların söz konusu olduğu bir ülkede 250 milyon liranın üzerinde sermayesi olan bir anonim şirketin avukata işinin düşmemesi mümkün değildir. Şirketler zaten iş bazında avukatlarla çalıştıkları için ve bütün davalarını zaten avukatlarla takip ettikleri için ayrıca sözleşmeli bir avukatla çalışma zorunluluğunu çok mantıklı bulmamışlardır. İstanbul'da 32 bin 500 anonim şirkete bu konuda yazı yazılıyor olması bizim görüşümüzü teyit etmektedir. Türkiye Barolar Birliği'nin bu konuda, şirketleri bu kadar yüksek idari para cezasına muhatap etmeyecek bir çözüm bulması gerekmektedir. Kaldı ki, bu konuda idari para cezası uygulanan bir şirketi, ne yazık ki yine bir avukat savunacaktır.
Karşılaştığı hukuki sorunları, avukatlar aracılığıyla çözen bir şirkete, “Neden 12 ay boyunca sözleşmeli avukat çalıştırmadın?” sorusu sorularak, bu kadar yüksek idari para cezası uygulanmasının avukatların da çok istediği bir sonuç olduğunu düşünmüyorum.

(Kaynak: Sözcü | 29.01.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.