Ahmet YAVUZ - Giderlerinizi gösterirken gerçekçi olun, kira vergisini daha az ödeyin

Mart ayının gelmesiyle gelirlerin beyan dönemi başlamış oldu. Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde yazılı mal ve hakların (arazi, bina, haklar, motorlu taşıtlar gibi) kiraya verilmesinden elde edilen gelirler 'gayrimenkul sermaye iradı' (GMSİ) olarak adlandırılır ve bu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifa ve intifa hakkı sahipleri ile kiracıları tarafından kiraya verilmeleriyle elde edilen gelir de vergiye tabi tutulur.

1 Ocak 2007-31 Aralık 2008 tarihleri arasında elde edilen kira gelirleri için 25 Mart'a kadar beyanname verilmesi ve hesaplanan verginin mart-temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenmesi gerekiyor.

Mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulden bir takvim yılı içinde en fazla 2 bin 300 YTL gelir elde edenler, bu vergiyi ödemiyor. Benzer şekilde işyeri olarak kiraya verilen yerlerdeki sınır ise brüt 19 bin YTL. Bunun dışında tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı 900 YTL'yi aşanlar ile diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenlerin ikametgâhlarının bulunduğu vergi dairesine en geç 25 Mart akşamına kadar beyanname vermeleri gerekiyor. Vergi tutarı, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde ödeniyor. Eş ve çocukların kira gelirleri varsa, bunların da ayrıca beyan edilmesi şart.

Bir örnek üzerinden gidecek olursak, bir kamu çalışanı olan Zeki Bey, 2007 yılında Adana'daki dairesinden 10 bin YTL, banka kredisiyle aldığı İstanbul'daki dairesinden de 15 bin YTL gelir elde etmiş olsun. İstanbul'daki dairenin alış değeri 100 bin yeni lira olup 2005 yılında alınan bu daire için çekilen kredi sebebiyle 2007 yılında 3 bin YTL faiz gideri, bin yeni lira bakım onarım gideri, bin YTL sigorta ve Emlak Vergisi, 7 bin yeni lira lojman gideri ödemiş olsun. Ayrıca Kimse Yok mu Derneği'ne bin 500 YTL, huzurevine de bin yeni lira bağış yapsın. Çocuğunun eğitim gideri de 5 bin YTL olsun. Bu durumda verilecek beyannamede tercih edilecek gider yöntemi, ödenecek vergiyi ciddi manada etkileyecektir. Tabloda da görüldüğü gibi gerçek gider yöntemi seçildiğinde, daireler için yapılan ve sahipleri tarafından ödenen giderler matrahtan düştüğü için hesaplanan ve ödenecek vergi daha az çıkıyor.

Basit usule tabi olanlar gibi istisnalar dışında tüm mükellefler işyeri olarak kiraladıkları yerler için, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden yüzde 20 oranında Gelir Vergisi kesintisi yapmak zorundadır. Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken hem de işyeri olarak kullanılması halinde de, kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olur. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2 bin 300 YTL'lik istisna ayrı ayrı uygulanır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde de her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı faydalanır. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanır. Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar 2 bin 300 YTL'lik istisnadan faydalanamaz.

Beyanname internetten verilebilir

Mükelleflerce bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedelleri, o yılda elde edilmiş gelir kabul ediliyor. Örneğin; 2005, 2006 ve 2007 yılları kira gelirleri topluca 2007'de tahsil edilirse 2007'nin geliri olarak dikkate alınacak. 2007, 2008 ve 2009 yılları kira gelirleri topluca 2007'de tahsil edilirse, 2007'ye ait kira geliri bu sene, 2008'e ait kira geliri 2009'da, 2009'a ait kira geliri de sonraki yıl (her yıla ait kira bedeli ilgili yılda) beyan edilecek. Tıpkı bunun gibi 2007 yılında kiraya verilen gayrimenkul ile ilgili olarak tahsil edilemeyen kiralar da gelir olarak matraha dahil edilmeyecek.

Beyanname, vergi dairesinden alınacak sayfanın doldurulması şeklinde olabileceği gibi internet üzerinden de yapılabilir. Beyanını internet üzerinden vermek isteyenler, hemen bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini almalı. Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, istisnadan faydalanılamaz. Beyan edilmesi gereken gelirin bildirilmemesi halinde, mükellef adına iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilir ve mükellefin geliri takdir komisyonunca emsal kira bedeli baz alınarak takdir edilir. Takdir edilen gelir üzerinden, Gelir Vergisi ile vergi cezası hesaplanır. Ayrıca gecikilen her ay için gecikme faizi talep edilir. Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve gecikme faizinin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi zorunludur. (İki taksit halinde ödeme avantajı yok oluyor.) Ödenmediği takdirde, vergi dairesince her ay için ayrıca gecikme zammı hesaplanmak suretiyle cebren tahsil yoluna gidilir.

Bir şeyi daha hatırlatayım. Geçtiğimiz yıllarda kira geliri için beyanname veren mükellefler, o gayrimenkulü satmış veya artık gayrimenkulü kendisi kullanıyorsa yani artık kira geliri elde etmiyorsa bu durumu bir dilekçe ile ilgili vergi dairesine bildirmelerinde fayda var. Çünkü vergi daireleri geçen yıl beyanname veren mükellefleri tarayıp bu sene vermeyenleri takdir komisyonlarına sevk edebiliyor. Bu durum, elde edilmeyen bir gelir yüzünden vergi ödemeye veya gelir elde edilmediğini ispatlamak için günlerce uğraşmaya sebep olacaktır.

 

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 10.03.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.