İş Davalarında Arabuluculuk Koşulu Geldi / Şevket Tezel

01.01.2018 tarihinden itibaren başlayan uygulamaya göre iş kanunlarına, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı haline gelmiş bulunuyor.

Öyle ki, bu konuda dava açmak isteyen kişi, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorunda bulunuyor.

Arabulucuya başvurulmadan ya da bu belgeler ibraz edilmeden dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddedilecek.

Arabulucu, komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden büro tarafından belirlenir. Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları hâlinde bu arabulucu görevlendirilir.

Arabulucu Kimdir?

Arabulucu sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde çözüm önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi oluyor.

Arabulucunun Takvimi

Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırmak durumunda bulunuyor. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilecek.

Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilecekler. İşverenin yazılı belgeyle yetkilendirdiği çalışanı da görüşmelerde işvereni temsil edebilecek ve son tutanağı imzalayabilecek.

Arabulucunun, taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması yahut yapılan görüşmeler sonucunda anlaşmaya varılması veya varılamaması hâllerinde arabuluculuk faaliyetini sona erdirir ve son tutanağı düzenleyerek durumu derhâl arabuluculuk bürosuna bildirmesi gerekiyor.

Arabuluculuk Ücreti

Arabuluculuk Ücret Tarifesine göre arabuluculuk ücreti aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde karşılanacak. Bu durumda ücret, Tarifede belirlenen iki saatlik ücret tutarından az olamayacak. İşe iade talebiyle yapılan görüşmelerde tarafların anlaşmaları durumunda, arabulucuya ödenecek ücretin belirlenmesinde işçiye işe başlatılmaması hâlinde ödenecek tazminat miktarı ile çalıştırılmadığı süre için ödenecek ücret ve diğer haklarının toplamı, Tarife uyarınca üzerinde anlaşılan tutar olarak kabul edilecek.

Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde, iki saatlik ücret tutarı Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenecek. İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde karşılanacak.

İşe İade Davalarında Arabuluculuk Şartı

İş akdi feshedilen işçi, fesih bildiriminde bir neden gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir neden olmadığı savıyla fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurmak zorunda bulunuyor. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması durumunda ise son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilmesi mümkün bulunuyor. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usûlden reddi hâlinde ret kararı taraflara resen tebliğ edilir. Kesinleşen ret kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilir. Dava ivedilikle sonuçlandırılır. Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde, bölge adliye mahkemesi ivedilikle ve kesin olarak karar verilecektir.

Taşeronlu İşlerde Ek Şart

Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı burada önemlidir. İşe iade talebi nedeniyle arabulucuya başvurulduğunda, arabuluculuk aşamasında anlaşmanın gerçekleşebilmesi için asıl işveren ve alt işveren arabuluculuk toplantılarına birlikte katılmaları ve asıl işveren ve alt işverenin aynı yönde irade beyanında bulunmaları gerekiyor.

SGK’ya Yönelik Davalar

SGK’nın muhatap olacağı davalarda ise arabulucuya müracaat şart değil ise de yine bu tür davalar açılmadan önce hizmet tespit davaları hariç olmak üzere SGK’ya başvurulması şart bulunuyor.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Davaları

İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları hakkında arabulucuya başvurma şartı aranmayacak.  

(Kaynak: Ali Tezel | 03.01.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.