Otomatik Bilgi Değişimi (2) / Bumin Doğrusöz

Geçen yazımda Türkiye’nin de artık taraf olduğu ve çok taraflı “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi”nden söz ederek, bu sözleşmenin bilgi değişimi yöntemlerinden söz etmiş ve otomatik bilgi değişimini müessesesini (OBD) kısaca açıklamıştık. Şimdi konuya devam edelim.

Sözleşme uyarınca bilgi değişimi yapacak ülkelerden 49’u Eylül 2017’de, 53’ü ise Eylül 2018’de ilk bilgi değişimi yapmayı kabul etmiştir. Türkiye’de ilk bilgi aktarımını Eylül 2018’de yapacaktır. Türkiye gibi, Eylül 2018’de bilgi değişimi yapacak ülkeler 1.7.2017 – 30.6.2018 bilgilerini aktaracaklardır.

Sözleşme uyarınca finansal bilgiler, bütün ülkelere değil, sadece kişi ve kurumların mukimi olduğu ülkeye yapılacaktır. Dolayısı ile Türkiye’de mukim olan kişiler hakkında diğer ülkelere bilgi aktarımı OBD kapsamında yapılamaz. Çünkü OBD, mükelleflere ilişkin toplu bilgilerin sistematik ve periyodik olarak gelirin elde edildiği kaynak ülkeden geliri elde eden kişi veya kurumun yerleşik olduğu mukim ülkeye aktarılmasını ifade etmektedir. Konunun vatandaşlıkla ilgisi yoktur. Örneğin İsviçre’de mevduatı olan bir Türk vatandaşı, İngiltere’de yaşıyorsa (orada yerleşik ise), İsviçre bu kişinin finansal gelirlerini Türkiye’ye değil, İngiltere’ye bildirecektir. Bir Hollanda vatandaşıda Fransa’da yerleşik ise Türkiye bu kişinin finansal gelirlerini Holanda’ya değil, Fransa’ya bildirecektir.

Ülkelerin aktaracakları bilgiler, önce her bir ülkedeki finansal kuruluşların (ve o ülkedeki yabancı finansal kuruluşların ülkedeki şubeleri dahil) kendilerindeki bilgileri kendi maliye idaresine aktarmaları suretiyle toplanacak ve oradan OBD’ye konu edilecektir.

Bu konuda Maliye Bakanlığı’da bir çalışma yapmaktadır. Yapılan çalışmalar kamuoyuna bir Tebliğ Taslağı ile duyurulmuştur. Bu Tebliğ Taslağına göre OBD’ye konu olmak üzere bakanlığa bilgi aktaracak kurumlar saklama kuruluşları, mevduat kuruluşları, yatırım kurumları ve belirli sigorta şirketleri olarak belirlenmiştir. Kurumlar, bildirim yükümlülüğü kapsamında bir finansal kuruluş olup olmadıkları, yapacakları değerlendirme neticesinde bildirimi zorunlu hesap tutup tutmadıklarını kendileri belirleyeceklerdir. Bu konudaki sorumluluk ve yaptırım riski, finansal kurumlardadır.

Maliye idareleri ile paylaşılacak olan bilgiler, kişilerin dolambaçlı yollara girişerek bilgi vermekten kaçınmalarını önlemek adına çok geniş kapsamlı olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede finansal kurumlar anlaşma kapsamındaki ülkelerin mukimi olan kişilere ilişkin aşağıdaki bilgileri Gelir İdaresi'ne bildirecek, oradan da kişinin mukim olduğu ülkelerin maliye idareleri ile finansal bilgiler paylaşılacaktır.

Raporlanması gereken kişinin; adı-soyadı/unvanı, adresi, mukim olduğu ülke ve vergi kimlik numarası, gerçek kişiler için doğum yeri/tarihi, hesap numarası, hesabının takvim yılı sonu itibariyle bakiyesi veya değeri, finansal kuruluş kapsamında elde edilen faiz, kar payı, sigorta geliri vb. gelirleri, finansal kuruluş kapsamında elde edilen finansal varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, hesabına raporlama dönemi içerisinde ödenen ya da alacak kaydedilen finansal varlıklarının satışından ya da itfasından doğan toplam brüt tutar (saklama hesapları için).

Vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmek için Sözleşmeye taraf ülkeler arasında öngörülen kapsamlı iş birliği yöntemleri arasında bilgi değişiminin yanı sıra, eşzamanlı vergi incelemeleri, yurt dışı vergi incelemeleri, tahsilatta yardımlaşma ve tebligat konuları da yer almaktadır. Otomatik Bilgi Değişimi müessesesinin başarılı olması için zaman zaman bu yöntemlerinde birlikte kullanılacağı açıktır.

Ancak bu müessesenin başarıya ulaşması, finansal kurumların sorumlulukları ve bilgi aktarımları konusunun özel bir yaptırım düzenine kavuşturulmasını gerekli kılmaktadır. Şu anda bu konuda uygulanabilecek tek yaptırım, özel usulsüzlük gibi görünmektedir. Aslında bu husus, pek çok müessese için gerekli olup, müesseselerin başarı şansını azaltmaktadır.

Öte yandan bu kapsamda mükellef hakları konusunun da değerlendirilmesi gerekmektedir.

Verilecek bilgilerin mükelleflerin de ıttılaına sunulması, bilgilerin karşı ülkede kullanım sınırları, saklanması, mahremiyetin sağlanması, zamanaşımı süresi sonunda imhası, yargı yolu vb. pek çok konu üzerinde çalışılmayı beklemektedir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 07.12.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.