Doç. Dr. Hakan ÜZELTÜRK - Avans kar dağıtımı ve hukukun üstünlüğü

Danıştay 4. Dairesi örnek bir karara imza atarak avans kar dağıtımı konusunda yürütmeyi durdurma kararı verdi. 18.10.2007 tarihli ve K.2007/2364 sayılı karar kanunda olmayan ayrıca kendilerine yetki de verilmeyen Maliye Bakanlığı'nın bu konuda kanun hilafına düzenleme yaptığı 3.4.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 numaralı Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nin konuyla ilgili 15.6.6. bölümünün yürütmesini durdurdu. Başvuru, Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği (VAVEK) tarafından yapılmıştı.

Bu konu ile ilgili olarak 20 Nisan 2007 tarihli yazımda şu tespitleri yapmıştım:

"Mükelleflere sorular,

avans kar payı dağıtımıhükümleri kapsamında aşağıdaki cevaplardan hangisi doğrudur?

a.  Kurumlar Vergisi Tebliği, Ticaret Kanunu'nda yer almayan bir alanı düzenlemektedir.

b. Kurumlar Vergisi Tebliği, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer almayan bir konuyu düzenlemektedir.

c. Kurumlar Vergisi Tebliği hukuka aykırıdır. Kurumlar Vergisi Tebliği'ne göre hareket eden mükellefler bu hukuka aykırılıklar sebebiyle avans kar payı dağıtımında problemler yaşayacaklardır.

d. İdare mükellefleri hukuken yanıltmaktadır. Mükellefler örtülü kazanç hükümleri ve müeyyideleriyle karşı karşıya kalacaklardır.

e. Hepsi

Doğru cevap  'e' şıkkı olacaktır dedikten sonra da yazımı "İdare bu hususu dikkate alarak her iki kanunla bağlantılı problemler için hemen bir somut adım atmalıdır. Mükelleflerin bu somut adımları görmeden avans kar payı dağıtmamaları ileride oluşacak hukuki problemler açısından doğru olacaktır" diyerek bitirmiştim". İdare bu güne kadar bu konuda maalesef somut bir adım atmadı. Bu adımı görmeden işlem yapanlar ise hukuki problemlerle karşılaşacaklardır.

Şimdi Danıştay'ın kararında yer alan bazı tespitlere bakalım:

1. Söz konusu bölümün dayandırıldığı 5520 sayılı kanunun "Vergi kesintisi" başlıklı 15. maddesinde ise avans kar payı dağıtımı konusu düzenlenmemiş, bu konuda Maliye Bakanlığı'na düzenleme yapma yetkisi de tanınmamıştır.

2. Bu durumda kanunda açıkça verilmiş bir yetki olmadığı halde kanunda düzenlenmemiş olan bir konuda ve yorumu aşıp, bir verginin konulması, kaldırılması veya değiştirilmesi sonucunu doğurabilecek şekilde düzenleme yapma yetkisi bulunmayan davalı idare tarafından bu konunun tüm sermaye şirketlerini de kapsayacak şekilde düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmediğinden tebliğin bu bölümü için 2577 sayılı kanunun yürütmenin durdurulmasına ilişkin 27. maddesinde yer alan koşulların gerçekleştiği sonucuna varılmıştır.

3. Konuyla ilgili Sayın Yücel'in karşı oyunda ise karar farklı gerekçeyle doğru bulunmuştur: "Söz konusu düzenleme ile avans kar payı dağıtımı değil, maddedeki ödemelerin avans olarak yapılması hali düzenlenmiştir. Maddenin, Sermaye Piyasası Kanunu'nda yer alan düzenlemeye paralel anlamda avans kar payı dağıtımını düzenlediğinden söz edilemez. Bu durumda Kurumlar Vergisi Kanunu'nda öngörülmeyen bir konunun bu kanuna ilişkin bir tebliğle düzenlenmesi mümkün olmadığından bu kısma yönelik yürütmenin durdurulması isteminin bu gerekçeyle kabulü gerektiği görüşüyle kararın gerekçesine karşıyım."

Davanın esası ile ilgili karar henüz verilmemesine rağmen yürütmenin durdurulması hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü bakımından çok önemlidir. Bu karar ile Maliye Bakanlığı'nın görüşünün doğru olmadığı ve hukuk devletinde temel olan normlar hiyerarşisinin esas olduğu bir kere daha ortaya konmuştur. Bu satırlardan aktardığımız birçok konuda maalesef yürürlükteki kanunlara aykırı olan tebliğ, genelge ve sirkülerler varlığını devam ettirmektedir. Örneğin KKDF olarak da bilinen Konut Kullanımını Destekleme Fonu.

Mükellef haklarına saygılı bir idarenin yapması gereken bir an önce mevzuatta yer alan hukuka aykırı uygulamaları düzeltmektir. Bu konuda biz de her türlü desteği vermeye hazırız. Her şeyi yargıdan beklemek doğru değildir. Zira idare sadece davayı değil, mükellef güvenini de kaybetmektedir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 22.02.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.