Hangi İş Yerlerinde Geçici İş İlişkisi Olabilir? / Resul Kurt

 İşçinin zaman zaman bir başka iş yerinde geçici olarak istihdam edilmesi iş hayatının olağan hususlarından birisidir.

Aynı holding veya şirketler topluluğu içinde geçici iş ilişkisi; işverenin, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçisini, aynı holding veya şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerine iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olmaktadır. Geçici iş ilişkisi, yazılı olarak altı ayı geçmemek üzere kurulabilir ve en fazla iki defa yenilenebilir. Geçici işçi devreden işverenin ücret ödeme yükümlülüğü devam etmektedir. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden devreden işveren ile birlikte sorumludur. Geçici işçi, işyerine ve işe ilişkin kusuru ile neden olduğu zarardan geçici iş ilişkisi kurulan işverene karşı sorumludur.

Geçici iş ilişkisinde tarafların sorumluluğu önemlidir. Geçici iş ilişkisine giren işçinin iş sözleşmesi devam etmekte, geçici işçi devreden işverenin işverenliği devam etmektedir. Başka bir ifadeyle, geçici işçi devreden işverenin işveren sıfatı kalkmamakta; yani, işverenlik sıfatı geçici işçi devralan işverene devredilmemektedir.

İşçinin yükümlülüklerini geçici iş ilişkisi kurulan yeni işverene karşı yerine getirmesi gerekmektedir. İşçi, asıl işverenine karşı yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini geçici işçi devralan işverene karşı aynen yerine getirmekle yükümlüdür. Ayrıca geçici iş ilişkisi kurulan işveren işçiye talimat verme hakkına sahip olup, işçiye sağlık ve güvenlik risklerine karşı gerekli eğitimi vermekle ve gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

İşçi, çalıştığı bu süre içinde doğan işçilik haklarını kendi geçici işçi devreden işvereninden talep edebileceği gibi, geçici işçi devralan işverenden veya her ikisinden birden isteyebilir.

★ ★ ★

Geçici iş ilişkisinde yasaklar

Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavt uygulaması esnasında 6356 sayılı Kanun’un 65. maddesi hükümleri (Kanuni grev ve lokavta katılamayacak işçiler) saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştırılamaz. 4857 sayılı Kanun’un 29. maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altı maden iş yerlerinde özel istihdam bürosu aracılığı ile geçici iş ilişkisi kurulamaz.

Sekiz ayı geçtikten sonra bu işçilerin yerine de geçici iş ilişkisi kurularak işçi çalıştırılabilir. Toplu işçi çıkarma sayılmayan “haklı” nedenlerle işçi çıkarmalardan veya çıkmalardan sonra, işten çıkan veya çıkarılan işçilerin işlerinde çalıştırılmak üzere geçici iş ilişkisi kurulabilecektir.

★ ★ ★

Geçici iş ilişkisinin temel şartları

İş Kanunu’nun 7. maddesinde düzenlenen aynı holding veya şirketler topluluğu içinde geçici iş ilişkisinin iki temel şartı vardır.

Bunlardan birincisi, işverenin, aynı holding veya şirketler topluluğu içinde geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştırılacak işçinin devir sırasında yazılı olarak rızasını almasının zorunlu olmasıdır. İşçinin rızasının devir tarihinde ve yazılı olarak işçinin kendisi, kanuni temsilcisi ya da bu konuda özel yetkiye haiz vekili tarafından verilmesi gerekir. İşçinin yazılı rızası olmadan geçici iş ilişkisine zorlanması durumunda, işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı doğacaktır. İkinci koşul da söz konusu işçinin; aynı holding veya şirketler topluluğu içinde çalıştırılmasıdır. Bu ilişkinin kurulmasında geçici işçi devreden işverenin kendisine ait bir iş yerinin olması zorunludur. Kendisine ait mal veya hizmet üretimi yapan bir iş yerinin olmaması durumunda geçici iş ilişkisi kurulamayacaktır.

4857 Sayılı İş Kanunu’nun “genel hükümlere aykırılık” başlıklı 99. maddesinin (a) fıkrasında “bu kanunun, 7’nci maddesinde öngörülen ilke ve yükümlülüklere aykırı olarak geçici işçi çalıştıran işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için iki yüz elli Türk lirası para cezası verilir” hükmüne yer verilmiştir. Yeniden değerleme oranları ile 2017 yılı için söz konusu ceza miktarı 259 TL olarak uygulanacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 28.07.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.