Arif AKARCA, Dr.Mehmet ŞAFAK - Geceleme hizmetlerinde KDV oran uygulaması ve seyahat acentelerinde..

akif.akarca@alfaymm.com
mehmet.safak@alfaymm.com

03.01.2008 tarihli yazımızda; yiyecek ve içecek hizmetleri ile turizm işletmelerinde 01.01.2008 tarihinden itibaren uygulamaya giren katma değer vergisine ilişkin Bakanlar Kurulu kararına değinilmiş ve konuyla ilgili tebliğ taslağında yer alan açıklamalara da yer verilmiştir.

Geceleme hizmetlerinde KDV oranı

Anılan yazımızda da açıklandığı üzere; 01/01/2008 tarihinden itibaren,

- Otel,

- Motel,

- Pansiyon,

- Tatil köyü

- ve benzeri konaklama tesislerinde

sunulan geceleme hizmetlerinde KDV oranı yüzde 8 olarak uygulanacaktır.

04.01.2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 107 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Tebliği'nde ifade edildiği ve anılan yazımızda da değinildiği üzere; Geceleme hizmeti bu işletmelerde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma-barınma-kalma hizmetidir. Öte yandan, konaklama tesislerinde geceleme hizmetinin dışında ayrıca yemek, eğlence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetler de verilebilmektedir. Konaklama tesisinde verilen bu hizmetlerden

- Geceleme hizmeti satın almaksızın yararlanılması halinde

ya da

- Geceleme hizmeti satın alanlara verilen bu hizmetlerin, konaklama tesisleri tarafından

i - Ayrıca faturalandırılması ya da

ii- Geceleme hizmetine ilişkin faturada geceleme bedelinin dışında ayrıca gösterilmesi

halinde de söz konusu hizmetler ait oldukları oranda vergilendirilecektir. Başka bir deyişle, bu durumlarda, hizmetin türüne göre farklı katma değer vergisi uygulanması söz konusu olacaktır. Örneğin; spor, ütü, masaj, kuru temizleme hizmetlerinde yüzde 18'lik oran, bar ve diskoda verilen hizmetler için yüzde 18 oran, lokanta, kafe gibi yerlerde verilen yiyecek ve içecek (alkollü içkiler hariç) hizmetleri için yüzde 8'lik oran uygulanacaktır. Keza, konaklama tesisleri odalarında yer alan mini barlardan tüketilen yiyecek ve alkolsüz içecek hizmetlerinde yüzde 8, alkollü içecek hizmetlerinde ise yüzde 18 katma değer vergisi oranı uygulanacaktır. Her ne kadar, adında bar kelimesi geçtiği için burada verilen tüm yiyecek ve içecek hizmetlerinin yüzde 18 oranında kama değer vergisine tabi olduğu yönünde görüşler olabilse de, hizmetin verildiği yer bir bar değil, konaklanan odadır. Bu nedenle de buralarda sunulan yiyecek ve alkolsüz içecek hizmetlerinde katma değer vergisinin yüzde 8 olarak uygulanması gerekir.

Ancak geceleme hizmeti dışında olup mutat olarak geceleme hizmeti kapsamında sunulan hizmetlere ilişkin bedellerin, geceleme bedeline dahil edilerek geceleme-konaklama bedeli olarak tek bir bedel alınması ve fatura edilmesi halinde geceleme hizmeti ile birlikte bu hizmetler de geceleme bedeli kapsamında yüzde 8 oranında KDV'ye tabi olacaktır.

Ancak, bu şekilde sunulan hizmet kapsamında yer alan alkollü içeceklere ait yüklenilen KDV tutarları, konaklama tesisleri tarafından hesaplanan KDV tutarlarından indirilemeyecektir. Örneğin; konaklama tesisleri tarafından verilen ve her şey dahil sistem olarak bilinen konaklama hizmet türünde, tek bir fatura düzenlenmekte ve bu bedel içerisinde müşteri konaklama tesisinde verilen hizmetlerin tamamından ya da pek çoğundan oda fiyatı kapsamında mutat olarak yararlanabilmektedir. Böyle bir durumda, müşteriye verilen hizmete uygulanan KDV oranı yüzde 8 olacak, ancak bu hizmetlere isabet eden alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen KDV tutarları konaklama tesisleri tarafından indirim konusu yapılamayacaktır. Alkollü içecekler, Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ek (III) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan içecekleri (kolalı gazozlar hariç) ifade etmektedir.

Öte yandan, konaklama tesislerinin

- Alkollü içeceklere isabet eden hizmet bedelini ayrıca fatura etmesi

veya

- Bu tutarı faturada ayrıca göstermesi halinde,

hizmet bedelinin alkollü içeceklere isabet eden kısmı üzerinden yüzde 18 KDV hesaplanacak ve bu hizmete konu olan alkollü içecekler dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı indirim konusu yapılabilecektir.

Seyahat acentelerinde durum ve yaşanan sorunlar

Öte yandan, otel, motel, tatil köyü, pansiyon ve benzeri konaklama tesislerinin pazarlaması ağırlıkı olarak seyahat acenteleri tarafından yapılmakta ve çoğu zaman, seyahat acenteleri tarafından nihai tüketici konumundaki kişilere ulaşım, konaklama, gezi turları, müze ve ören yeri girişleri dahil toplu paket fiyatları sunulmaktadır.

107 Seri Nolu KDV Genel Tebliği'nde; geceleme hizmetinin seyahat acenteleri aracılığıyla verilmesi halinde hizmeti veren konaklama tesislerinin faturayı seyahat acentesine düzenleyebildikleri, bu durumda seyahat acentelerinin hizmeti alan kişi veya kuruluşlara ayrıca bir hizmet faturası düzenledikleri belirtilerek, konaklama tesisi tarafından seyahat acentesine düzenlenen geceleme hizmetine ilişkin faturada hizmet bedeli üzerinden yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde yüzde 8 oranında KDV hesaplanacağı. Bu hizmet bedelinin seyahat acentesi tarafından hizmeti fiilen alan kişiye aktarılmasında da yüzde 8 oranının uygulanacağı ifade edilmiştir.

Ancak, anılan tebliğde; seyahat acentesinin hizmeti alan kişiye veya konaklama tesisine verdiği aracılık hizmeti nedeniyle alınan bedellerin genel oranda KDV'ye tabi olduğu, bu tutarın müşteri veya konaklama tesisine ayrıca fatura edilmesi ya da müşteriye düzenlenen faturada ayrıca gösterilmesi ve bu tutar üzerinden yüzde 18 oranında KDV hesaplanması gerektiği de belirtilmiştir. Ayrıca, acentenin müşteriye düzenlediği geceleme hizmeti bedelinin de bulunduğu faturada, hizmetin satın alındığı konaklama tesisinin acente adına düzenlediği faturanın tarih ve numarasına atıfta bulunan bir açıklama yer alacağı ve bu açıklamanın yer almadığı faturalarda, yansıtılan geceleme hizmeti için indirimli oranda KDV uygulanmasının mümkün olmadığı ifade edilmiştir.

Keza, bu firmaların (seyahat acentelerinin), geceleme hizmeti vermeyip bu hizmete aracılık etmeleri nedeniyle, bu işlerle ilgili olarak KDV Kanunu'nun 29/2 maddesi uyarınca iade talebinde bulunmalarının da mümkün olmadığı ifade edilmiştir.

Yapılan bu açıklamalar sonrasında seyahat acentelerinin nihai tüketicilere ya da arada bulunan bir başka seyahat acentesine düzenleyeceği faturaların nasıl olması gerektiği konusunda kaos yaşanmakta ve konaklama tesislerinden alınan gecelemeye ilişkin tutarların birebir bu faturalarda yansıtılması hem imkansız olabilmekte hem de istenmemektedir. Çoğu zaman, seyahat acenteleri tarafından nihai tüketici konumundaki müşterilere ya da aradaki diğer seyahat acentelerine önceden fatura düzenlenmekte ve geceleme hizmetlerine ya da diğer hizmetlere ilişkin faturalar daha sonra kendilerine ulaşmaktadır. Ya da geceleme hizmetlerine ilişkin önceden anlaşılmış bedellerde daha sonra aşağı ya da yukarı yönde değişiklikler olabilmekte ve bu anlamda da, seyahat acentelerince düzenlenecek faturalardaki hizmetlerin birebir yansıtılmasının istenmesi içinden çıkılmaz boyutlara ulaşmaktadır.

Öte yandan, seyahat acenteleri tarafından nihai tüketiciye sunulan paket fiyatlarda yalnızca konaklama tesisisinden alınan hizmetler (ki burada bile geceleme, diğer hizmetler, yiyecek ve içecek hizmetleri gibi farklı oranda katma değer vergisine tabi ayrı hizmetler söz konusudur) bulunmamakta, bunun yanı sıra müzelere giriş, transfer, geziler gibi farklı yerlerden ve farklı katma değer vergisi oranına tabi olarak alınan hizmetler de bulunmaktadır.

Sektör tarafından konuya ilişkin olarak düzenlenen ve Gelir İdaresi Başkanlığı yetkililerinin de katıldığı çeşiti platformlar da tüm bu sorunlar dile getirilmiştir. Gözlemlediğimiz kadarıyla, Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, katma değer vergisi oranlarının belirlendiği Bakanlar Kurulu kararındaki geceleme hizmetlerine ilişkin;

"24- Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti (Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme bedeline dahil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti sunanlar tarafından indirim konusu yapılamaz.)"

Düzenlemesindeki "Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti" ifadesini; "bu hizmetlerin otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisleri tarafından sunulacağı, seyahat acenteleri tarafından sunulamayacağı", başka bir deyişle; "bu hizmetlerin seyahat acenteleri tarafından sadece yansıtılabileceği" şeklinde algılamaktadır. Dolayısıyla da, buradan hareketle, konaklama tesislerinden alınacak hizmetlerin birebir yansıtılması halinde yüzde 8'lik katma değer vergisi oranının uygulanabileceğini düşünmektedir. Kanımızca; konuya daha farklı açıdan bakıp, bu tür geceleme hizmetlerinin yalnızca konaklama tesisleri tarafından değil, başkaları tarafından (seyahat acenteleri tarafından) da verilebileceğini kabul etmek sorunu çözümüne katkıda bulunabilir. Nasıl ki bir mal üreticiden alınıp, toptancısı ya da perakendecisi tarafından yeniden satıldığında, alım fiyatlarının önemi olmaksızın yeni satış fiyatıyla aynı oranda katma değer vergisine tabi tutuluyorsa, burada da hizmetin alınıp yeniden satıldığı anlayışına göre, alım fiyatıyla ilgilenmeksizin sadece yeniden satış fiyatı üzerinden aynı oranda katma değer vergisine tabi tutulması gerekir. Nitekim, yukarıda belirtilen Bakanlar Kurulu kararındaki ibarede; "otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesisleri tarafından sunulan geceleme hizmetleri" denmemiştir. Bu da hizmetin kimin tarafından sunulmasının öneminin olmadığı anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, bu yönde yapılacak bir tebliğ açıklamasıyla, soruna kısmen de olsa çözüm getirmek ve seyahat acentelerinin düzenleyecekleri faturalarda konaklama tesislerin faturalarına atıf yapmak veya onların fiyatlarıyla bağ kurmaktan kurtulunmuş olacaktır. Başka bir deyişle, seyahat acenteleri düzenledikleri faturalarda hizmetleri kendi satış fiyatlarıyla ayrıştırarak göstermek suretiyle, ayrıştırdıkları bu hizmet bedelleri üzerinden, hizmetin niteliğine göre farklı katma değer vergisi oranlarını uygulayabileceklerdir.

Daha kapsamlı bir çözüm için, yapılacak Bakanlar Kurulu kararı değişikliği ile tüm turizm hizmetlerinde düşük oranlı tek bir katma değer vergisi uygulanması yoluna gidilmesi, istenilen amaçların gerçekleşmesi, katma değer vergisi indiriminin fiyatlara yansıması sağlanarak ülkeye daha fazla turist ve döviz çekilmesi yönünde daha yararlı bir adım olacak ve yaşanan kaos da sona erecektir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 31.01.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.