Zararların Geçmiş Yıl Kazançlarından Mahsubuna İzin Verilmeli / Recep Bıyık

 

Devletin, mükellefin zor zamanında yanında olması

Vergi mevzuatımıza zor günde olan mükellefler için uygulanabilecek kolaylıklar öngören büyüklü küçüklü birçok düzenleme var. Zaman zaman yeni kolaylıklar da getiriliyor. Bunun son örneği olarak, 27 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7020 sayılı Kanun’la getirilen, öngörülemeyen nedenlerle vergi borcunu ödeyememiş olan mükelleflerin vergi borçlarının teciline olanak sağlayan düzenleme söylenebilir.

Ancak ne zaman devletin zor zamanında mükellefin yanında olması ifadesini duysam, cari yıl zararlarının geçmiş dönem kazançlarından mahsubuna izin verilecek bir düzenleme mi geliyor diye düşünürüm. Kastedilen bu mu diye kulak veririm. Elbette bu olmaz. Ancak bundan daha iyi kara gün düzenlemesi de olmaz diye düşünüyorum. Vergi mevzuatımız cari dönem kazançlarından geçmiş yıl zararlarının mahsubuna belli koşullarla olanak sağlıyor. Bu koşullar, beş yılla sınırlı olması ve bilinen şekli koşullar. Ancak tersi durumda yani önce kâr edip üzerinden vergisini veren mükellef sonraki yıl zarar ederse yapacak bir şey yok. Ta ki yeniden kazanç elde edinceye kadar. Oysa bu iki durum arasında özünde hiçbir fark yok.

Örneğin birinci yıl 100 birim zarar, ikinci yıl 100 birim kazanç elde eden mükellef toplamda kazanç sıfır olduğu için vergi ödemiyor. Tersi olduğunda, birinci yıl 100 birim kâr, ikinci yıl 100 birim zarar eden mükellef birinci yıl 1oo birim üzerinden vergisini veriyor, ikinci yıl oluşan zarar ileriki yıllarda doğacak kârdan mahsup edilmek üzere taşınıyor. Oysa her iki durumda da ikinci yılın sonunda kazanç durumu eşit. Ödenen vergiler eşit değil. Bunun sağlamanın yolu, ikinci örnekte de birinci yıl ödenen verginin mükellefe iadesi, yani ileriye doğru da zarar mahsubuna olanak sağlanması.

Mevcut ileriye zarar mahsubu örneği

Bahsedilen konuya aslında çok sınırlı da olsa yabancı değiliz. İleriye zarar mahsubu uygulaması bir şekilde kurumların tasfiyesinde yapılabiliyor. Tasfiyeye giren şirketler, tasfiye döneminde her yıl için kazançlarını tespit ediyor ve vergisini normal dönemde olduğu gibi ödüyorlar. Diğer dönemlerde olduğu gibi, geçmiş dönem zararlarını da sonraki dönemlerde mahsup edebiliyorlar. Buna ek olarak, önceki tasfiye dönemlerinden herhangi birinde vergi ödenmesine rağmen tasfiye zararla kapanmışsa, önceki dönem beyannameleri düzeltiliyor ve fazla ödenen vergi iade alınabiliyor. Dolayısıyla sonraki dönemde oluşan zarar önceki dönemlerin kazançlarından mahsup edilmiş oluyor.

Diğer ülke deneyimleri

İleriye doğru zarar mahsubu uygulaması bazı ülkelerde, geriye doğru zarar mahsubu kadar kapsamlı olmasa da var. Bu ülkelere örnek olarak; Almanya, Fransa, 
İngiltere, Hollanda, Kore, Singapur ve Macaristan sayılabilir.

Bu ülkelerin uygulamalarına baktığımızda:

- Genellikle bir veya iki yılla sınırlı,

- Bir kısmında tutar sınırı da olan,

- Bazı ülkelerde orta ve küçük işletmelerle sınırlı,

- Bazılarında ise faaliyet konusuyla sınırlı,uygulamalar olduğu görülüyor.

Nakit iade şart değil

İleriye doğru zarar mahsubunun en önemli sorunu vergi iadesini gerektirmesi. Vergi iadesi genel olarak uygulaması sıkıntılı, idarenin de zorlandığı bir alan. Ancak nakit vergi iadesi yapmadan da ileriye doğru zarar mahsubu yapmak mümkün. Yapılması gereken, iade edilmesi gereken verginin, daha sonra tahakkuk edecek diğer vergi borçlarına mahsubunu olanaklı yapmak. Böylece bir taraftan nakit vergi iadesinin sakıncalarını yok etmek, bir taraftan da zarar eden mükellefe daha önce ödediği vergiyi mahsuben iade ederek zor gününde gerekli kolaylığı sağlamak mümkün.

Sonuç olarak, gerekirse;

- Bir veya iki yılla,

- Makul bir tutarla,

- Mahsuben iadeyle, sınırlı, cari yıl zararlarının önceki dönem kazançlarından mahsubuna olanak sağlayan bir düzenlemenin gerekli ve yararlı olduğunu düşünüyorum.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 09.06.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.