İşverenler Dikkat SGK Denetim Görevlilerine Şiddet Uygulayana On Asgari Ücret İdari Para Cezası Var / Vedat İlki

I-GİRİŞ

Sosyal Güvenlik Kurumu adına denetim ve kontrolle görevlendirilmiş olan personel 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununda belirlenmiştir.

Bununla ilgili SGK tarafından Yönetmelik ve Genelgeler yürürlüğe konulmuştur.

08/10/2014 Tarihli Resmi Gazetenin 29139 Mükerrer sayısında Orta Vadeli Program 2015-2017 yılı için yayınlanmıştır.

“Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadele edilerek kayıtlı çalışan sayısı artırılacak ve prim tabanı genişletilecektir.”

Bu durumda SGK adına kayıt dışı inceleme de Müfettiş ve Denetmeni her işletme de göreceğiz.

II- 5502 SAYILI KANUNDA MÜFETTİŞ VE DENETMEN NASIL TANIMLANMIŞTIR

5502 sayılı kanunu gereğince Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı kurulmuştur.

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, Başkan adına rehberlik ve teftiş görevlerini yapar:

Sosyal güvenliğe ilişkin hükümlerin uygulanmasını; usulsüzlükleri önleyici, eğitici ve rehberlik yaklaşımını ön plâna çıkaran bir anlayışla denetlemek. Kayıt dışı istihdamı önlemek, sosyal sigorta suiistimalleri ile mücadele etmek, bu amaçla sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek ve bu konularda alınması gerekli tedbirleri önermek. Görevleriyle ilgili her türlü kayıt ve belgeleri incelemek, ilgililerden bilgi istemek ve toplamak. İşin yürütümü açısından gerekli olan asgarî işçilik tutarını tespit etmek. Sosyal güvenlik mevzuatının verdiği yetkiye dayanılarak SGK’unla sözleşme yapmış gerçek ve tüzel kişiler hakkında ise inceleme ve soruşturma yapmak (5502 SGK /17.Maddesi).

SOSYAL GÜVENLİK DENETMENİ VE YARDIMCILARI

Sosyal Güvenlik Denetmeni sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına ilişkin tespit, denetim ve taramalarda görevlendirilirler ve görevleriyle ilgili kayıt ve belgeleri inceleme yetkisine sahiptir (5502 SGK /31.Maddesi).

Ortak noktaları kayıt dışı istihdamı önlemek, SGK yönelik suiistimallere tespit etmek, görevleriyle ilgili her türlü kayıt ve belgeleri incelemek, bilgi istemek, toplamaktır.

SGK Müfettişi ve Denetmeni SGK tarafından düzenlenmiş “KİMLİK KARTLARI” ve “MÜHÜRLERİ” vardır.

Kurum tarafından düzenlenmiş kimlik kartlarını göstermek suretiyle rehberlik ,teftiş ve denetim görevlerini yerine getirirler.

III- DENETİMDE ÖNEMLİ ESAS UNSUR UYGUNLUK

Denetim kavramı olgu ve olayların gerçek mahiyetlerinin ilgili mevzuat, standart ve ilkelere uygun olarak kayıtlarda yer alıp almadığının araştırılıp sonuçlandırılan ve bu sonuçları tarafsız olarak delilleri ile ortaya koyarak kanaat beyan eden sistematik bir çalışma olarak tanımlanmıştır.

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülen denetimlerde esas öncelik uygunluk denetimi şeklinde benimsenmiştir. 

Uygunluk denetimi üst makamlar ve yasal mevzuat tarafından önceden saptanmış olup , kurallara uyulup uyulmadığının araştırılması istenir.

Sosyal Güvenlik Kurumunda görev yapan, Müfettiş veya Denetmen yaptıkları denetimlerde, inceledikleri işyerlerinde öncelikle çalışanların kanun mevzuatına uygun olarak sigortalı olup olmadığı ve kanunla verilen diğer yetkiler doğrultusunda da incelemeler yapmaktadırlar. 

IV- DENETİM ENGELLENİRSE İDARİ PARA CEZASI VAR

Kayıt dışı ile mücadele edildiğinde denetimler fiili olarak yapılır. Fiili denetim sonucu tutanak düzenlenir. Kanun esaslarına göre işveren tarafından yasal sürelerde eksiklikler giderilmemesi durumunda tutanak tarihinde, uygulama da geçerli olan asgari ücret ve asgari ücretin katı tutarlarında idari para cezası uygulanır.

Bundan dolayı işveren ya da çalışanları tarafından tutanağı düzenleyen SGK Müfettiş/Denetmene karşı baskı oluşturmak isteyebilir. Bu baskı aşırı olarak şiddet , tehdit ve cebir olarak da karşımıza çıkabilir.

SGK tarafından yapılması gereken denetimler engellendiği taktirde idari para cezaları 5510 SS ve GSSK göre 102.Maddesi (ı) bendinde belirlenmiştir (5510 SS ve GSSK/102 Maddesi).

Şiddet ve tehdit yoksa;

5510 sayılı kanunun uygulanmasından doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmasına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

(2017/ 8.887,50 TL.)

Şiddet, Tehdit, Cebir Varsa;

Görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanununun 265 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.

(2017/17.775 TL.)

TCK/265 ikinci fıkrasına göre;

2) Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi hâlinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur (5237 TCK /265.Maddesi).

Burada en az 2 yıl en çok 4 yıla kadar hapis cezası ile yargılanacaktır.

Denetim esnasında, denetimle görevli Müfettiş/Denetmene şiddet uygulayan işveren(çalışan/vekili), sigortalı ve diğer kişiler hakkında güvenlik güçleri ve savcılıkça soruşturma yürütülmektedir. Yapılan soruşturma sırasında olaya ilişkin olarak Sosyal Güvenlik Kurumu muhatap alınmamaktadır. Mahkeme sürecince şayet hakim kabul ederse, Sosyal Güvenlik Kurumu muhatap kabul edilebilmektedir

V- SONUÇ

5502 sayılı Kanunla SGK görev yapan Müfettiş ve Denetmen kadrosunda çalışanlar Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkelerine uygun hareket eder tarafsız, dürüst, şeffaf, nezaket ve saygı kurallarına uygun çalışır.

İşyeri denetimi süresinde SGK tarafından görevlendirilenlerin, denetim görevleri engellenirse idari para cezası uygulaması 5510/102 maddesinde (ı) bendinde tanımlaması yapılmıştır.

Şiddet ve tehdit uygulanmaz ise asgari ücrettin 5 katı, şiddet, tehdit ve cebir uygulanırsa asgari ücrettin 10 katı 5237 sayılı TCK/265 Maddesinin ikinci fıkrasına göre 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası vardır.

Denetim yapan Müfettiş/Denetmene uygulanan şiddetin durumuna göre nakdi tazminat ödenmemesi, görevlerini yapmalarının karşılığı olarak gerek maddi, gerekse manevi olarak güvence altında olmadıklarında gösteriyor.

(Kaynak: Ali Tezel | 08.06.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.