Memurların Malûlen Emekliliğinde Yöntemler – 1 / Şevket Tezel

 Emekli Sandığı mevzuatına göre malûllük, her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutta hâsıl olan arızalar veya duçar olunan tedavisi imkânsız hastalıklar yüzünden görevini yapamayacak duruma girme hali oluyor. İşte bu gibi hallerin yapılan vazifeden kaynaklı olmaması durumunda adi malûllük olarak işlem görüyor.  

Adi malûllük aylığı bağlanabilmesi için kanunun öngördüğü hizmet süresi 53. Maddedeki istisna dışında 10 yıl oluyor.

Adi malûllerin aylık başlangıç tarihleri; hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşıdır. Eğer malûl duruma düşen iştirakçinin hizmet süresi 10 yılın altında ise bunlara toptan ödeme yapılması gerekiyor

Kat’i Sağlık Kurulu Raporları Üzerine

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Yasasına göre iki tür adi malûllük hali söz konusu olabiliyor. İştirakçilerin aldıkları kat’i sağlık kurulu raporları üzerine adi malûliyet hakkını kazanmaları konusu, 5434 sayılı Kanunun 44 üncü ve 53 üncü maddeleriyle birbirinden farklı iki hal için ayrı ayrı düzenlenmiş bulunuyor.

44 üncü Madde Adi Malûliyeti

5434 sayılı Kanunun 44 üncü maddesi;

“Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya duçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamayacak duruma giren iştirakçilere (Malûl) denir ve haklarında bu Kanunun malûllüğe ait hükümleri uygulanır.

Şu kadar ki, bunlar yazı ile istedikleri takdirde haklarında bu Kanun hükümleri uygulanmaksızın malûllüklerinin mani olmadığı başka vazife ve sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını istemek hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduğuna dair 50 nci madde uyarınca yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.

İştirakçilerden; talim, manevra, seferberlik veya harp dolayısıyla vazifeleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malûl olup, bu malûllükleri asıl vazifelerini yapmaya mani olmayanlar ile Sandığa tabi göreve atandıkları tarihten önce malûl sayılmayı gerektiren hastalık veya sakatlığı olduğu belirlenenler hakkında, bu hastalık veya sakatlıkları sebebiyle bu Kanunun malûllüğe ilişkin hükümleri uygulanmaz”

Hükmünü amir bulunuyor.

Ayrıca, iştirakçi olarak göreve atanmadan önce malûl sayılmayı gerektiren hastalık veya sakatlığı olduğu belirlenenler hakkında, bu hastalık ve sakatlıkları sebebiyle 5434 sayılı Kanunun 44. madde hükümleri uygulanmaması gerekiyor.”

53 üncü madde Adi Malûliyeti

Asgari beş yıl emekliliğe esas bir hizmette bulunmak koşuluyla tedavisi mümkün olmayan bir malûliyete uğrayıp herhangi bir şekilde kazanç ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını sürdürme imkânı adi malûllere; (mezkur Kanunun 48 inci maddesinde yazılı hususlar nazarı dikkate alınmak suretiyle) 15 sene fiili hizmeti bulunan malûller gibi maaş bağlanması gerekiyor.

Ancak, bu maaşlar dul ve yetimlere intikal etmiyor.

Buradaki malûliyet 44. Maddedeki malûllük durumundan daha ağır bir malûliyet ve tam işgöremezlik halini işaret ediyor. 5434 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde düzenlenen bu hakka göre “Tedavisi mümkün olmayan bir malûliyet ve bu malûliyet sebebiyle herhangi bir şekilde kazanç ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettirememe” hali söz konusu.

53 üncü maddenin bu fıkrası iştirakçiler hakkında uygulanıp, açıkta bulunanlar için uygulanmıyor.

Ayrıca, bu tür malûliyetin 5434 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sözü edilen;

- Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan

- Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan

- Yasak fiilleri yapmaktan

- İntihara teşebbüsten

- Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkasına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından,

doğmamış olması gerekiyor.

Malûliyeti 53 üncü madde kapsamına giren ve en az 5 yıl fiili hizmet süresi bulunan iştirakçilere 15 yıl üzerinden adi malûllük aylığı bağlanacak, emeklilik ikramiyesi ise mevcut hizmetleri üzerinden tahakkuk ettirilmesi gerekiyor.

 

(Kaynak: Ali Tezel | 24.04.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.