Dönem Sonu E-Defter Hatırlatmaları / Cem Aracı

 Bir çok ülke ile karşılaştırdığımızda Türkiye vergide elektronik dönüşüm sürecini çok daha hızlı ve başarılı şekilde gerçekleştirmiş durumda. Uzun vadede hem mükellef hem de otorite söz konusu elektronik imkânların faydasını fazlasıyla görecek. Şimdiden e-Defter uygulamasını kullanan mükellef sayısı 60.000’e ulaştı. Dolayısıyla dönem sonu işlemler ile ilgili olarak belirli hatırlatmalar yapmakta fayda var.

2016 yılı dönem sonu işlemleri kapsamında, normal hesap dönemine tabi mükelleflerin, Aralık 2016 dönemine ait elektronik defter beratlarının gönderim süreleri ile ilgili dikkatli olması önemlidir.

Hem Aralık 2016 e-Defter beratlarının gönderim süreleri, hem de e-Defter ve e-Fatura uygulamalarında kullanılması zorunlu olan elektronik mali mühürlere ilişkin hususlar şirketlerin muhasebe uygulamalarının önemli unsurları haline gelmektedir.

e-Defter Mevzuatı'ndaki düzenlemeler

1 Seri Numaralı Elektronik Defter Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair 2 Seri Numaralı Genel Tebliği kapsamında, aylık oluşturulan elektronik yevmiye ve defteri kebir beratları, ilgili ayı izleyen 3. ayın sonuna kadar, şirkete ait elektronik mali mühür ile imzalanarak Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Defter sistemine elektronik olarak yüklenmelidir.

Öte yandan, şirketin hesap döneminin son ayına ait elektronik yevmiye ve defter beratları, Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nin verildiği ayın son gününe kadar GİB’in e-Defter sistemine elektronik olarak yüklenmelidir.

Aynı zamanda, e-Defter uygulamasına kayıtlı mükelleflerde, hesap döneminin ilk ayına ait e-Defter beratı açılış onayı, hesap döneminin son ayına ait e-Defter beratı ise kapanış onayı yerine geçmektedir. Dolayısıyla, elektronik defterler için ayrıca noter tasdiki yapılmayacaktır.

Önemli bir husus; elektronik olarak oluşturulan yevmiye ve defteri kebir ile bu defterlere ait berat dosyalarının, mükellefler tarafından elektronik (XBRL-GL taksonomisi) olarak arşivlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Hesap döneminin son ayına ait e-Defter beratları ne zaman GİB’e gönderilmelidir?

Elektronik defter mevzuatına ilişkin yukarıdaki açıklamalardan yola çıkarak, hem normal hesap hem de özel hesap dönemine tabi şirketlerin hesap dönemlerinin son aylarına ait e-Defter beratlarının gönderim süreleri örneklerle açıklayalım.

Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin çoğu normal hesap dönemine tabi olup, yurtdışındaki ana şirket merkezlerine finansal raporlama yapma gereksinimleri gibi sebeplerden ötürü bazı şirketler, özel hesap dönemi kullanmaktadır. Dolayısıyla, özel hesap dönemine tabi şirketlerin hesap dönemlerinin başlangıç sürelerine bağlı olarak, hesap dönemlerinin son ayı farklılık arz edebilmektedir.

Örneğin; normal hesap dönemine tabi bir şirketin hesap döneminin 31 Aralık 2016 tarihinde sona ermesinden ötürü, şirketin 25 Nisan 2017 tarihine kadar 2016 hesap yılına ilişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nin e-Beyanname sisteminde elektronik olarak beyan etmesi gerekmektedir. 2 Seri Numaralı Elektronik Defter Tebliği’ne göre, söz konusu şirketin Aralık 2016 elektronik yevmiye ve defteri kebir beratlarının şirkete ait mali mühürle imzalanarak GİB’e gönderimi için son tarih 30 Nisan 2017’dir.

Özel hesap dönemine tabi bir şirket üzerinden örnek verilecek olursa; hesap dönemi 01.04.2016 – 30.03.2017 olan bir şirketin, hesap dönemine ilişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesi’ni 25 Temmuz 2017 tarihine kadar e-Beyanname sisteminde elektronik olarak beyan etmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, şirketin hesap dönemine ilişkin son ay mart ayı olup, 2017 yılı Mart ayı e-Defter beratlarının 31 Temmuz 2017 tarihine kadar şirkete ait mali mühürle imzalanarak GİB’e gönderilmesi gerekmektedir. Bu şirket özel hesap dönemine tabi olduğu ve dolayısıyla Aralık 2016 şirketin hesap döneminin son ayı olmadığı için, bu şirketin Aralık 2016 e-Defter beratlarını GİB’e gönderimi için son tarih 31 Mart 2017’dir.

Aylık oluşturulan e-Defter beratların sıra takibi

e-Defter beratlarının aylık olarak GİB’e gönderimi esnasında, mutlaka sıra takibi yapması gerekmektedir. Normal hesap dönemine tabi şirketler özelinde, 30 Nisan 2017 tarihi hem Aralık 2016 hem de Ocak 2017 e-Defter beratlarının GİB’e gönderimi için son tarihtir. Dolayısıyla, önce Aralık 2016 sonra Ocak 2017 e-Defter beratları sırasıyla GİB’e gönderilmelidir. Özellikle, elektronik defter dosyaları çok yüklü olan mükelleflerin berat dosyalarının sayıları da fazla olacağından ötürü, Aralık 2016 ve Ocak 2017 e-Defter beratlarının GİB’e gönderimi için 30 Nisan 2017 tarihine kadar beklenmemesi önem arz etmektedir. Zira ay sonlarında e-Defter sisteminde teknik sorunlar yaşanması ihtimali olabilmektedir veya şirketler GİB’e berat dosyalarını gönderirken operasyonel ve kendi muhasebe sistemlerinden kaynaklı teknik sorunlarla karşılaşabilmektedir. Beratların süresinde GİB’e gönderilmemesi durumunda, şirketlerin Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda tanımlanmış cezai riskleri taşımaları olası hale gelmektedir.

Elektronik mali mühür kullanım süresiyle ilgili dikkat edilecek hususlar

Elektronik mali mühürlerin geçerlilik süreleri mutlaka kontrol edilmelidir. Mali mühürlerin kullanım süresi 3 yıldır. Bu nedenle, mali mühürlerini 2013 ve 2014 yıllarında temin eden şirketlerin mutlaka Kamu Sertifikasyon Merkezi’nin internet adresi www.kamusm.gov.tr üzerinden mali mühür başvurularını elektronik olarak yapmaları gerekmektedir. Mali mühür yenileme süreci sertifika bitimine 3 ay kala başlamaktadır.

Ayrıca önemli bir detay vermekte fayda var. Eğer elektronik mali mühür sorumlusu olarak T.C. vatandaşı olmayan bir kişi atanacaksa bu durumda online başvuru yerine doğrudan başvuru yöntemi takip edilmelidir. Özellikle yabancı sermayeli firmalarda bu gibi işlemlerin son dakikaya bırakılması sıkıntılar yaratabilmektedir. Son olarak tavsiyemiz her zaman birden fazla mali mühür bulundurmak ve yedek mali mühürü güvenli şekilde saklamanız yönündedir. Nitekim son dakikada teknik bir arıza olması halinde yenisini temin etmek zaman alabilecektir.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 14.04.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.