İşveren Doğum Yapan Çalışana 'Hayır' Diyemez / Okan Güray Bülbül

 Yapılan düzenlemelerle doğum yapan kadınlara önemli haklar tanındı. Birçok çalışan henüz verilen destek ve ücretli izin, part-time çalışma gibi haklardan habersiz. Herkese tanınan bu hakları işverenin kullandırmama lüksü bulunmuyor.

Hem dinamik nüfus yapısının korunması, hem de kadınların işgücü piyasasına katılımının sağlanması için son dönemde çok önemli düzenlemeler hayata geçirildi. Doğum yapan kadın sigortalının hem işe devam etmek hem de çocuğuna bakmak için kullanabileceği bazı yöntemler var. Bunun yanında SGK ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan alınabilecek yardımlar da söz konusu. Kadın sigortalı doğum öncesindeki 8 ve doğum sonrasındaki 8 hafta boyunca çalışmaz ve bu süreler için SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alır. Bu dönemin parası SGK’dan alınır. 2017 yılı için 16 haftalık geçici iş göremezlik ödeneği asgari ücretten maaş alan bir kadın sigortalı için 4 bin 424 TL. Dolayısıyla doğum yapan kadın 16 haftalık süre için çalışmadan bu parayı alacak. SGK’ya bildirildiği kazancı yüksek olan kadın sigortalının eline geçen para da artıyor.

600 TL DOĞUM YARDIMI

Doğum yapan kadın sigortalı doğumdan sonra Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na başvurarak doğum yardımı talebinde bulunabilir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ilk doğumda 300 TL, ikinci doğumda 400 TL ve üçüncü doğumda 600 TL doğum yardımı ödüyor. Bu başvurunun yapılması sonrası ödemeler PTT kanalıyla yapılıyor.

132 TL EMZİRME PARASI

Doğum yapan kadın sigortalıya SGK emzirme parası ödüyor. Bunun için doğum yapan kadın sigortalının veya eşinin doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kollarına prim ödemiş olması gerekiyor. 2017 yılı için bu şartı sağlayan kişilere SGK 132 TL emzirme parası ödüyor.

Hangi haklar var?

Doğumdan sonra çalışma hayatına geri dönen kadının önünde üç alternatif var. Doğum sonrasında kadın çalışanların çocuk sayısına göre haftalık çalışma süresinin yarısı kadar izin alma hakkı var. Bu izin temelde ücretsiz bir izin. Ancak kadın çalışanın son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortasına prim ödemesi var ise bu durumda İŞKUR’dan yarım çalışma ödeneği alabiliyor. Doğum sonrası 8 haftalık analık iznini kullanan kadın çalışan 6 aylık ücretsiz izin hakkını da talep edebilir. Bu iki hakkın aynı anda kullanılması mümkün değil. Ya 2, 4 veya 6 ay part – time çalışma hakkı kullanılacak ya da 6 ay ücretsiz izin talep edilecek.

Reddetme lüksü yok

Geçen yıl hayata geçen bu haklardan maalesef herkesin haberi yok. Bu hakların kullanımı açısından işçi – memur, bankacı – hizmet sektörü çalışanı, mavi yakalı – beyaz yakalı ayrımı yok. Doğum sonrasındaki 2, 4 
veya 6 aylık part – time çalışma ve ücretsiz izin hakkı işçi – memur fark etmeksizin bütün kadın çalışanlara tanınan bir hak. Özel sektörde işverenlerin, kamuda amirlerin kadın çalışanlara bu hakkı kullandırmamak gibi bir lüksü yok.

BABA DA KULLANABİLİR

Doğum sonrası haklar yalnızca kadın çalışana değil, babaya da tanınıyor. Doğum sonrasında eğer çiftlerin ikisi de çalışıyorsa, çocuk 5.5 yaşına gelene kadar çiftlerden birisi part – time çalışmayı tercih edebilir. Bu talebe işverenin olumlu cevap vermesi şart. Yoksa çalışana tazminat ödemek zorunda kalır.

Doğum sonrası yardımlar:

1. Geçici iş göremezlik ödeneği

112 güne kadar sigortalı kadına ödenir. Doğumdan önceki yılda 90 gün prim ödenmiş olmalı.

2. Doğum yardımı

Doğum yapan tüm kadınlara doğumun kaçıncı doğum olduğuna göre ödenir.

3. Emzirme parası

Sigortalı kadına veya sigortalı olan eşe ödenir. Son 1 yılda 120 gün prim ödenmiş olmalı.

Doğum sonrası çalışma biçimleri:

1. 3. çocukta 6 ay part – time

Birinci çocukta 2, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü çocukta 6 ay part – time çalışma hakkı var. Kadın çalışan talep edebilir. Eşin çalışması şart değildir. En az 1 ay önce işverenden talep edilmeli.

2. 6 ay ücretsiz izin hakkı

Kadın işçi doğum sonrası isterse part – time çalışmayı isterse ücretsiz izin hakkını kullanabilir. Her ikisi birlikte kullanılamaz.

3. Çiftlere part-time hakkı

Çocuk 5.5 yaşına gelene kadar çiftlerin ikisinin de çalışması şartıyla anne veya baba kullanabilir.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 27.03.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.