Banka Kredilerinde Elektronik İpotek Kullanılıyor Mu? / Umut Kolcuoğlu

 2009 yılında Tapu Kanunu’nda yapılan değişiklik ile bazı kurum ve kuruluşlar tarafından açılacak kredilere karşılık teminat gösterilen ipotek işlemlerinde tapuda resmi senet düzenlenme zorunluluğu ortadan kaldırılmıştı. Yapılan düzenlemeyle kamu kurum ve kuruluşları, bankalar, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri’nce açılacak tüm kredilere karşılık teminat gösterilen taşınmazlara ilişkin ipotek işlemlerinde tapuda resmi senet düzenlenmesine gerek olmadan, sadece imzalanan sözleşmelerin tapuda onaylanması, diğer bir deyişle “onama ipoteği” yoluyla ipotek kurulması mümkün kılınmıştı.

Değişikliğin yürürlüğe girmesini takiben, aynı yıl Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) bir genelge yayınlayarak onama ipoteğinin nasıl kurulacağını açıkladı. Getirilen bu kolaylaştırılmış usulde, alacaklı ve borçlu (ve varsa kefiller) arasında imzalanan kredi veya borç sözleşmelerinin, taşınmaz sahibi veya yetkili vekili tarafından ipotek tesis ve tescil istemi ile birlikte tapu sicil müdürlüğüne ibraz edilmesi ve dokümanların tapu müdürü tarafından onanması yoluyla ipotek kurulması imkânı getirildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yapılan bu değişiklikten beş yıl sonra Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri, Ordu Yardımlaşma Kurumu, Tarım Kredi Kooperatifleri ile Ziraat Bankası’nın tarım kredilerine ilişkin onama ipotek işlemlerinde, tapu müdürlüğüne gidilmesine dahi gerek kalmadan, ipoteğin elektronik ortam üzerinden ilgili kurumun talebiyle kurulabileceğini duyurdu. Aynı yıl Ziraat Bankası, TKGM ile imzaladığı “Elektronik İpotek Terkin İşlemlerine İlişkin Protokol” uyarınca 2015 yılında tüm şubelerinde kredi borcu biten müşterilerinin ipotek terkin işlemlerini aynı gün içinde elektronik olarak gerçekleştirmeye başladı. Ayrıca 25 Mart 2016 tarihinde, TKGM ile Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği arasında “Elektronik İpotek Tesisi Protokolü” imzalandı. Bu sayede tarım kredi ipoteklerinde tarafl arın tapu müdürlüklerine gitmesine gerek kalmadan elektronik ortamda ipotek kurulmaya başlandı. Bu gelişmeleri takiben, bazı bankalar TKGM tarafından elektronik ortamda terkin işlemlerinin gerçekleştirilmesi için yetkilendirildi.

E-İpotek uygulamasında son durum nedir?

Bugün yukarıda sayılan tüm krediler bakımından, hukuken tapu müdürlükleri nezdinde resmi senet düzenlenmeden onama yoluyla ipotek kurulabiliyor; e-İpotek sistemi ise yalnızca tarım kredileri bakımından kullanılıyor. Ayrıca bazı bankalar tarafından verilen kredilere ilişkin ipoteklerin terkini işlemi de elektronik ortamda yapılabiliyor.

Esasen 2009 yılında getirilen “onama ipoteği” ve bununla bağlantılı olarak öngörülen e-İpotek yalnızca belli kamu kurumu ve kuruluşlarına yönelik olarak yapılan bir düzenleme değildi. Dolayısıyla, özel bankalar tarafından verilen kredilere karşılık teminat gösterilen taşınmazlar üzerinde de TKGM ile bir protokol imzalanarak e-ipotek sisteminin kullanılması hukuken mümkün. Ancak özel bankalar, krediyi veren taraf olarak, ipoteğin hukuken geçerli bir şekilde kurulup kurulmadığı yönündeki belirsizlikleri engellemek adına uygulamada bu yöntemi kullanmıyorlar; bir kısmı ise yalnızca ipotek terkin işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştiriyor. Bunun temel nedeni ise, ilgili mevzuat değişikliğinin yürürlüğe girmesinin üzerinden sekiz yıl geçmiş olmasına rağmen, gerekli teknolojik altyapının henüz oluşturulmamış olması. Günümüzde bankacılık işlemlerinin büyük bir çoğunluğunun elektronik ortamda yapıldığı göz önüne alındığında yakın bir gelecekte e-ipotek sisteminin de tam anlamıyla güvenli bir ortamda işlerliğinin sağlanması önem arz ediyor.

Terkin ile sınırlı olmayarak e-ipotek sistemine tam anlamıyla geçişin ne zaman tamamlanacağı sorusunun cevabı hala belirsizliğini korusa da, sistem tam anlamıyla kurulduğunda tapu müdürlüklerinin ve bankaların iş yüklerinin oldukça hafifl eyeceğini ve kredi alıp, ipotek verenlerin yapacakları işlemlerin epey azalacağını söyleyebiliriz.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 03.03.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.