Engelli Vatandaşlarımızın Emeklilik, Sosyal Güvenlik ve Vergi Hakları / Özgür Erdursun

 Ülkemizde engelli vatandaşlarımızın emeklilik, sosyal güvenlik ve vergi haklarını ve bu hakların tüm merak edilen noktaların bugün ilkini okuyacağınız yazı dizisinde siz okurlarımıza aktarmaya çalışacağız. Ülkemizde yapılan araştırmalara göre süreğen hastalığı veya engelli olan kişilerin genel nüfusa oranı yüzde 12.30’lar civarındadır. Bu hemen hemen 8,5 milyon kişi anlamına geliyor.

Avrupa Birliği’nde ise, ülkeler ele alınarak tek tek incelendiğinde süreğen hastalığı ve engeli olan kişiler en yüksek oranda sırasıyla Finlandiya (yüzde 32.2), İngiltere (yüzde 27.2) ve Hollanda’da (yüzde 25.4); en düşük düzeyde ise, İtalya (yüzde 6.6) ve Romanya’da (yüzde 5.8) görülüyor. Bu farklılıkların şüphesiz tıbbi nedenleri yanı sıra, sosyokültürel ve ekonomik boyutları da bulunuyor.

Engellilik İndirimi Nedir?

Çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari % 40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılmaktadır. Buna göre, engellilik indirimi, çalışma gücü kaybı olanların ücret ve/veya kazançlarına, girecekleri derecelere göre belirlenen miktarda indirimin uygulanmasıdır. (Gelir Vergisi Kanunu madde 31)

Hangi Raporlar Engellilik İndiriminde Geçerlidir?

Yetkili hastanelerce düzenlenen ve Merkez Sağlık Kurulu’nca değerlendirilerek çalışma gücünün asgari % 40’ını kaybetmiş olduğu karara bağlanan engelli sağlık kurulu raporları vergi indirimi uygulamasında dikkate alınmaktadır.

İşe girmek, engelli kimlik kartı almak, sosyal yardımlardan faydalanmak gibi değişik amaçlarla alınan ve Merkez Sağlık Kurulu’nca değerlendirilmemiş engelli sağlık kurulu raporlarına istinaden engellilik indiriminden yararlanılması mümkün değildir.

Engellilerin başvuruları sırasında 2007 yılı ve sonraki tarihlerde ilgili yönetmeliğe uygun olarak düzenlenmiş raporlarının mevcut olduğunu beyan edenlerin bu raporları da Merkez Sağlık Kurulu’nca değerlendirilmek üzere kabul edilmektedir.

Engellilik İndiriminden Hangi Tarihlerden İtibaren Yararlanılır?

* Vergi dairesi başkanlıkları veya defterdarlıklarca yetkili hastaneye sevk edilmeleri sonucu alınan raporların Merkez Sağlık Kurulu’nca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden yararlandırılması gerektiğini kararlaştırılanlar, rapor tarihinden itibaren engellilik indiriminden yararlandırılmaktadırlar.

* Evvelce almış oldukları mevcut raporları ile başvuruda bulunanlar da, raporlarının Merkez Sağlık Kurulu’nca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden yararlandırılması gerektiği kararlaştırılanların başvuru tarihinden itibaren engellilik indiriminden yararlandırılmaları cihetine gidilmektedir.

* İhtilaf aşamasında yargı organları vasıtasıyla rapor alan engelliler yönünden son rapor tarihi,

* Hakem hastane tayin edilmesi üzerine bu hastanelerden rapor alan engelliler yönünden rapor tarihi, esas alınmaktadır.

Öte yandan, idari birimlerde yürütülen işlemler nedeniyle veya Merkez Sağlık Kurulu’ndaki karar aşamasında meydana gelebilecek gecikmelerden engelliler olumsuz etkilenmemektedir. Bu amaçla, her başvuru kendi durumuna göre ilgili mevzuat uyarınca ayrı ayrı değerlendirilmektedir.

Kimler Engellilik İndiriminden Yararlanacaktır?

Gelir Vergisi Kanunu’na göre engellilik indirimi uygulamasından;

* Engelli ücretli,

* Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan ücretli,

* Engelli serbest meslek erbabı,

* Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı,

* Basit usulde vergilendirilen engelliler, yararlanacaktır.

 

Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişi Ne Demektir?

 

Engelli kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı olduğu sosyal güvenlik mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan kişiler, engellilik vergi indirimi uygulaması yönünden de bakmakla yükümlü sayılmışlardır.

Genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

a) Eşini,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 05/06/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,

c) Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını” ifade eder.

Engellilik İndirimi Tutarları Ne Kadardır?

Engelli sayılanların çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen dereceler itibarıyla tespit edilen aylık engellilik indirimi tutarları 2017 yılı için aşağıdaki gibidir.

1. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari %80’ini kaybetmiş olanlar) 900 TL

2. Derece Engelliler İçin Çalışma gücünün asgari %60’ını kaybetmiş olanlar) 470 TL

3. Derece Engelliler İçin (Çalışma gücünün asgari %40’ını kaybetmiş olanlar) 210 TL

Bu tutarlar, engelli ücretlilerde ve bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan ücretlilerde aylık gelir vergisi matrahından indirilir.

Bir sonraki yazımızda; engellilik indirimlerine  göre 2017 yılı ocak ayında asgari ücret tutarı üzerinden ücret alan ücretlilerin yararlanacağı gelir vergisi avantajlarını, engellilik İndiriminden yararlanmak İçin yapılması gerekenleri, Engelli Sağlık Kurulu raporuna itirazın nasıl yapıldığını, işyerini değiştiren engelli ücretlilerin nasıl bir yol izleyeceklerini, Asgari Geçim İndirimi’nin hesaplanmasında dikkate alınacak asgari ücret tutarları hakkında bilgiler aktaracağız...

 

(Kaynak: Olay | 09.01.2017)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.