Serbest Meslek Makbuzu / Engin Malay

 Meslektaşlarımın en önemli sıkıntılarından bir tanesi ve belki de en kayda değer olanı tahsilat sorunu. Bu sorunu ne yazık ki meslek yasamızın çıktığı günden bu yana hiçbir TÜRMOB yönetimi çözememiştir.

Umarım bu hafta sonu yapılacak TÜRMOB 22. Olağan Genel Kurulu'nda seçilecek yeni yönetim, Maliye Bakanlığı ile el ele bu sorunu çözerler.

Hizmeti gerçekleştiren meslek mensubu müşterisi olan mükellef ile sözleşme yaptığı için her ay verdiği hizmet karşılığı serbest meslek makbuzu düzenlemekle yükümlüdür. Ancak ücretini almayan veya alamayan meslek mensubu bu durumda ne yapacak? Bu duruma ilişkin bir özelgeden bahsetmek istiyorum.

Özelgeye geçmeden önce serbest meslek kazancını 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’ndan hatırlayalım:

“Serbest meslek kazancının tarifi:

Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. 
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.

Tahkim işleri dolayısiyle hakemlerin aldıkları ücretler ile kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da, serbest meslek kazancıdır. (GVK Md.65)”

Aynı Kanun'un; “Serbest Meslek Kazancının Tespiti” başlıklı 67’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısiyle yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır…” hükmü yer almaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun; “Makbuz mecburiyeti” başlıklı 236’ncı maddesinde; "Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteride bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir." hükmüne yer verilmiştir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1’inci maddesinde, Türkiye'de gerçekleştirilen ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu belirtilerek, 10’uncu maddesinin (a) bendinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile (b) bendinde ise malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.

Bu açıklamalardan sonra ücretini alamayan meslek mensubu nasıl bir yol izleyeceğini; Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı’nca düzenlenen, Sayı:B.07.1.GİB.4.20.15.01-30-MUK-2010-54-203 - 20/07/2011sayılı Özelgesinden aktaralım:

“-Katma değer vergisi bakımından vergiyi doğuran olay malın teslimi veya hizmetin ifasına bağlı olduğundan, serbest meslek faaliyetine ilişkin kazancın tahsil edilmediği durumlarda düzenlenecek serbest meslek makbuzunda, sadece KDV tutarına yer verilerek "....TL mal teslimine / hizmet yapılmasına ilişkin olup bedeli tahsil edilmemiştir." şeklinde notun yazılması,

-Serbest meslek kazancında tahsil esası geçerli olduğundan (kazancın kısım kısım tahsil edildiği durumlar dahil) serbest meslek makbuzunun tahsil edilen tutar kadar düzenlenmesi ve makbuz üzerinde "KDV için ... gün ve ... sayılı serbest meslek makbuzu düzenlenmiştir." şeklinde notun yazılması, gerekmektedir.

Diğer taraftan, işlemlere taraf olanların düzenlenen serbest meslek makbuzuna dayanarak  KDV'ni indirim konusu yapması mümkündür.”

denmektedir.

(Kaynak: Gazete Yenigün | 12.10.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.