Memurların Doğum ve Yarı Zamanlı Çalışma Borçlanması Hakkında Bilmesi Gerekenler / Şevket Tezel

 Doğum borçlanması hakkı ilk defa 2008 yılında getirildiğinde sadece SSK sigortalılarının sigortalılık başlangıcından sonra ve doğumdan önce de en son SSK sigortalısı olanlar için tanınmıştı.

6552 sayılı Kanunla 2014 yılından itibaren en son Emekli Sandığı iştirakçisi veya Bağ-Kur sigortalısı iken ve doğum yapan ve doğumdan sonra çalışmayan kadın sigortalılara da tanınmaya başlanmıştı.

Aslında görevdeki memurlar doğum sonrası 2011 yılına kadar 12 ay, 2011 yılından itibaren 24 ay aylıksız izin alabiliyorlardı. Aylıksız izin aldıkları bu süreleri de aylıksız izin borçlanması adı altında borçlanabiliyorlardı. Mamafih aylıksız izin sürelerini sadece memur iken borçlanabiliyorlar, istifa ettikten sonra borçlanamıyorlardı.

Bu bakımdan doğum borçlanması özellikle istifa ettikten sonra Emekli Sandığı’ndan emekli olmak için güne ihtiyaç duyan, Emekli Sandığı’ndan emeklilik yaşını düşürmek isteyen 4/c sigortalıları için önemli bir hak idi.

Emekliliğe Esas Derece ve Hizmette Değerlendiriliyor

Aylıksız izin borçlanma süreleri memurun emekliliğe esas derecesinde de değerlendiriliyor.   

15.10.2008’den önce Emekli Sandığı iştirakçisi olmuş ve bu tarihten sonra da 4/c sigortalısı sayılarak kamuda görev yapan kadın sigortalılardan doğum borçlanması yapanların borçlandırıldıkları sürelerin,

- Borçlanma işlemini görevde iken yaparak borç tutarını görevde iken ödeyenlerin borç tutarını ödedikleri tarihten,

- Borçlanma işlemini açıkta iken yaparak açıkta iken borç tutarını ödeyenlerin yeniden göreve başladıkları tarihten itibaren,

emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde değerlendirilmesi gerekiyor.

 

Yarı Zamanlı Çalışma Hakkına İlişkin Borçlanma Hakkı

6663 sayılı Kanunla 657 sayılı Kanuna eklenen ek 43 üncü madde uyarınca doğum sonrası aylıklı izin ile talep edildiğinde alınabilen aylıksız doğum izninin arasında kullanılmak üzere yarı zamanlı analık izni hakkı getirilmişti.

Söz konusu hak uyarınca doğum yapan memurların doğum sonrası analık izninin veya doğum sonrası aylıksız izninin, eşi doğum yapan memurların ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde mali hakları ile sosyal yardımları yarım ödenmek ve bu döneme ilişkin fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanmak suretiyle haftalık normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışma hakkına sahip bulunuyorlar.  

657 sayılı Kanunun ek 43 üncü maddesi uyarınca aynı hak evlât edinmeye bağlı olarak da kullanılabiliyor.

Doğum nedeniyle olsun evlât edinme ile olsun verilen hak uyarınca yarım zamanlı çalışan 4/c sigortalılarının, 5520 sayılı Kanunun ek 11 inci madde uyarınca 10 Şubat 2016 tarihinden itibaren kendilerinin ya da hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları hâlinde fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları yarım olarak hesaplanan süreleri borçlanmaları da mümkün.  

Yeni Memurların Borçlanma Hesabı

Yarım zamanlı olarak geçen süreler 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4/c sigortalısı olarak çalışanların borçlanmaları kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt (Asgari ücretin otuzda biri) ve üst sınırları (Asgari ücretin 6,5 katının otuzda biri) arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılıyor.

Örneğin hangi derecede olursa olsun bir yeni memur yarı zamanlı çalışma hakkını kullandığı bir yıllık süre için halen en az 6.324,48 TL ile 41.109,12 TL arasında kendi belirleyeceği bir rakamı ödeyebilecek.

Eski Memurların Borçlanma Hesabı

15.10.2008’den önce bir şekilde Emekli Sandığı iştirakçisi oldukları için haklarında mülga hükümleri de dâhil 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulananların ise başvurdukları tarihteki emekli keseneğine esas aylık tutarına ilişkin tüm unsurlar üzerinden güncel katsayılar ile kesenek ve karşılık oranlarına göre hesaplanacak olan borcun kendilerine veya hak sahiplerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenmesi şartıyla fiili hizmet sürelerine eklenebiliyor.

Örneğin ¼ derece ve kademede kamuda görev yapan 20 yıllık bir kadın hekimin bir aydaki çalışmadığı yarı süre için aylık 586,33 TL, bir yıl için ise 7.035,96 TL ödemesi gerekecek. 5/3 derece ve kademedeki 10 yıllık bir kadın memur ise bir ay için 368,86 TL bir yıl için ise 4.426,32 TL borçlanma tutarı ödeyecek

(Kaynak: Ali Tezel | 30.09.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.