Yabancıların Çalışma İzninde Değişenler-Yenilikler / Şevket Tezel

 Yabancılara ülkemizde çalışma iznini düzenleyen 4817 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılarak aynı alanı düzenleyecek 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 13.08.2016 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunuyor.

Peki bu yeni kanun ülkemizdeki çalışma hayatında ne gibi değişiklikler öngörüyor?

Yabancılar gene çalışma izni alarak çalışabilecek, ancak Çalışma Bakanlığınca çalışma izninde bürokrasi eskiye göre daha basitleştirilecek.

Diğer kanunlarda ya da Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar, çalışma izni almadan çalışabilecek.

TC vatandaşlığından izinle çıkan mavi kartlılar da çalışma izinsiz çalışabilecek.

İkamet İzni Yerine Geçecek

Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, aynı zamanda ikamet izni yerine de geçecek.

Başvuru Mercii

Çalışma izni başvuruları yurt içinde doğrudan Çalışma Bakanlığına, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya başkonsolosluklarına yapılacak.

Yurt dışından yapılan başvuruya istinaden çalışma izni verilen yabancı, çalışma izninin geçerliliğinin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde Türkiye’ye gelmek zorunda olacak. Bu süre içinde Türkiye’ye gelmezse çalışma izni iptal edilecek.

Çalışma izni başvuruları yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilecek.

Çalışma izni uzatma başvurusu, çalışma izni süresinin dolmasına altmış gün kalmasından itibaren ve her durumda çalışma izni süresi dolmadan yapılacak, bu süre dolduktan sonra yapılan uzatma başvuruları reddedilecek.

İstisnalar

Türkiye’de çalışma izni alabilmek bakımından;

• Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri özellikleri itibarıyla nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,
• Bilim ve teknolojiye katkısı, yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü ve benzeri özellikleri itibarıyla nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
• Belirli bir süre için işvereni tarafından Türkiye’de gerçekleştirilen bir projede istihdam edilen,
• İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen,
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı,
• Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşı,
• 6458 sayılı Kanun uyarınca uluslararası koruma başvurusu sahibi, şartlı mülteci, geçici koruma sağlanan veya vatansız ya da mağdur destek sürecinden yararlanan insan ticareti mağduru,
• Bir Türk vatandaşı ile evli ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan,
• Yabancı devletlerin ve uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde diplomatik dokunulmazlığı olmadan çalışan,
• Alanındaki başarısı ile uluslararası düzeyde temayüz etmiş olarak bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif amaçla Türkiye’ye gelenler,

Öncelikli sayılacaklar.

 

Ön izin

Mesleki yeterlilik gerektiren sağlık ve eğitim hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ön izin alınması zorunlu.

Sağlık hizmetlerinde Sağlık Bakanlığı, eğitim hizmetlerinde Millî Eğitim Bakanlığı bu hizmetlerde mesleki faaliyette bulunacak yabancılara, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 34 üncü maddesi uyarınca çalışacak yabancı uyruklu öğretim elemanlarına YÖK ön izin vermeye yetkili bulunuyor.

İlk Çalışma İzni

Başvurunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni verilecek.

Uzatma Talepleri

İlk izinden sonra uzatma talebi olması ve bu uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilebilecek. Ancak, farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular yine bir yılla sınırlı olacak.

Süresiz Çalışma İzni

Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilecek. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamayacak.

Süresiz çalışma izni olan yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanabilecek. Ayrıca özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan faydalanabilecek. Süresiz çalışma izni olan yabancının seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü olmayacak.

Bağımsız Çalışma İzni

Bağımsız çalışma izni, bu maddede yer alan süre sınırlamalarına tabi olmaksızın süreli olarak düzenlenebilecek.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan;

• Limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü,
• Anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi,
• Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı,

olan yabancılar çalışma izni alarak çalışabilecekler.

Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilecek.

Bağımsız çalışma izninin uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda Çalışma Bakanlığınca belirlenecek diğer hususlar dikkate alınacak.

Turkuaz Kart

Uluslararası işgücü politikası ve nitelikli insan gücünün ülkemize kazandırılması amacı doğrultusunda; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, stratejik önemi haiz herhangi bir alanda öne çıkmış olması, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi gibi unsurlar göz önüne alınarak başvurusu uygun görülen yabancılara Turkuaz Kart verilecek.

Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilecek. Bakanlık, geçiş süresi içinde işveren veya yabancıdan yürütülen faaliyetlere ilişkin bilgi ve belge talep edebilecek. Geçiş süresi içinde iptal edilmeyen Turkuaz Kartta yer alan geçiş süresi kaydı, yabancının başvurusu hâlinde kaldırılabilecek ve süresiz Turkuaz Kart verilecek.

Mamafih bu başvurunun, geçiş süresinin dolmasına yüz seksen gün kalmasından itibaren, her durumda geçiş süresi dolmadan yapılacak. Bu süre dolduktan sonra geçiş süresi kaydının kaldırılmasına ilişkin yapılan başvuru reddedilecek ve Turkuaz Kart geçersiz sayılacak.

Turkuaz Kart sahibi yabancının, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına Turkuaz Kart sahibi yakını olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verilebilecek.

Turkuaz Kart sahibi yabancı süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan faydalanacak.

Turkuaz Kart uygulamasında; akademik alanda uluslararası kabul görmüş çalışmaları bulunanlar ile bilim, sanayi ve teknolojide ülkemiz bakımından stratejik kabul edilen bir alanda öne çıkmış olanlar ya da ihracat, istihdam veya yatırım kapasitesi olarak ulusal ekonomiye önemli katkı sağlayan ya da sağlaması öngörülenler nitelikli yabancı olarak değerlendirilecek.

Geçici koruma sağlanan yabancılara Turkuaz Kart verilmeyecek.

Turkuaz Kart sahibinin yurt dışında kalış süresi Çalışma Bakanlığınca belirlenen süreyi aşması halinde kart iptal edilecek.

(Kaynak: Ali Tezel | 26.08.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.