Hediye Altınları Prime Tabi Tutmayı Unutmayın! / Erkan Çetin

İşverenlerce, ihtiyaçların artması, sosyal sorumluluğun gelişmesi, işyerine bağlılığın arttırılması gibi gerekçelerle çalışanlarına sağlanan menfaatler her geçen gün çeşitlenerek artmaktadır. Özellikle kurumsal kazanç yanında çalışan memnuniyetini de ön planda tutan firmalarda farklı menfaatler sağlanmaktadır.

Diğer yandan bu menfaatlerin bordroya konulması, yani prime ve gelir vergisine tabi tutulması konusu da gündeme gelmektedir. Her ne kadar kanun ve diğer alt düzenlemelerle muafiyet ve istisnalar belirlense de, menfaatlerin ve menfaat sağlama yöntemlerinin her geçen farklılaşmasıyla, mevcut yasal düzenlemelerde bulunmayan menfaatler gündeme gelmektedir.

Bu nedenle uygulamada olan muafiyet ve istisnaların iyi bilinmesi, Gelir İdaresi ve SGK nezdinde cezalı duruma düşmemek veya yersiz vergi ve prim ödememek adına önem arz etmektedir. Gerektiğinde uygulamaya geçmeden önce yetkili kurumlardan veya uzmanlardan görüş alınması faydalı olacaktır.

Prime esas kazançlar nelerdir

Mevzuatımıza göre sigortalıya verilen evlenme, doğum ve ölüm yardımları, kıdem ve ihbar tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödemeler, görev yollukları, seyyar görev tazminatı ile kasa tazminatı, keşif ücretleri prime esas kazançtan istisna tutulmuştur.

Ayrıca bir başka grup istisna da belirlenen oranlarla sınırlı olarak kabul edilen bazı ödemelerdir. Bunlar da işverenlerce sigortalı adına ödenen bireysel emeklilik katkı payı ile özel sağlık sigortası tutarlarının belli bir kısmı ve yine yemek. çocuk ve aile yardımı olarak ödenen tutarların belli bir kısmı olarak kabul edilmiştir.

Bunun yanında ayni olarak, yani eşyanın kendisinin verilmesi suretiyle sağlanan menfaatler ise herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın prime esas kazanca tabi tutulmamaktadır.

Sayılan bu istisnalar dışında ne amaçla olursa olsun nakdi ödenen tutarlar ile ayni yardım amacıyla verilen nakdi ödemeler kesinlikle prime tabi tutulmalıdır.

Kural bu olmakla birlikte bazı menfaatlerin ayni olarak mı yoksa nakdi olarak mı değerlendirilmesi gerektiği konusu zaman zaman tereddütlere yolaçmakta, işyerlerinde farklı uygulamalara neden olmaktadır.

Sosyal nitelikte verilen hediye altınlar prime tabi tutulmalıdır

Bazı işverenlerce çalışanları için hediye altın verilmesi yönünde uygulama yapılmaktadır. Söz konusu işverenler, bayram, yılbaşı gibi özel günlerde veya sigortalının işyerinde geçirmiş olduğu belli bir süre sonunda çeyrek altın, cumhuriyet altını gibi hediyeler verebilmektedirler.

Altın her ne kadar ücret ödeme yöntemleri içinde mutat bir yol olmasa da, piyasada kolayca nakde çevrilebilme özelliği, hatta nakde çevrilmeksizin mübadele aracı olarak kullanılabilme özelliği ile likit sayılabilecek varlıklardandır. Dolayısıyla bu yönüyle nasıl ki herhangi bir özel gün veya dönem nedeniyle yapılacak olan nakit ödeme prime esas kazanca dahil edilerek prime tabi tutuluyorsa, hediye olarak verilen altınların da fatura tutarı üzerinden bordroya konularak prime tabi tutulması gerekecektir.

Bu amaçla verilen hediye altın tutarı, ücret niteliği dışında prim, ikramiye ve benzeri nitelikte ödemeler kapsamında değerlendirilmelidir. Dolayısıyla sigortalının altının verildiği aydaki kazancı prime esas kazanç tavanını aşmışsa, takip eden iki ayda sarkan matrah olarak dikkate alınmalı ve tavanı aşmaması halinde bu aylarda prime esas kazanca dahil edilerek Kuruma bildirilmelidir.

Yaptırımları nelerdir?

İşverenlerce hediye mahiyetinde verilen altın bedelinin prime tabi tutulmaması, prime esas kazancın eksik bildirilmesi sonucunu doğuracaktır. Böyle bir tespitin yapılması halinde ise bunun karşılığı iki brüt asgari ücret idari para cezası olarak uygulanacak, ayrıca prim aslı gecikme zammı ve gecikme cezasıyla birlikte tahsil edilecektir.

Diğer yandan bu yıla özgü olarak uygulanmakta olan asgari ücret desteğiyle ilgili de yaptırıma maruz kalmak söz konusu olabilecektir. Asgari ücret destek uygulamasında, prime esas kazancın eksik bildirilmemiş olması da şartlar arasında bulunmaktadır.

İşverenlerin sayılan yaptırımlara maruz kalmamaları adına, çalışanlara işyerinde geçirdikleri 10uncu, 20nci yıl gibi süreleri kutlamak amacıyla veya bayram, yılbaşı gibi özel günler dolayısıyla sosyal amaçlı olarak vermiş oldukları hediye altınları prime esas kazanç matrahına ekleyerek prime tabi tutmaları menfaatleri gereği olacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 17.08.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.