Kazım YILMAZ - Akraba destekleri ve vergi

Diyelim ki, akrabalarınıza yararlı olmak istiyorsunuz. Kendilerine bazı yararlar sağlayacak fakat karşılığında 'teşekkür'den başka herhangi bir şey almayacaksınız. Bunlar neler olabilir? Avukatsanız davasına bedelsiz bakabilirsiniz. Dişçi iseniz dişlerini, doktorsanız hastalığını tedavi edebilirsiniz. Evinizi ya da işyerinizi kullandırabilirsiniz. Paraya ihtiyacı varsa verebilirsiniz. Peki, bunların hangisi için vergi ödemeniz gerekir, hangisi için gerekmez?
Doktorsanız diyelim ki bayramda bir akraba ziyaretinde yaşlı teyzeniz (tabii amca, hala ya da dede de olabilir, hatta anne veya babanız da olabilir) hastalığından şikayet etti ve bakıp bazı tavsiyelerde bulundunuz. Bunun için gelir vergisi ödemeniz gerekmez. Çünkü bu bir serbest meslek işi. Ama çalıştığınız veya çalıştırdığınız hastanede aynı şeyi yaparsanız vergi ödemek gerekir. Çünkü hastane işi ticari bir iş. Dişçilik için de aynı durum geçerli. Hastanede yapılan diş muayenesi veya tedavisi için de aynı şey geçerli. Avukatlıkta para almadıkça gelir vergisi ödenmesi gerekmiyor.
İş KDV'ye gelince temelli karışıyor. Bu konuda görüş ve uygulama birliği yok. Ama emsal bedelin meslek kuruluşlarının tespit ettikleri tarifeden düşük olamayacağına dair hüküm var. Evinizi akrabanıza bedelsiz olarak kullandırırsanız belli koşullarla vergi ödemeniz gerekmiyor. Akrabaları tarafından bir kişiye kirasız birden fazla konut tahsis edilmişse biri için emsal kira üzerinden vergi ödenmesi gerekir. Emsal kira bedeli de konutun piyasadaki kira bedeli değil, emlak vergisi değerinin yüzde 5'idir.

Borcun faizi vergiye tabi
Maliye Bakanlığı'nca da kabul edilen uygulamaya göre, düşük bedelli kiralamalarda, beyan edilen kiranın üstünde bir tahsilat yapıldığı saptanmadıkça emsal kira bedeli uygulanmıyor. Akrabanıza dahi olsa işyeri olarak kullandırılan yerlerde vergiden kurtuluş yok. Akrabaya vergisiz tahsis sadece konutlar için geçerli, iş yerleri için geçerli değil. İşyeri sahibinin kira almasa dahi emsal bedel üzerinden kira beyan etmesi gerekiyor. İşyerini kullanan ise herhangi bir şekilde kira ödemediği için stopaj da yapmıyor. İhtiyacı olan akrabanıza parayı ya borç olarak verirsiniz ya da geri alınmamak üzere. Borç verip faiz alırsanız, faiz vergiye tabi. Ama 'yardımda faiz olmaz' deyip almazsanız, faiz almadığınız için vergi ödemeniz gerekmiyor. Karşılıksız verdiğiniz para, 2 bin 078 YTL'yi aşmazsa vergiye tabi değil, aşarsa aşan kısım Veraset ve İntikal Vergisi'ne (VİV) tabi. Vergiyi ödemesi gereken parayı veren değil, alan. Parayı alan, 'borç olduğunu söyleyerek vergiden kurtulurum' diye düşünebilir. Ama buna önce kendisinin inanması gerekir. Ödeme gücünün yokluğu baştan belli ise borç olduğu kabul edilmez.

(Kaynak: Takvim Gazetesi | 15.12.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.