İlave Emekli Aylığını Kimler Nasıl Alır? / Şevket Tezel

 Tam Gün Yasası ile getirilen ve 15.10.2008’den itibaren yürürlüğe giren yeni düzenleme ile 4/c sigortalısı olan tıp doktoru kamu çalışanları için geçerli ilave haklar bulunuyor.

Bu az bilinen hakkın dayanağı ek ödemeye dayanıyor. Döner sermayeden alınan ek ödeme primlendirilerek normal emekli aylığı dışında bir ilave aylık, normal toptan ödeme dışında ilave bir toptan ödeme anlamına geliyor.

Bahse konu haklar 15.10.2008’den sonra ilk defa 4/c sigortalısı olsun veya bu tarihten önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunan 4/c sigortalılarından olsun tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanları kapsıyor. Hatta bunların vefatı halinde dul ve yetimleri de aynı haklara sahip olabilecek. 

209 sayılı Kanunun Ek-3 üncü maddesine göre 15.08.2010 tarihinden itibaren en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil)

a) Eğitim görevlileri %410'u,

b)Uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine %335'i,

c) Pratisyen tabip ve diş tabiplerine ise %180'i oranında,

yapılan ek ödeme tutarı, personelin “İlave Prime Esas Kazanç Tutarı” olarak belirlenecek olup,  belirlenen bu tutar üzerinden 5510 sayılı Kanunun Ek-3 üncü maddesine istinaden  %9 ve %11 Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primi olmak üzere toplam %20 oranında ilave sigorta primine tabi tutulmaları gerekiyor.

Ancak, bu şekilde ilave olarak sigorta primine tabi tutulacak tutar; sigortalının 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre belirlenecek sigorta primine esas kazanç toplamı ile 82 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen sigorta primine esas kazanç üst sınırı arasındaki farkı geçmemesi gerekiyor.

İlave olarak sigorta primine tabi tutulacak kazanç tutarı, bu haktan yararlanacak personelin emekli kesenekleri ile primlerinin hesaplanması yönünden 5434 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olup olamadığına bakılmaksızın 80 inci maddeye göre tespit edilecek prime esas kazanç tutarının esas alınması gerekiyor. Bahse konu tutar (Ödemeye esas aylık bilgilerine göre) ile sigorta primine esas kazanç üst sınırı (asgari ücretin 6,5 katı) arasındaki farktan fazla olmaması şart bulunuyor.

 

ÖRNEK:

İlave Prime Ait Örnek Hesaplama
İlave Prim Gönderilecek Personel Bilgileri				01.07.2010 - 31.12.2010 Hesaplama Verileri
Hizmet Sınıfı		Sağlık Hizmetleri		Katsayı		0,093259
Ünvanı		Klinik Şefi		Taban aylık		1,4598
Ödemeye Esas Aylık	Derece	1		En Yüksek Devlet Memuru Aylığı (1500+8000=9500*Katsayı)		885,96
	Kademe	4		Asgari Ücret		1.647
	Ek Gösterge	3600		Aylık Kazanç Üst Sınırı(760,50 x 6,5)		10.705,50
	Kıdem Hizmet T	25 Yıl
	657/152 Özel Hizmet Taz.Oranı	% 180		5510/80 Madde Prime Esas Kazanç Toplamı
	209 S.K Ek Md-3 Ek Ödeme Oranı	% 335		Gösterge Aylığı	1500 x Katsayı	139,89
				Ek Gösterge Ayığı	3600 x Katsayı	335,73
Emekli Kes. Esas Aylık	Derece	5510/80 inci md.ye göre prime esas kazanç tespitinde dikkate alınmayacağından belirtilmemiştir.		Kıdem Aylığı	20 x 25 x Katsayı	46,63
	Kademe			Taban Aylığı	793,10	1.459,80
	Ek Gösterge			Özel Hizmet Tazminatı	885,96 x 180 / 100	1.594,73
	Kıdem Hizmet Süresi			Makam-Temsil-Görev	0 x Katsayı	0,00
				Prime Esas Kazanç Toplamı		3.576,78
(209 S.K Ek Md-3)  Ek Ödeme Tutarı		[En Yüksek Devlet Memuru Aylığı]x 209/Ek Md.-3 Ek Ödeme Oranı (%)]      (885,96 x 335) / 100				2.967,97
5510/ 82 Mad. Aylık Kazanç Üst Sınırı		Asgari Ücret x 6,5				10.705,50
İlave Prime Esas Kazanç Üst Sınırı		(Aylık Kazanç Üst Sınırı) - (Prime Esas Kazanç Toplamı) ( 10.705,50 ) - (3.576,78 )				7.128,72

 

İlave Prim Belgesi Giriş Ekranının Doldurulması

PERSONEL BİLGİLERİ

5510 SAYILI KANUNUN 80 İNCİ MADDESİNE GÖRE PRİME ESAS KAZANCIN TESPİTİNE İLİŞKİN BİLGİLER

TAHAKKUK BİLGİLERİ

T.C. No

Emeklilik Sicil No

Adı

Soyadı

Ünvanı

Durum Kodu

Prim Ödeme Gün  Sayısı

Maaş Ödenmesine Esas

(209 S.K Ek Md-3) Ek Ödeme Oranı (%)

İlave Prime  Tabi Tutulacak  Kazanç Tutarı

9% MYO Prim

11% MYO Prim

Der.

Kad

Ek Göst

Kıdem Hizmet Süresi (yy)

(657/152.Md)  Özel Hizmet  Tazminatı Oranı (%)

Mak-Tem- Görev Tazminatı Gösterge Rakamı

11

22

Aa

Bb

Kk

30

1

4

3600

25

180

0

335

2.967,97

267,12

326,48

 

 

İlave Aylık Nasıl Bağlanacak?

Bağlanacak ilave aylığın veya ödenecek ilave toptan ödemenin hesaplanması 5510 sayılı Kanuna göre yapılması gerekiyor. Dolayısıyla yatırılan ilave sigorta primi bağlanacak ilave aylık ile ödenecek ilave toptan ödeme için ana kriter özelliğinde oluyor.

Bu şekilde ilave prim ödemesinde bulunanlardan malûllük, yaşlılık, vazife malûllüğü veya emeklilik aylığına hak kazananlara, ilave olarak ödedikleri her yıla ait sigorta prim matrahının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren söz konusu aylık veya geliri talep ettiği tarihe kadar geçen yıllar için her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, ilave prim ödedikleri gün sayısına bölünmesi sonucu bulunacak ortalama günlük kazancın otuz katının, ilave prim ödedikleri gün sayısının her 360 günü için yüzde 2'si oranında (Bu hesaplamada, 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınarak) bulunacak tutarda ilave aylık ödenmesi gerekiyor.

İlave aylıkların, 5510 sayılı Kanun’un 55 inci maddesi uyarınca her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre TÜFE değişim oranı esas alınarak artırılması gerekiyor.

5510 sayılı Kanun’un geçici 4 üncü maddesi kapsamında veya 30 uncu maddenin üçüncü fıkrası kapsamında aylıklarının kesilmesi sebebiyle ilave aylıkları da kesilmiş olanlardan yeniden ilave sigorta primi ödemiş ve yeniden aylık bağlanmasına hak kazanmış olanların yeni ilave aylığı, eski aylığın kesildiği tarihten yeniden ilave aylık bağlanacak tarihe kadar, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı esas alınarak aylıklara yapılan artışlar uygulanarak bulunacak tutara, yeniden ilave sigorta primi ödediği süreler için hesaplanacak ilave aylığın eklenmesi suretiyle tespit edilecek.

 

İlave Prim ve Aylıkta Önemli Noktalar

209 sayılı Kanun uyarınca döner sermaye gelirlerinden ek ödeme alan tabip ve diş tabibi 4/c sigortalıları gerek kendilerine gerekse işverenlerine (kurumlarına) ait malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerini yani toplam %20 oranına tekabül eden uzun vadeli sigorta kolu primini ödüyorlar. Buna karşın ayrıca genel sağlık sigortası primleri ödenmiyor.

Sigortalıların malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası için sigorta primi ödenen süreler, prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi ve prime esas kazanç hesabına dâhil edilmiyor.

Ödenen prim tutarları ve bildirilen kazanç tutarları ise emekli ikramiyesi, iş sonu tazminatı ve kıdem tazminatı da dâhil olmak üzere maddede belirtilmeyen herhangi bir hakkın elde edilmesinde veya hesabında dikkate alınmıyor.

Bu kapsamda ödenen ilave sigorta primleri daha sonra iade edilmiyor.

5510 sayılı Kanun’un ihya hükümleri ilave aylıklar hakkında uygulanmıyor.

(Kaynak: Ali Tezel | 25.07.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.