En Düşük SSK Dul-Yetim Aylıkları Ne Kadar Oldu? / Şevket Tezel

 1 Temmuz 2016 günkü yazımızda Temmuz 2016 zammından sonra Emekli Sandığı emekli, dul ve yetim aylıklarına ilişkin taban aylıkların tutarlarını değerlendirmiştik. Bugünkü yazımızda da Temmuz 2016 ayından itibaren SSK sigortalılığından bağlanacak dul-yetim aylıklarının taban tutarlarını ele alıyoruz. SSK aylıklarında taban aylık tutarları sigortalılık başlangıcı ve ölüm tarihlerine göre değişkenlik arz ediyor. 

2000 yılından önce SSK sigortalılarına malûllük ve yaşlılık sigortalarından bağlanacak aylıklar ile ölüm sigortasından hak sahibi kimselere bağlanacak aylıkların hesabına esas tutulan aylığın alt sınırı, gösterge tablosundaki en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının yüzde 70’inden az olamayacağı kuralı söz konusu.  Bu kuralın dayanağı ise 506 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi oluyor.

2000 yılı ve sonrasında emekli olanlar için bu alt sınır en düşük gösterge olan 9475 gösterge ile 31.12.1999 tarihinde geçerli olan 12.000 memur maaş katsayısının çarpımından oluşmaktaydı.

Hak sahibi kimselerin gelir ve aylıkları da hak sahibi bir kişi ise alt sınır aylığının yüzde 80’inden, hak sahibi iki kişi ise yüzde 90’ından az olamaması da önemli diğer bir kural.

506 sayılı Kanun’un 96 ncı maddesi, 4447 sayılı Kanun ile değiştirilmiş ve prime esas günlük kazanç alt sınırının aylık tutarının yüzde 35’inden az olamayacağı kuralı getirilmişti.

2000 yılından önce bağlanan malûllük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ve iş kazası ile meslek hastalığı sonucu bağlanan ölüm gelirleriyle bağlanan ve bağlanacak aylıkların; 506 sayılı Kanun’un 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki 96 ncı maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle 31.12.1999 tarihi itibarıyla hesaplanarak bu tarihten sonra gelir ve aylıklarda yapılan artışların eklenmesi sonucunda bulunan miktarın altında olamayacağına yönelik yasal düzenleme söz konusu bulunuyor.

5510 sayılı Kanuna göre iki farklı taban aylık tanımı söz konusu olup, 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ölüm aylığı ile ilgili temel kural yaşlılık sigortasından bir önceki yılın son ödeme ayında (Aralık ayında) söz konusu sigortalılar için ayrı ayrı ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olamayacağıdır.

Yeni Sigortalıların Taban Aylığı

01.10.2008’den sonra sigortalı olanların ölmeleri halinde ise farklı bir taban aylık söz konusudur. Bu aylık da çalışma sürelerindeki her yıl için 82. maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29. maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olamayacağı kuralına dayanan taban aylıktır. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80’inden, hak sahibi iki kişi ise % 90’ından az olamaz.

Bu aylık hesaplanırken cari çalışmalar asgari ücret üzerinden prim ödenmiş gibi varsayılıp güncelleme katsayılarıyla güncellendikten sonra bakmakla yükümlü aile bireyi varsa yüzde 40’ının, yoksa yüzde 35’inin dikkate alınması gerekiyor.

İlk defa 2000 yılından önce sigortalı olan ve 30.09.2008 tarihinden önce veya sonra ölenlerin arasında doğan cüzi aylık farkının nedeni 01.10.2008 tarihinden itibaren kaldırılan ve o tarihte 4,69 TL tutarında olan sosyal yardım zammı ödemesinden kaynaklanıyor.

İlk defa 01.01.2000 ile 01.10.2008 tarihleri arasında sigortalı olup 01.10.2008 tarihinden itibaren ölen sigortalı için 2008/Ocak dönemine ait prime esas günlük kazanç alt sınırının bir aylık tutarının yüzde 35’i üzerinden dosya aylığı hesaplanması, hesaplanan bu alt sınır aylığının, hak sahibi alt sınır hissesine üzerinden (% 80-60-30-45) emekli zam oranları ile güncellenerek sigortalının ölüm tarihine taşınması gerekiyor.

Şimdi yüzde 3,63 olarak açıklanan Temmuz 2016 zammı ışığında sigortalılık ve ölüm tarihleri dikkate alınarak SSK ölüm taban aylıklarını son üç yıl bazında verelim:

İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 öncesi vefat edenlerden dolayı bağlanacak taban aylıklar
	Hak sahibi 1 kişi ise	Hak sahibi eş ve bir çocuk ise		Hak sahibi iki kardeş ise
	Yüzde 80	Eş (Yüzde 60)	Çocuk (Yüzde 30)	Yüzde 45
2014 Ocak	799,70	584,13	292,08	441,34
2014 Temmuz	845,28	617,44	308,73	463,08
2015 Ocak	864,98	631,83	315,92	473,87
2015 Temmuz	922,54	674,20	337,11	505,65
2016 Ocak	1.038,15	760,22	380,12	570,17
2016 Temmuz	1.075,83	787,82	393,92	590,87

 

İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenlerden dolayı bağlanacak taban aylıklar
	Hak sahibi 1 kişi ise	Hak sahibi eş ve bir çocuk ise		Hak sahibi iki kardeş ise
	Yüzde 80	Eş (Yüzde 60)	Çocuk (Yüzde 30)	Yüzde 45
2014 Ocak	793,18	579,78	289,90	434,84
2014 Temmuz	838,40	612,83	306,45	459,65
2015 Ocak	857,93	627,11	313,59	470,36
2015 Temmuz	921,07	673,69	336,88	505,30
2016 Ocak	1.036,62	759,69	379,88	569,80
2016 Temmuz	1.074,25	787,27	393,67	590,48

 

Örneğin ilk defa 1990 yılında sigortalı olan ve 1200 TL aylık almakta olan SSK emeklisi A. ‘dan dolayı 2016 yılı Temmuz ayında bağlanacak ölüm aylıklarında eşine 600 bekar ve işsiz kızına ise 300 TL aylık bağlanması söz konusudur. Bu aylıklar taban aylıklar olan 787,27 ve 393,67 TL’den düşük olduğu için taban aylıklar olan 787,27 ve 393,67 TL aylıkların bağlanması gerekiyor.

Örneğin yine ilk defa 1985 yılında sigortalı olan ve 2000 TL aylık almakta olan SSK emeklisi B. ‘den dolayı vefatı nedeniyle 2016 yılı Temmuz ayında bağlanacak ölüm aylıklarında eşine 1000 bekâr ve işsiz kızına ise 500 TL aylık bağlanması söz konusudur. Bu aylıklar taban aylıklar olan 787,27 ve 393,67 TL’den yüksek olduğu için bu defa 1000 ve 500 TL aylıkların bağlanması gerekiyor.

İlk defa 01.01.2000-30.09.2008 arasında sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenlerden dolayı bağlanacak taban aylıklar
	Hak sahibi 1 kişi ise	Hak sahibi eş ve bir çocuk ise		Hak sahibi iki kardeş ise
	Yüzde 80	Eş (Yüzde 60)	Çocuk (Yüzde 30)	Yüzde 45
2014 Ocak	382,14	286,58	143,30	214,98
2014 Temmuz	403,93	302,93	151,48	227,23
2015 Ocak	413,34	309,99	155,01	232,52
2015 Temmuz	513,02	384,75	192,39	288,59
2016 Ocak	612,82	459,60	229,82	344,73
2016 Temmuz	635,07	476,28	238,16	357,24

 

Örneğin 2001 yılında sigortalı olan ve 2016 yılında boşanmış durumda iken vefat eden sigortalıdan dolayı iki çocuğuna bağlanacak SSK ölüm aylığında bağlanacak aylıkların 357,24’er TL’den az olmaması gerekiyor. 

(Kaynak: Ali Tezel | 16.07.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.