4.5 Milyon Borçluya Sağlık Hizmeti Yok / Sadettin Orhan

 Bilindiği gibi genel sağlık sigortası prim borcu olan vatandaşlar sağlık hizmetinden yararlanamıyor. Hastaneye başvurduğu tarihte bir vatandaşın 60 günden fazla ödenmemiş prim borcu varsa, sağlık hizmeti alamıyor. Fakat 1 Ekim 2015 tarihinde yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile bu soruna geçici bir çözüm getirilmiş, GSS borcu olanlara 31 Aralık 2015 tarihine kadar sağlık yardımlarından yararlanma imkanı verilmişti. Böylece esnaf, şirket ortağı, çiftçi veya işsiz olup da GSS borcu bulunanlara sağlık yardımı verilmesinin önü açılmıştı. Daha sonra düzenlemenin vadesi altı ay uzatıldı ve 30 Haziran 2016'ya ertelendi. Yani GSS borcu bulunan yaklaşık 4,5 milyon kişi iki gün daha sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Fakat 1 Temmuz 2016 itibarıyla sağlık hizmeti alamayacaklar. Bu yüzden borçlu vatandaşlara, kalan iki günü iyi değerlendirmelerini tavsiye ediyoruz.

Annelerin yasal izni kullandırılmıyor

Bu yılın başında çıkarılan torba kanun kapsamında (6663 sayılı Kanun), işçi ve memur tüm çalışan kadınlara doğum sonrası yarı zamanlı çalışma hakkı getirildi. Çalışan anneler isterlerse, doğum iznini takiben;

• Birinci doğum sonrası iki ay

• İkinci doğum sonrası dört ay

• Üçüncü ve diğer doğumlar sonrası altı ay

boyunca haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecekler. Konunun detaylarını daha önceki yazılarımızda da paylaştık. Ne var ki okurlarımızdan gelen sorulardan anlaşıldığı kadarıyla, gerek devlet gerekse özel sektör iş yerlerinde bu iznin kullanımında ciddi sorunlar yaşanıyor. Kimi özel iş yerlerinde “Bu düzenleme henüz yürürlüğe girmedi” veya “Uygulamanın başlaması için yönetmelik gerekiyor” gibi gerekçelerle annelerin talepleri geri çevriliyor.

Yönetmelik gerekmiyor

Herhangi bir yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesi için ayrıca yönetmelik veya tebliğ gerekmez. Yasaların yürürlük tarihi, yasa metninin sonunda belirtilir. Buna göre annelere tanınan yarı zamanlı çalışma izninin yürürlük yani uygulamaya başlanma tarihi 10 Şubat 2016'dır. Dolayısıyla bu tarih itibarıyla yasanın hükümleri tüm kamu kurum ve kuruluşlarını, özel sektörü, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.

İdare ve işverenin takdir hakkı yok

Devlet kurumlarındaki sorun ise daha başka. Anne memurların doğum sonrası yarı zamanlı çalışma talepleri, hiçbir gerekçe sunulmadan reddediliyor. Oysa yasa, idareye veya işverene bu iznin kullanımı konusunda takdir hakkı tanımıyor. Yani talep eden her anneye bu izin verilmek zorunda. Buna rağmen bazı kurumlar kendilerine takdir hakkı tanınmış gibi hareket edebiliyor. Örneğin bir kamu çalışanı okurumuz, yarı zamanlı çalışma talebiyle ilgili sorusunda; “Merhabalar, ben sağlık çalışanıyım. Laboratuvar teknikeriyim. Yarı zamanlı çalışma için kurumuna başvurdum fakat reddedildi. Resmi gazetede yayımlanmış olmasına rağmen neden yarı zamanlı çalışmaya geçemiyorum? (ismi mahfuz)” diye soruyor. Okurumuzun talebi reddedilmiş çünkü çalıştığı kurum yöneticileri, bu konuda kendilerine takdir hakkı tanındığını düşünüyorlar.

Madem ki genel olarak kamu ve özel iş yerlerinde bu konuda bir tereddüt var, Çalışma Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı, tereddütleri gidermek üzere bir genelge yayımlayabilirler. Böylece yasayla tanınan bir hakkın kullanımı konusunda mağduriyetlerin önüne geçilmiş olur.Bakanlık ve DPB genelge çıkarmalı

Anneniz 3600 günle emekli olabilir

Soru: Annem 1950 doğumlu ve ilk SSK girişi 1974 yılında yapılmış. Toplamda 2920 prim günü var. Halen bir işyerinde sigortalı olarak devam ediyor. Bu bilgilere göre annem en erken ne zaman emekli olabilir? Serpil K.

Cevap: Anneniz toplamda 3600 günü tamamladığı tarihte emekli olabilir. Buna göre 680 gün daha prim ödemesi halinde emekliliğe hak kazanacaktır. Dilerse 1974 yılından sonra yaptığı doğumları borçlanarak da eksik günlerini tamamlayabilir.

Düzeltme ve teşekkür

Bir önceki yazımızda, annesi için yurt dışı borçlanma sorusu soran bir okurumuza verdiğimiz cevapta, SGK'nın 2011/58 sayılı genelgesini gözardı ederek, hatalı ifade kullanmışız. Sorunun tam ve doğru cevabı aşağıdaki gibi olacak. Hatamızı fark ettiren Vedat İlki Bey'e teşekkür ediyorum.

“Soru: Sadettin Bey, Belçika'dan emekli olan babam geçtiğimiz ay vefat etti. Kendisinin Türkiye'de 475 gün sigortası çıkıyor. Anneme borçlanma yaptırarak Türkiye'den dul aylığı bağlatabilir miyiz? Erol S.

Cevap: Değerli okurum, babanızın 475 gün olan prim gününü yurt dışı borçlanmayla 1800 güne tamamlamanız halinde annenize dul aylığı bağlanacaktır.”

(Kaynak: ozgurdusunce | 28.06.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.