Kıdem Tazminatı Değişecek Mi? / İbrahim Işıklı

 Kıdem tazminatına ilişkin tartışmalar son günlerde yoğunlaştı. Okurlarımızın da her geçen gün kıdem tazminatıyla ilgili soruları artıyor. Kıdem tazminatında, yeni düzenleme ile birlikte “bireysel fon hesabı” öngörülüyor. Yani, mevcut ve eski düzenlemede sadece gerekli koşullar halinde fesih anında ödenen kıdem tazminatı, yeni sistem ile sigorta primine benzer bir niteliğe kavuşacak ve aylık olarak SGK primleriyle birlikte çalışanın kıdem hesabına yatacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu ile Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder tarafından Başbakana yapılan sunumda, yeni kıdem düzenlemesiyle ilgili tüm detaylar paylaşıldı. Yeni sistemde, işçi, işveren ve hatta devlet tarafının da bazı itirazları var. İşçi kesimi, kıdem tazminatı hakkının kaybolacağını düşünerek sisteme karşı çıkmakta, işveren her ay düzenli ek ödemenin bir maliyet olacağına vurgu yapmakta ve nihayet devlet için de özelikle Hazine tarafı sistemde devlet katkısı olmasına karşı çıkmaktadır.

Kıdem tazminatının ne zaman yasalaşacağı ile ilgili net öngörüde bulunmak mümkün değildir; Ancak, yeni tasarıda;

Avusturya’da uygulanan modelin örnek alındığı yeni düzenlemeye göre, kıdem tazminatı çalışanın kişisel hesabında birikecek. Böylelikle işsizlik sigortası fonundaki gibi işveren, çalışanının kıdem tazminatını her ay sisteme düzenli olarak yatıracak.

Avusturya’daki uygulamaya göre haklı veya haksız fesih nedeni aranmamaktadır. Ancak çalışanın aynı iş yerinde en az 3 yıl çalışma şartı vardır. Ayrıca emekli olmak isteyen (en az 10 yıl çalışma şartı ile) işçiye; doğum, evlat edinme (en az 5 yıl çalışma şartı ile) vb. nedenlerde sözleşmesinin fesheden işçiye de kıdem tazminatı ödenir. İşveren tarafından her ay işçinin fon hesabına aylık ücretinin %1,5377 ‘si yatırılır. İşçi şart koşulan süreden önce işyerinden ayrılıp başka yerde çalışmaya başlarsa tercihi doğrultusunda fon hesabında fonlar birikmeye devam eder ya da hak kazandıktan sonra fondaki parayı çeker. Farklı bir seçenek olarak emekliliğe hak kazanacağı sürenin dolmasını bekledikten sonra çekme hakkını kullanabilir

Kıdem tazminatı fonunu kullanan başka bir ülke olan Brezilya’dır. Latin Amerika’ nın en eski sistemi olan İşsizlik Garanti Fonu 1966 yılında Brezilya’ da kurulmuştur. Bu sistem ile işsizlik sigortası düzenlenmiştir. Ancak bu sistem ile daha çok kıdem tazminatı ile ilgili uygulamalar yapılmaktadır. Uygulamaya göre; işveren her ay işçi adına bir fon benzeri hesaba aylık ücretinin %8,5’ini yatırmaktadır. İşverenin iş sözleşmesini haksız bir nedenle feshetmesi halinde hesapta bulunun paranın ayrıca %40’ını işçiye, %10’unu da devlete tazminat olarak ödemek zorundadır. İşverenin haklı bir nedenle sözleşmeyi feshetmesi halinde ise işçi ancak hesabında biriken parayı alma hakkına sahiptir.

Gündemdeki taslakta Bireysel Kıdem Fonu’ndan, kaldığı süreye bağlı değerlenecek olan kıdem tazminatı birikimlerini çalışanlar, ancak belli koşulları sağladıktan sonra çekerek kullanabilecektir.

Tüm çalışanların 1 günlük de olsa kıdem hakkından yararlanması sağlanacak.

Gelir endeksli bir fon sistemi kurulmaktadır. Fesih sebebi fark etmeksizin, örneğin istifa eden de işyeri iflas eden de kıdem tazminatını alabilecektir.

Yeni işe girenlerde Fon’a katılım zorunlu, eski çalışanlarda isteğe bağlı olacağı düşünülmektedir. Çalışan ve işverenin uzlaşması durumunda yeni sisteme geçiş de mümkün olacak.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 22.06.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.