İş sağlığı ve güvenliği hiç kuşkusuz sosyolojik olarak ele alınması gereken bir kültür meselesi. Yani mevzuatınız dörtdörtlük olsa, yaptırımlarınız çok fazla olsa bile bu kültürü yerleştiremedikten sonra iş kazaları ile meslek hastalıkları ne yazık ki kaçınılmaz oluyor. Her şeye rağmen ülkemizde denetim ve yaptırım iş sağlığı ve güvenliğinde iki önemli argüman olarak karşımıza çıkıyor. Ama tabi ki ne derece etkili olukları tartışılır.
İŞÇİ SAYISI VE TEHLİKEYE GÖRE CEZA
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatımızda işverenlere birçok yükümlülük getirilmiş. Bunlar yerine getirilmediğinde ise idari para cezası ödenmesi gerekiyor. Ancak bu cezalar her işveren için aynı tutarda değil.
İş sağlığı ve güvenliğinde işyerleri üç sınıfa ayrılıyor: Çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli. Bu sınıflandırma, yapılan işte iş kazası meydana gelme riskine göre yapılıyor. Örneğin; maden işyerleri çok tehlikeli sınıfta yer almaktayken büro işyerleri az tehlikeli sınıfta bulunuyor. İş sağlığı ve güvenliğindeki idari para cezaları işyerinin tehlike sınıfına göre farklılaşmış durumda. Yani aynı yükümlülük nedeniyle çok tehlikeli sınıfta yer alan bir işyerine tehlikeli sınıfta yer alan işyerine göre daha fazla ceza veriliyor.
Bunun yanı sıra idari para cezaları işyerinde çalışan işçi sayısına göre de değişiyor. Dolayısıyla çok işçi çalıştıran işyerleri az işçi çalıştıranlara göre daha fazla ceza ödemek zorunda kalıyor.
CEZA NASIL İŞLİYOR?
İş sağlığı ve güvenliğindeki kademeli ceza uygulamasına göre Kanundaki idari para cezası tutarları şöyle belirleniyor:
1- İşyerinin 10’dan az çalışanı varsa;
- Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için kanunda yazan miktarda,
- Tehlikeli sınıfta yer alanlar için %25 oranında artırılarak,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için %50 oranında arttırılarak.
2- İşyerinin 10-49 arasında çalışanı varsa;
- Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için kanunda yazan miktarda,
- Tehlikeli sınıfta yer alanlar için %50 oranında artırılarak,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için %100 oranında artırılarak.
3- İşyerinin 50 ve daha fazla çalışanı varsa;
- Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için %50 oranında arttırılarak,
- Tehlikeli sınıfta yer alanlar için %100 oranında arttırılarak,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için %200 oranında artırılarak, idari para cezası uygulanıyor.
Örneğin, her işveren iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak işyerinde risk değerlendirmesi yaptırmak zorunda. Şayet risk değerlendirmesi yaptırılmazsa 50 çalışanı olan bir işyeri az tehlikeliyse 5.859 TL, tehlikeliyse 7.812 TL, çok tehlikeliyse 11.719 TL idari para cezası ödemek zorunda kalacak.
Ayrıca hemen belirtelim ki bu kademeli uygulama sadece tek kalemde uygulanan cezalar için söz konusu. Yani çalışan sayısıyla çarpılarak uygulanan cezalarda kademeli sistem uygulanmıyor.
CEZALAR 30 GÜNDE ÖDENMELİ
İş sağlığı ve güvenliğine yönelik uygulanan idari para cezaları tebliğden itibaren 30 gün içinde ödenmesi gerekiyor. Aksi takdirde işverenler gecikme zammı ödemek zorunda kalıyorlar. Ayrıca iş kazasını süresinde SGK’ya bildirmeme nedeniyle uygulanan idari para cezasını çalışma ve iş kurumu il müdürlükleri değil SGK uyguluyor ve dolayısıyla da bu cezanın SGK’ya ödenmesi gerekiyor.
(Kaynak: Meydan Gazetesi | 06.06.2016)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.