Kiralık İşçinin Kayıp Hakları Var Mı? / Vedat İlki

Kiralık İşçilik 4857/7'inci maddesiyle birlikte 20/05/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Özel istihdam bürolarından temin edilecek kiralık işçilerle birlikte,işletmelerin maliyet düşürmesi de gündeme gelmiştir.

Artan işçilik maliyetleri düşürülmesi hedeflenmiştir.

İşsizlik sayısında azalmaya neden olacak mıdır?Bu sorunun cevabını ilerleyen günlerde TÜİK raporlarında göreceğiz.

Kiralık İşçiliğin gelmesi ile birlikte İş Hukukuna tabi işyerlerinde özellikle ;

a.)Tazminat Hakları,

b.)Yıllık İzin

c.)İşe iade davaları gibi haklardan geçici işçilik ilişkisi kurulanlar yararlanamayacaktır.

İşverenler esnek çalışma modeli ile birlikte geçici işçi çalıştırmak suretiyle ,geçici işçinin sayısı işletme sayısında dikkate alınmayarak engelli işçi çalıştırılması için aranan sayıya ulaşmada zorluk yaşanacaktır.

Özellikle bazı iş kollarında işçilerin işine son verilmesi,daha sonra bu işçilerin 6 ay sonra aynı işyerine İstihdam bürosu ile tahsis edilmesi üst üste 8 ay gibi çalıştırılması ,ardından 6ay sonra tekrar işe alınarak 8 ay gibi rutine ulaşan bir çalışma biçimine girilmesi halinde çalışma hayatında barış bozulacaktır.

Kiralık işçilerin sendikalı işçi olma hakları olmayacaktır.

Bundan dolayı da sendikal tazminatlardan da söz edemeyeceğiz.

Emekliliğin 7200 gün ve 5400 gün olduğu ,65 yaş statüsüne göre Geçici İş İlişkisi ile çalışmaların emekli olması imkansız gibi.

İşsizlik sigortasına prim ödeyecekler,fakat işsizlik sigortası haklarından yararlanma şartları oluşması da oldukça zor olacaktır.

Geçici iş ilişkisi ile çalışan Kiralık İşçilerin temelinde tüm çalışma hayatı boyunca asgari ücreti aşmayan tabandan aylık ödeme düzenlemesiyle birlikte ,emekli olmaları gerçekleşse bile düşük emekli aylığı alacaklardır.

Kadrolu işçi gibi,fazla mesai,vardiya zammı ve diğer sosyal haklar ortadan kalkacaktır.

Geçici işçi olarak çalışanlar için yemek ve yol parası yardımları karşılanır mı bunu da sözleşmeler belirleyecektir.

Kiralık işçinin haklarını işveren ve özel istihdam bürolarının yapacağı sözleşme ile belirlenecektir.

Kısaca;

Kiralık işçi vasıfsız olması halinde ücretleri asgari ücretten olacaktır.

Asıl vasıflı olup,işe ihtiyacı olanlar için ise rakamlar nasıl uygulanacak soru işareti olarak kalacaktır.

Mevsimlik çalışanların süre sınırı olmasa da hakları zaten kısıtlı idi.

Ev Hizmetlileri için 5510/Ek Madde:9 statüsünden sigortalı yapılma olasılığı yavaş yavaş ortadan kalkacaktır.

Maddi durumu iyi olan aileler ev hizmetlilerini özel istihdam bürosundan temin ederek,EK Madde :9 statüsünden çıkacaklardır.

Borçlar Kanunun öngördüğü;

Ev düzeni içinde çalışmada

MADDE 418- İşçi işverenle birlikte ev düzeni içinde yaşıyorsa işveren, yeterli gıda ve uygun bir barınak sağlamakla yükümlüdür. İşçi, kusuru olmaksızın hastalık veya kaza gibi sebeplerle iş görme edimini yerine getiremezse işveren, sosyal sigortalar yardımlarından yararlanamayan, bir yıla kadar çalışmış işçinin bakımını ve tedavisini, iki hafta süreyle sağlamak zorundadır. İşçinin bir yılı aşan her hizmet yılı için söz konusu süre, dört haftayı aşmamak üzere ikişer gün artırılır. İşveren, işçinin gebeliğinde ve doğum yapması durumunda da aynı edimleri yerine getirmekle yükümlüdür ifadesinden kurtulacaktır.

Ev Hizmetlisi artık işvereni olarak Özel İstihdam bürosunu tanıyacaktır.

Özel istihdam büroları da ev hizmetlilerinin süre sınırı olmasa da 6098 sayılı Borçlar Kanunundan doğan hakları ortadan kaldıran, sözleşmeleri süreli ve sınırlı tutacaklar yada süre sınırı olmazsa bunun maliyetini ev hizmetlisini kiralayan işverene yansıtmaya çalışacaktır.

Bu yüzden ev hizmetlisini çalıştıran aileler artık 6098 sayılı Kanundan doğan yükümlülerden kurtulma adına ev hizmetlisini işten çıkararak,bu yükümlülüklerden kurtulacaktır.

Kiralık işçinin çalışacağı sektörler ağırlıklı olarak hizmet(temizlik,güvenlik,yemek üretim işyerleri),turizm,üretim,tarım,gıda medya,iletişim,perakende,tanıtım,sinema,dizi ve diğer sektörlerde yoğun olacağından 4857/7'inci maddesine göre uygulama yönetmeliğine de ihtiyaç var.

Yargı ilerleyen günlerde işçi ve işveren olarak karşılarında,istihdam bürolarını da göreceklerdir.

Ø  Kadrolu İşçi istihdam etmek yerine, özel istihdam büroları üzerinden geçici işçi kiralanacak.

Ø  İstihdam Bürolarının pasta payı büyüyecek,sermayesi insan kaynağı olacaktır.

Ø  Ucuz işgücü piyasası oluşacaktır.

Ø  İş-Kur'un alternatifi Özel İstihdam büroları olacaktır.

Ø  3 Sendika ne yaptı.DİSK kamuoyuna tepkisini belirterek anayasa mahkemesine taşımaya hazırlanıyor,TÜRK-İŞ imza kampanyası,sahada yaptığı yürüşlerle tepkisini belirtiyor, HAK-İŞ sessiz ve tepkisiz, tavır sergilemiştir.

Ø  İşçi Kiralanan bir hizmet karşılığı,İstihdam bürosu aracı olarak komisyon alarak işçiyi bir mal gibi işverene kiralanacaktır.

Ø  Özel istihdam bürosunun emrindeki işçi şayet 3 ay içinde işe yerleştirilmez ise,özel istihdam bürosu ile sözleşmeyi fesih edecektir.

Ø  Kıdem Tazminatı YOK

Ø  İhbar Tazminatı YOK

Ø  İş Güvencesi YOK

Ø  Yıllık İzin Hakkı YOK

Ø  Ev Hizmetlisinin 6098 Sayılı Kanunundaki Hizmet Sözleşmesine ait haklar YOK

Ø  Sendika üye olamaz olsa da TİS hakkı OLMAYACAK

Ø  Fazla Mesai Hakları Sınırlı OLACAK

Ø  Emsal işçi ile aynı ücreti almaları İMKANSIZ

Ø  Taşeron ve muvazaa son NOKTA

Ø  Emeklilik HAYAL

Ø  Kısıtlı sürede çalışarak HASTALIK,ANALIK GİBİ GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK HAKLARI KISITLI

Ø  İşsizlik Ödenekleri KISITLI

Ø  Yaşlılık Aylığı,Malullük,Ölüm Aylıkları Hakları için Prim Günleri Zor TAMAMLANACAK

Ø  Maden Dışında ,diğer Çok Tehlikeli,Tehlikeli işlerde geçici işçi uygulaması yoğun KULLANILACAK

Ø  Asıl sorun kadrolu yarı vasıfsız işçiler işten çıkarılarak,Özel İstihdam Büroları tarafından kiralanacak işçi POZİSYONU OLACAK MI?

Ø  Kalifiye yetişmiş iş gücü geçici işçi olmama adına bu bürolarda yer almayacaktır.

Geçici İşçi(Kiralık İşçi) yasası önümüzdeki günlerde uygulamaya geçtikçe 4857/7'inci maddesinde oluşan aksaklıklara göre yeni düzenlemelere neden olur mu?

Bunun içinde yasanın uygulanması,sahada müfettişlerin araştırması ve görüşleriyle birlikte bakalım ortaya nasıl sonuçlar çıkacaktır.

İş Kazaları yada Meslek Hastalıklarında durum ne olacaktır?

6331 sayılı Kanunun Maddeleri ve yönetmelikleri geçici işçi ile delinecek mi?

Tüm bunların cevabı ilerleyen günlerde olumlu yada olumsuz cevap bulacaktır.

 

 

(Kaynak: Ali Tezel | 26.05.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.