İşverenlere Gün Doğdu, Kiralık İşçi Uygulaması Başladı / Şevket Tezel

 Çalışma hayatımızda köklü bir değişiklik getirecek olan 6715 sayılı Yasada geçici işçi kavramı kullanılsa da hem kamuda mevsimlik çalışan işçiler için de kullanılmasından dolayı karışıklığa neden olmamak ve hem de uygulama şekli itibariyle ve fiilen çalıştıran işveren ile arasındaki ilişkinin niteliği itibariyle kiralık işçi kavramı daha doğru düşüyor.

Kiralık işçi uygulamasında üç ayak olacak. Biri kendi kiralık işçilerini çeşitli işyerlerine çalışmak üzere gönderen ve işveren sayılan bir Özel istihdam bürosu, ikincisi kiralanan işçi ve üçüncüsü de çok sayıda gerçek işveren olacak.

Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosu olacak. Ama özel istihdam bürosu işçisine sadece diğer işyerlerinde çalıştığı süreler için ücret ödeyecek.

Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulacak. Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alacak.

Geçici işçinin, Türkiye İş Kurumundan veya bir başka özel istihdam bürosundan hizmet almasını ya da iş görme edimini yerine getirdikten sonra geçici işçi olarak çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını engelleyen hükümler konulamayacak. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Fakat bu süre üç ayı geçemeyecek. Yani ÖİB işçiyi üç aydan fazla işsiz bırakamayacak, bırakırsa kiralık işçinin o ÖİB ile sözleşmesi fesh olmuş sayılacak.

Türkiye İş Kurumunca izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile;

Yedek işçi

Evlat edinme ve doğum sonrası kısmî çalışma isteyen işçinin yerine, 16 veya çoklu doğum halinde 18 haftalık doğum izni alan işçilerin yerine, askere giden işçinin yerine ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hâllerde kiralık işçi çalıştırılabilecek. Bu haller sona erdiğinde o kiralık işçinin işi sona ermiş olacak.

Ev Hizmetlisine ikinci kazık

Mevsimlik tarım işlerinde ve Ev hizmetlerinde de kiralık işçi çalıştırılabilecek ve üstelik süresiz olacak. Bu durum özellikle ev hizmetlileri için önemli bir handikap daha anlamına geliyor. Bilindiği gibi Nisan 2015 ayına kadar düzenli olarak aynı yerde çalışan ev hizmetlisi kesinlikle sigortalılık haklarından yaralanıyor, hizmet tespit davası açarak sonradan da olsa tüm emeklilik haklarını kullanabiliyordu. Nisan 2015 ayından itibaren ise ayda 10 günden az olarak aynı yerde çalışan ev hizmetlilerinin sosyal güvenlik sorumluluğu kendi üzerlerine bırakılmıştı. Şimdi ise 10 günden çok çalışsa bile tazminat haklarını, fesih haklarını kullanamayacak.

İstismar Kanalları

İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerinde de kiralık işçi çalıştırılabilecek. Ne anlama geldiği her işyeri için ayrı ayrı ve dönemsel olarak tartışma konusu yapılabilecek bir ölçüt olduğundan bu hak kolaylıkla istismar edilebilecek bir konumda bulunuyor.

İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması hâli ile işletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde de kiralık işçilerle eksik kapatılabilecek. Keza mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları hâlinde de kiralık işçi çalıştırılabilecek.

Tüm bu hallerde dört ayı geçmemek üzere kiralık işçi bağlantısı kurulabilecek. Mevsimlik işler dışındaki İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde, üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması hâli ile işletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde de kiralık işçilerle ilgili yapılan sözleşme dört aylık bir dönem daha uzatılabilecek.

Engel 6 Ay

İşverenler kendi işçilerini işten çıkartıp 6 ay sonra kiralık işçi olarak işe alabilecekler.

Kiralık işçi çalıştıran işveren, belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe yeniden geçici işçi çalıştıramayacak. Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süresince kiralık işçi çalıştırılamayacak. 

(Kaynak: Ali Tezel | 23.05.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.