10 Soruda Zorunlu BES Uygulaması / Sadettin Orhan

 Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili olarak yeni bir değişiklik hazırlığı var. Şu an isteğe bağlı olarak girilen sisteme, bundan sonra çalışanların zorunlu olarak katılımı öngörülüyor. Peki böyle bir düzenleme çalışanlar için ne anlama geliyor?

 

1. Neden zorunlu BES?

 

Adından da anlaşılacağı üzere zorunlu BES uygulaması, kişilerin isteğine bırakılmaksızın, BES'e prim ödemeyi mecburi hale getiriyor. Yapılacak düzenlemenin birkaç amacı bulunuyor;

• Yetersiz iç tasarruf miktarını artırmak,
• Bankalar için yeni bir kazanç kalemi oluşturmak,
• Kamu emekli aylıkları yıldan yıla eridiği için, emeklilikte ilave bir gelir kalemi oluşturmak.

 

Bu amaçların ne ölçüde gerçekleşeceği, düzenlemenin son şeklini almasıyla biraz daha netleşmiş olacak.

 

2. Kimler zorunlu BES'lenecek?

 

Bireysel Emeklilik Sistemine prim ödeme, kamu çalışanları dışındaki tüm özel sektör çalışanları için zorunlu olacak. Fakat taslağa göre 45 yaş üstü çalışanlar ile 50'den az işçi çalıştıran iş yerlerinde çalışanlar zorunlu BES dışında tutulacak. Dolayısıyla 45 yaşından küçük olup, 50'den fazla çalışanı olan iş yerlerinde çalışanların tamamı zorunlu BES'e dahil olacak. Bu kapsama giriyorsanız, belirli bir süre ücretinizden BES primi kesilecek.

 

3. Ne kadar ödeme yapılacak?

 

Zorunlu olarak BES'e girişi yapılan sistemde prim işçiden kesilecek. Kesilecek primin aylık 50 veya 100 TL gibi sabit bir rakam olması veya ücretin belirli bir yüzdesi (%5 gibi) olması planlanıyor.

 

4. İşveren prim ödeyecek mi?

 

Hayır, mevcut taslağa göre işverenler zorunlu BES'e prim ödemeyecek. Prim kesintisi sadece işçinin ücretinden yapılacak.

 

5. Devlet katkısı olacak mı?

 

Şu an isteğe bağlı BES'te %25 oranında devlet katkısı var. Zorunlu BES'te de yine devlet katkısı olacak. Fakat katkının oranı ve hangi şartlarla verileceği düzenlemenin son halinde netleşecek.

 

6. Ne kadar süre kesinti olacak?

 

Bireysel emekliliğin zorunlu olması, yaş ve iş yeri açısından kapsama giren herkesin zorunlu olarak sisteme katılması anlamına geliyor. Fakat bu zorunlu katılım sürekli değil, 6 ay boyunca devam edecek. 6 ayın sonunda işçi isterse sistemden çıkmak isteğini bildirecek ve 2 ay sonra çıkış yapılacak. Yani sisteme bugün giren işçinin çıkışı 8 ay sonra gerçekleşecek.

 

7. Uygulama ne zaman başlayacak?

 

Zorunlu BES'le ilgili taslak şu an ilgili tarafların görüşüne sunulmuş durumda. Kısa sürecek tartışmaların ardından düzenlemenin TBMM yaz tatiline girmeden yasalaşması bekleniyor. Yürürlük tarihi olarak, gerekli hazırlıkların yapılması bakımından 2017 başı olması muhtemel.

 

8. Çalışanlar nasıl algılayacak?

 

Zorunlu BES uygulamasına çalışanların nasıl bakacağı merak konusu. Zorunlu BES kesintilerinin işveren yerine sadece işçiden kesilecek olması en önemli sorun. Kesintiyle birlikte net ücretlerde düşüş yaşanacak olması da ayrı bir problem.

 

9. İşverende “50 çalışan” fobisi oluşur mu?

 

Diğer taraftan, zorunlu BES uygulamasının 50 ve üzeri işçi çalıştıran iş yerlerinde uygulanacak olması, belirli işverenlerde, çalışan sayısını 49'da tutma güdüsü oluşturabilir. Nitekim 50 ve üzeri işçi çalıştıran iş yerlerinde engelli personel çalıştırma zorunluluğu bile işverenlerde direnç oluşturabilmektedir. Dolayısıyla düzenlemenin iş gücü piyasası ve istihdama etkileri açısından da değerlendirilmesi yerinde olacaktır.

 

10. Maaş verilecek mi?

 

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde ödediğiniz primlerin karşılığı olarak ileride taksitler halinde geri ödeme veya tek seferde toplu ödeme alabileceksiniz. Fakat bunun için belirli bir süreyi ve yaşı doldurmanız gerekiyor. Şu an en az 10 yıl prim ödemek ve 56 yaşı doldurmak suretiyle BES'ten emekli olabiliyorsunuz. Fakat zorunlu BES uygulamasında bu parametrelerde esneme olup olmayacağı düzenlemenin son halinde netleşmiş olacak. Bu arada BES'ten alınan emekli maaşını kamu emekli aylığı ile karıştırmamakta fayda var. Kamu emekli aylığı ömür boyu verilirken BES aylığı belirli süre verilir. Ayrıca kamu emekli aylığı kişinin vefatı halinde eş ve çocuklara kalırken, BES'te sadece ödenmeyen kısım varislere verilir.

(Kaynak: ozgurdusunce | 10.05.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.