Memur, İşçi, Bağımsız Çalışanlar Dul ve Yetimlere Toptan Ödeme / Ahmet Metin Aysoy

 Geçen haftaki yazımızda, aylık bağlanamayan eski memurlara (Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlara) ve bunların dul ve yetimlerine tanınan toptan ödeme ve bunun ihyası ile aylık bağlatma hakkından söz etmiştik.

Bu yazımızda, Ekim 2008 ayı başından sonra ilk defa göreve giren kamu görevlileri ile hizmet akdi ile çalışan sigortalılar, köy mahalle muhtarları ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılara tanınmış olan toptan ödeme ve ihya haklarından bahsedeceğiz.

A-Yaşlılık toptan ödemesinin koşulları ve başvuru

a) Çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan,

b) 5510 sayılı Kanunda belirtilen yaş şartını (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan, sigortalılara yapılır.

Bunun için, hizmet akdi ile çalışan sigortalılar ile ve kamu görevlilerinin çalıştığı işten ayrıldıktan, köy ve mahalle muhtarları ile kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların işyerini kapattıktan sonra tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile bağlı oldukları sosyal güvenlik  il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine başvurmaları gerekmektedir.

Başvuru için gerekli olan ‘tahsis talep ve beyan taahhüt belgesini’ www.sgk.gov.tr  internet sitesinden, (emeklilik/form ve dilekçeler/Ek 38 ) edinmek mümkündür.

B-Yaşlılık toptan ödemesinin tutarı

Toptan ödeme, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarının, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenmesi suretiyle hesaplanır.

Güncelleme katsayısı, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının (TÜFE) yüzde 100’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının (GH) yüzde 30’unun toplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi suretiyle belirlenir.

Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de yaşlılık toptan ödemesine dahil edilir.

B-Ölüm toptan ödemesi

Ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla, yukarda belirttiğimiz yöntemle hesaplanan toptan ödeme tutarı, ölen sigortalıların hak sahiplerine (eşine, çocuklarına, ana ve babasına) 5510 sayılı Kanunu’nun 34.maddesinde belirtilen hisseler oranında paylaştırılır.

Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, hak sahiplerinin tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile bağlı oldukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine başvurmaları şarttır. Bu belgeye, 18 yaşını doldurmayanlar hariç, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesini, malul çocuklar için ise sağlık kurulu raporunun da eklenmesi gerekmektedir.

C- Toptan ödemenin SGK’ya iade edilmesi (ihya)

Toptan ödeme alarak hizmetlerini tasfiye etmiş sigortalının, yeniden sigortalı olması durumunda, aldığı toptan ödemeyi (güncelleme katsayısıyla güncellenerek bulunacak tutara göre) SGK’ya iade etmesi halinde, yeni sigortalılık hizmetlerine, toptan ödemeye konu olan tasfiye edilmiş hizmetleri de eklenir.

Aynı şekilde, dul ve yetimler de, ölen sigortalının borçlanma kapsamındaki sürelerini (askerlik hizmeti gibi) ödeyerek elde edecekleri sürelerin veya ölen sigortalının yurt dışı hizmetleri sürelerinin ya da ölen sigortalının sonran tespit edilmiş hizmet sürelerinin, toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş sürelere ilave edilmesiyle, dul ve yetim aylığına hak kazanmaları halinde, almış oldukları toptan ödemeyi (güncellenmiş tutarını) iade edip, tasfiye edilmiş hizmetleri ihya edebilirler.

(Kaynak: Star Gazetesi | 10.05.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.