Sosyal Güvenlik Sisteminde En Büyük Sorun Düşük Emekli Maaşı / Özgür Erdursun

 Son dönemlerde ofisimize gelen vatandaşlarımızda en çok düşük emekli maaşları konusunda yaşadıkları şaşkınlığı ve öfkeyi görüyoruz. Yıllardır yazılı ve görsel basında bu konuda bilgiler veriyoruz, çalıştıkça emekli olunduğunda alınacak emekli maaşı 1.1.2000 sonrası ve de özellikle 1.10.2008 tarihinden sonra asgari ücret veya asgari ücrete yakın ücretle adına prim ödenenler veya kendileri prim ödeyenlerin ilerde emekli olduklarında alacakları emekli aylığı her ay düşer demiştik. Bu düşüş asgari ücretin brüt rakamının 1/3’ne kadar 549 liraya kadar da devam eder.

Düşük emekli maaşlarının nedeni 1999 ve 2008 reformları. Bu reformlarla emekli aylığının en büyük kriterlerinden birisi olan ‘’Aylık Bağlama Oranı’’ kısa adı ABO olan aylık bağlama oranları çok düşürüldü. 2000’den önce ortalama ABO’nu % 60, 2000 ile 2008 arası %40 ve 2008 sonrası ise %20’lere kadar düşürüldü. ABO düştüğü için de ne kadar çok prim öderseniz ödeyin o kadar az emekli aylığınız oluyor.

Ülkemizde Sosyal Güvenlik Reformu yapılırken bizlere “Genç yaşta 38 veya 43 yaşında emekli oluyorsunuz bu sebeple de emekli aylıklarınız düşük oluyor, emeklilik yaşını 65’e çıkardık” denildi. Vatandaşlar da 65 yaşında emekli olunca çok emekli aylığı alacaklarını zannettiler. Aslında vatandaşa doğru söylenmedi ya da eksik bilgi verildi. Kademeli emeklilik sistemi ile kadınlar 58, erkekler 60 yaşına kadar emekli olamayacak dendi, daha sonra emeklilik yaşı 65 yaşına kadar çıkarıldı. Fakat emekli olacakların maaşlarının bugünkü rakamlarla 549 liraya kadar düşürüleceği söylenmedi.

Ülkemizde çalışanların yüzde 90’ının asgari ücret veya ona yakın ücretlerden primleri ödemekte veya işverenleri ödemektedir. Bu sebeple de 2008 yılında yapılan reform ile her asgari ücret veya ona yakın ücretle adına prim ödenen (veya isteğe bağlı ödeyen) kişilerin ilerde alacağı emekli aylığı düşüyor.

Aslında yapılmak istenen tıpkı Avrupa’da olduğu gibi 1,7 sigortalıdan alınan primin 1 emekliye verilmesiydi. Bizde reform öncesi bu oran 4 çalışandan kesilen prim 1 emekliye veriliyordu. Fakat unutulan çok önemli bir konu vardı. Avrupa’da çalışanların emekli olduklarında yüksek miktarlarda toplu para alması idi. Yani Avrupa’da emekli olan kişi çalışırken aldığı maaşa göre emekli olduğunda düşük maaş alıyor fakat yüksek miktarlarda toplu para aldığı için sorun yaşamıyordu. Bizde emekli olduğunda düşük emekli maaşı alınacak ve ne yazık ki ya toplu para alamayacak ya da çok düşük miktarlarda toplu tazminatlar alınacak. 1.10.2008 tarihi yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun olmasaydı, bugün en düşük SSK emekli aylığı 1600-1700 lira, en düşük Bağ-Kur emekli aylığı da 1300-1400 lira olacaktı. Düşük emekli maaşlarını intibak yasaları ya da seyyanen yapılan zamlarla gidermeye çalışıyoruz. Düşük emekli maaşları ilerleyen yıllarda çok daha fazla hissedilecek bu nedenle geçici çözümler üretmek yerine sorunu ortadan kaldıracak bir politika ile çözülmelidir.

 

BİLGİ: Engellilerin sosyal güvenlik haklarını her ortamda anlatmaya çalışıyoruz. 10.05.2016 Salı Günü (Yarın) saat 14.00’te Osmangazi Belediyesi’nin organize ettiği seminerde Ördekli Kültür Merkezi’nde ‘’Engellilerin Emeklilik ve Sosyal Haklarını’’ anlatacağız. Seminerimiz ÜCRETSİZ olacaktır. Katılmak isteyenler Osmangazi Belediyesi ile irtibata geçebilirler.

 

SORU:Özgür Bey 07.09.1986 tarihinde Almanya’da 3 yıl çalıştım. Türkiye’de 11.04.1993 tarihinde sigortalı oldum. 04.06.1967 doğumluyum. Almanya’dan dönerken tüm sosyal haklarımı aldım. Borçlanma yapma şansım var mı ve ayrıca nasıl emekli olabilirim? Toplam Türkiye’den 5040 SGK günüm var. HALİK SUR

 

CEVAP: Halik Bey, 11.04.1993 işe başlama tarihinize göre 54 yaşında 25 yıllık sigortalılık süresiyle ve 5675 günle emekli olacaksınız. Yani 04.06.2021 tarihinde emekli olabilirsiniz.

 

Fakat yurtdışı borçlanması yaparak;

49 yaşında 5300 günle 25 yıllık sigortalılık süresiyle 04.06.2016 tarihinde emekli olacaksınız. Almanya’dan tüm haklarınızı alarak gelmiş olmanız yurtdışı borçlanması yapmanıza engel değildir. 260 gün Almanya yurtdışı borçlanması yaparak 4.568 TL ödeyerek önümüzdeki ay emekli olabilirsiniz. Bu şekilde 5 yıl daha erken emekli olacaksınız şimdiden hayırlı olsun.

(Kaynak: Olay | 09.05.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.