Memurların Emekliliğinde Milat Tarihi Nedir? / Şevket Tezel

 Memurların Emekli Sandığı'ndan emekliliğinde tabi oldukları yaşın tespitinin 23.05.2002 tarihi itibariyle kadınların 20 yılı, erkeklerin ise 25 yılı doldurmalarına kalan süreye göre yapılması gerekiyor.

Yani memurlar SSK'lılar gibi birkaç gün bile olsa ilk defa sigortalı oldukları tarihe göre değil 23.05.2002 tarihine kadar sahip oldukları hizmet süresine bağlı olarak emeklilik yaşına tabi olmaktadırlar.

23.05.2002 tarihine kadar olan hizmetin içine Emekli Sandığı süreleri gibi varsa SSK, Bağ-Kur özel banka sandıkları gibi hizmet sürelerinin de dahil edilmesi gerekiyor.

Milat Tarihi Nedir?

İşte bu hesap yapılırken 23.05.2002 tarihi değil, 14.06.2002 tarihinin esas alınması gerekir. Zira 23.05.2002 tarihinde memur 15.05.2002 maaşını almış olup, hizmeti 14.06.2002 tarihine kadar işlemiş sayılır.

Örneğin SSK sigortalılığına 20.11.1986'da başlayarak 990 gün SSK'lı olarak çalıştıktan sonra 09.06.1994 tarihinde memuriyete atanan 01.10.1971 doğumlu memur Ahmet Bey'in emeklilik yaşını hesaplayalım.

Ahmet Bey'in 15.06.1994 – 15.06.2002 tarihleri arasındaki memuriyet hizmeti 8 yıl olup, 1090 günlük SSK süresi de 3 yıl 10 gün olmaktadır. Yani Ahmet Bey'in 15.06.2002 tarihindeki hizmet süresi 11 yıl 10 gün olup 25 yılın dolmasına kalan süresi  13 yıl 11 ay 20 gün olarak saptanır. Bu durumda Ahmet Bey 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesine göre 23.05.2002 tarihi itibariyle 12 yıl 6 ay ila 14 yıl arası kalanlar kategorisine girerek 52 yaşına tabi olacaktır.

18 Yaş Öncesi Süreler ve Milat

Ahmet Bey'in 18 yaşından küçük iken geçen SSK günleri de vardır ve bu sürelerin hizmet intibakında değerlendirilmemesi gerekmesine karşın yaş hesabında değerlendirilmesi gerekir.

Ahmet Bey'in 1991-1992 yıllarında ifa ettiği askerlik hizmetini borçlanması emeklilik yaşını etkileyecektir. Zira 23.05.2002 tarihi itibariyle hizmet süresini 18 ay artıracak ve 25 yılın dolmasına kalan süre 18 ay azalacağından bu defa 51 yaşına tabi olacaktır.

Kadınlar İçin Önemli Tarih

23.05.2002 tarihinin kadın memurlar ayrı bir önemi daha bulunuyor. Bu  tarihine kadar en az 1080 günü olmayan kadın memurlar için gerekli hizmet süresi 20 yıldan (7200 günden) 25 yıla (9 bin güne) çıkıyor.

Emeklilik Yaş Tespiti Her Kurumda Ayrı

Dikkat edilirse “Sigorta başlangıcından sonraki askerliğin emeklilik yaşını düşürerek emeklilik tarihini öne çekmesi” mümkün olabilmektedir. Tabii bu Emekli Sandığı'ndan emeklilikte geçerli bir husustur ve aynı durum Bağ-Kur'dan emeklilikte de geçerlidir. Zira Bağ-Kur'da da emeklilik yaşı 01.06.2002 tarihinde erkekler için 9.000 günün, kadınlar için 7.200 günün dolmasına kalan süreye göre tespit edilir.

Ahmet Bey şayet bundan sonra memuriyetten istifa edip SSK sigortalılığına geçer ve bu statüde en az 3,5 yıl çalışırsa bu sürenin sonunda 2019 yılında emekli olabilecektir. SSK'dan emekli olacak ise askerlik borçlanması emeklilik tarihi bakımından işe yaramayacaktır. Zira SSK sigortalılığından emeklilikte Ahmet bey'in ilk defa sigortalı olduğu tarih olan 20.11.1986 tarihi belirleyici niteliğini koruyacaktır.

Bir kişinin nereden emekli olacağı onun için çok önemli bir karar olmaktadır. Ahmet Bey ve onun gibi birden çok sigortalılık haline tabi olmuş yüzbinlerce sigortalı vardır ve bu kararı "Olsa olsa şöyle olur" biçiminde soyut değerlendirmelerle değil somut hesaplamalara dayalı olarak vermelerini tavsiye ediyoruz.

İlk defa  Emekli Sandığı iştirakçisi olmaları 15.10.2008 ve sonrasında gerçekleşmiş memurlar için ise 23.05.2002 tarihinin bir önemi bulunmayıp emeklilik yaşlarının 5510 sayılı Kanuna gör hesaplanması gerekiyor. Bu yaş da 9 bin günün dolma tarihine göre kadınlar için 58-65 erkekler için ise 60-65 yaş aralığında gerçekleşiyor.

Ne Kadar Aylık?

Geçmişinde önemli sürelerde SSK ve Emekli Sandığı hizmetleri bulunanların “Ne zaman emekli olacağım?” sorusu kadar “Mevcut durumda SSK'dan emekli olursam kaç TL aylık alırım? Emekli Sandığı'ndan emekli olursam ne kadar aylık alırım?” sorularının en net ve doğru cevabını almadan karar vermeleri esaslı bir hata olacaktır.

Aylık Hesapları Nasıl Yapılır?

Nihayet Emekli Sandığı aylığını hesaplamak çok zor bir işlem olmasa da SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarını hesaplamak oldukça karmaşıktır.

Zira SSK emekli aylığında 2000 yılı öncesi için gösterge-katsayı sistemine göre son beş ve son 10 yıllara bakılarak yapılacak bir hesaplama, 2000-2008 Ekim yılları arası TÜFE + Büyüme hızının  yüzde 100'ü oranından oluşan bir güncelleme katsayısı ile güncellenecek kazançlar, 2008 Ekim ayından itibaren ise TÜFE+Büyüme hızının yüzde 30'undan oluşan bir güncelleme katsayısı esas alınarak yapılacak bir hesaplama, her üç dönemin ayrı esaslara bağlı aylık bağlama oranlarıyla hesaplanması sonucu üç ayrı dönemin aylığının bu dönemlere dağılan gün sayıları  ağırlıklı ortalamasının alınmasıyla hesaplanabilecek olup, onlarca aritmetik işlemi içeriyor. 

Görece olarak daha düşük keseneğin (primin) ödendiği Emekli Sandığı süresinin SSK sigortalılığından emeklilikte aylığın düşük olmasına neden olacağını, memuriyet yaşamından sonra özellikle de 2000 yılı akabinde uzun süre SSK'lı olup SSK'lılıktan emeklilikte tavana yakın prime esas kazanç matrahı ile devam halinde ancak daha yüksek aylığı sağlayabileceğini göz ardı etmemek gerekiyor.

(Kaynak: Ali Tezel | 18.04.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.