Çalışırken Vefat Eden İşçiye 3 Yardım Kuralı / Vedat İlki

 İşçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesi işçinin ölümüyle birlikte kendiliğinden sona erer.İş Sözleşmesinin ölüm nedeniyle sona ermesiyle 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na göre ölen işçinin yakınlarına işveren yardım niteliğinde para ödenecektir. İşveren, işçinin vefatı nedeniyle söz konusu parayı işçinin hayatta olan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak ödemesi gerekiyor. Bu düzenleme 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.Türk Borçlar Kanunu’nda bu düzenlemenin benzeri 4857 sayılı İş Kanunu’nda bulunmuyor.

 MADDE 440- Sözleşme, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.

Kısaca madde ile;

Ø  Taraflar arasında düzenlenen iş sözleşmesi işçinin ölümüyle kendiliğinden sona ermesi(Bu ölüm iş akdi sürerken olacak ,ecelle yada iş kazası ile diye ayrıma gidilmemiştir.)

Ø  Ölüm durumunda işveren işçinin sağ kalan eşine ,ergin olmayan çocuklarına(18 yaş altı/Medeni Hukuka göre ergin sayılmayan haller )

Ø  Bekar olması halinde bakmakla yükümlü olduğu kişilere(anne,baba,kardeş)

Ø  İşçinin hizmet süresi 5 yıldan az ise bir aylık ,beş yıldan fazla ise iki aylık ücret tutarında ödeme yapılır.(Bu ücret brüt aylık ücreti olacaktır.)

Ø  Madde açık olup ,bir işçinin ölümü halinde hak sahiplerine ödenmesi gereken tazminat miktarı belirlenmiştir.

Ø  Ölüm tazminatına hak kazanılmasında iş akdinin belirli /belirsiz süreli ya da kısmi süreli olması herhangi bir farklılığa neden olmuyor.

Ø   Ölüm tazminatının hesabında dikkate alınacak ücret işçinin son çıplak (temel) ücretidir. Kanundaki hüküm nispi emredici nitelikte olduğundan tazminat miktarı sözleşmelerle artırılabilir.

Ø   Ölüm tazminatı öncelikte işçinin eşi ve ergin olmayan çocuklarına ödenecektir.

Ø  Ergin çocukların bedensel, ruhsal, sosyal ve ekonomik durumları ne olursa olsun ölüm tazminatı almaları mevcut düzenleme karşısında mümkün değildir .

Ø  Bu madde ile ödenmesi gereken tazminata’’ÖLÜM TAZMİNATI’’ denilmektedir.

Ø  Ölüm Tazminatı 5953 sayılı Basın İş Hukukunda yer almıştır.

Ø  4857 İş Kanunu  ve 854 sayılı Deniz İş Hukukunda Ölüm Tazminatına yer verilmemiştir.

Ø   İş Kazalarında doktrinde ayrıca bunun dışında tazminatlara yer verildiğinden bu tazminat ile diğer tazminatlar birbirine karıştırılmamalıdır.

VEFAT HALİNDE KIDEM TAZMİNATI ÖDENMESİ

Vefat halinde çalışanın 1 yıllık kıdemi varsa ,ölümden dolayı hak sahiplerine kıdem tazminatı ödemesi yapılmaktadır.

ÜÇ YARDIM NELERDİR?

Ölümle birlikte;

Birinci ödeme çalışırken (iş sözleşmesi devam ederken) ölümle sonuçlanması halinde BK 440'ıncı Maddesine göre Ölüm Tazminatı

İkinci Ödeme 1475/14'Maddesine Göre Kıdem Tazminatı

Üçüncü Ödeme ise SGK tarafından sigortalının vefatı ile birlikte Cenaze Yardımı

ÖRNEK:

İşçi Ali Bey 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak bir işyerinde aylık 3.000 lira ücretle 6 yıldan beri çalışırken ölmüştür. Ali Beyin yakınlarına ne kadar kıdem tazminatı ve ölüme bağlı ücret ödenir?

Ali Beyin mirasçılarına 3.000x6=18.000 lira kıdem tazminatı ödenecek. Ölüme bağlı olarak da 3.000x2= 6.000 lira ücret ödenecek. Buna göre Ali Beye kıdem tazminatı ve ölüm tazminatı olarak toplam 24.000 lira ödenecek.Ayrıca cenaze ödeneği de SGK ödenecektir.

ÖRNEK:

 İşçi Ayşe Hanım 6098 sayılı Borçlar Kanunu’na tabi olarak bir işyerinde aylık 2.500 lira ücretle 7 yıldan beri çalışırken ölmüştür. Ayşe Hanımın yakınlarına ne kadar kıdem tazminatı ve ölüme bağlı ücret ödenecektir?

Ayşe Hanımın mirasçılarına kıdem tazminatı ödenmez. Ölüme bağlı olarak da 2.2500x2=5.000 lira ücret,cenaze yardımı SGK  ödenecek.

ÖRNEK:

 İşçi Mehmet Bey 854 sayılı Deniz İş Kanunu’na tabi olarak bir işyerinde aylık 2.000 lira ücretle 3 yıldan beri çalışırken ölmüştür. Mehmet Beyin yakınlarına ne kadar kıdem tazminatı ve ölüme bağlı ücret ödenecektir?

Mehmet Beyin mirasçılarına 3X2.000=6.000 lira kıdem tazminatı ödenecek. Ölüme bağlı olarak da 1X 2.000=2.000 lira ücret ödenecek. Buna göre Mehmet Beye kıdem tazminatı ve ücret olarak toplam 8.000 lira ödenecek.SGK cenaze ödeneği ödenecektir.

ÖLÜM TAZMİNATI İLE KIDEM TAZMİNATI FARKLARI

Kıdem Tazminatı	Ölüm Tazminatı
İşçinin ölümü halinde mirasçılarına ödenir.	İşçinin ölümü halinde mirasçılarının yanı sıra bakmakla yükümlü olduğu kişilere de ödenir.
Dava yoluyla talep edilmesi halinde mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır.	Dava yoluyla talep edilmesi halinde yasal faiz uygulanır.
Zamanaşımı 10 yıldır	Zamanaşımı 10 yıldır

Günümüzde hukuksal sorun olarak tartışılsa da Borçlar Hukukuna tabi çalışanlar bu tazminatı alır görüşü denilse bile , İş Hukuku ,Deniz İş Hukuku ,Basın İş Hukukunda çalışan ve işveren arasında oluşacak sorunlarda açıklayıcı madde olmadığında 6098 sayılı Borçlar  Hukuku devreye girecektir.

Özellikle işçinin ölümü ile iş sözleşmesi sona erdiğinde Kıdem Tazminatı ile ilişki kurmadan Borçlar Kanunun 440 Maddesi gözü ile bakılarak ölüm tazminatı alma yolunu hak sahipleri araştırması gerekmektedir.

(Kaynak: Ali Tezel | 15.03.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.