Dr. Veysi SEVİĞ - İlerleme raporunda şirketler ve vergi uygulaması

Avrupa Komisyonu tarafından bu ayın ilk haftasında açıklanmış bulunan "Türkiye 2007 İlerleme Raporu"nda yer alan bazı noktalar uyum çalışmalarının sürdürülmesi açısından ayrı bir önem arz etmektedir.

 

Katılım müzakerelerinin sürdürülmesi sırasında toplam 33 rapordan 5'i komisyon tarafından Avrupa Birliği Konseyi'ne sunulmayı beklemekte, 6 tanesi ise konseyde görüşülmektedir.

Söz konusu raporun 6'ncı faslında yer alan şirketler hukuku ile ilgili açıklamalara göre bu alanda sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Bu bağlamda Türk Ticaret Yasası'nın kabul edilmesinde hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Bu bağlamda ayrıca uygulamada ticaret odaları tarafından sürdürülen şirket tescilleri müktesabat tarafından gerekli kılınan teknik altyapıya sahip değildir.

Avrupa Birliği'nde geçerli bulunan tescil prosodürü ile kayıtlı bilgilerin kullanılması ve bu açıdan açıklık ve şeffaflık ilkelerine bağlı güvenilir bir sicil sisteminin oluşturulması ülkemizde sağlanamamıştır.

Muhasebe raporlarının düzenlenmesinde belli bir ilerleme kaydedilmiş olup Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) bazı muhasebe standartlarını kabul etmiş ve daha önceden kabul edilmiş bir dizi uluslararası muhasebe standardı konusunda yorum ve açıklamalar yayımlanmıştır.

İlerleme Raporu'nun 16'ncı faslında "vergilendirme" ile ilgili değerlendirmeler yer almaktadır.

Buna göre ülkemizde "Dolaylı vergilendirme konusunda hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Katma Değer Vergisi alanında kısmi uyumlaştırma gerçekleştirilmiştir. Yapı, oranlar, muafiyetler ve özel düzenlemeler alanında dikkate değer farklılıklar devam etmektedir. Türkiye tekstilde ve hazırgiyimde fason üretim, lokantacılık hizmetleri, bakım evlerinde ve huzurevlerinde sunulan hizmetlere indirimli oranlar uygulanmasını başlatmıştır. Bu bağlamda yüzde 1'lik oran uygulanmasının kapsamı genişletilmiştir. Ancak yapılan değişiklikler AB müktesabatına aykırıdır.

Özel Tüketim Vergisi konusunda Türkiye'de sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Tütün ürünlerindeki Özel Tüketim Vergisi oranı artırılmıştır. Ancak tütün ve tütün ürünlerindeki tüketim vergisinin yapısı müktesabatlarla uyumlu değildir. Türkiye, Tütün Fonu çerçevesinde ithal edilen tütün ve sigaraya benzer yerli ürünler için geçerli olmayan özel bir gümrük vergisi uygulamaktadır. Alkollü içkilerin vergilendirilmesi belirli bir miktardan az olan durumlarda özel bir çeşit vergi ilave edilerek ve belirli bir minimum vergi gelirlerine tabi olmak suretiyle, kıymet esaslı (ad volerem) vergi uygulamasına dayanmaktadır.

Vergi oranları, alkol içeriğinden çok ürün tipine göre belirlenmektedir. Bu durum müktesabata, Gümrük Birliği'ne ve Dünya Ticaret Örgütü kurallarına uygun değildir. Bu uygulamanın ayrıca ayrımcı sonuçları bulunmaktadır. Uygulanan oranlar, karşılaştırılabilir yerli ürünlere kıyasla ithal edilen ürünler bakımından genellikle daha yüksektir. Türkiye, henüz iç piyasa hareketleri ve mali antrepolar için gümrük vergilerinin askıya alınma rejimini getirmemiştir.

Türkiye doğrudan (dolaysız) vergilendirme alanında bir miktar ilerleme kaydetmiştir. Yeniden yazılan Kurumlar Vergisi Yasası'yla şirket bölünmesi, şirket ayrılması ve transfer fiyatlandırması gibi kavramlar da açıklığa kavuşturulmuş bulunmaktadır.

İdari işbirliği ve karşılıklı yardım alanında sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Yarı özerk bir kurum olan Gelir İdaresi Başkanlığı yeniden yapılanma ve kapasite geliştirme sürecine devam etmektedir ve daha fazla şeffaflık sağlayan faaliyet raporu da bu bağlamda yayımlanmıştır.

İdari yapılanma içerisinde vergi dairelerinin bilgisayar ortamına geçişi ve uygulama kapasiteleri konusunda ilerleme kaydedilmiştir. Tüm illerde vergi daireleri bilgisayar ortamına geçmiştir. Vergi mükellefleri vergi beyannamelerinin yüzde 85'ini bilgisayar ortamında verir hale gelmiştir. Elektronik vergi denetimi yazılımı sonuçlanmak üzeredir. Büyük vergi mükelleflerine yönelik vergi dairesi kurulmuştur. Vatandaşlık numaraları vergi amaçlı olarak da geçerli hale gelmiştir. Vergi kayıplarının önlenmesine yönelik olarak "Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi" getirilmiştir. Ancak bu sistemin bazı unsurları sektör temsilcileriyle yeterince tartışılmamış olup, uygulama açısından tedirginlik ve duraksama yaratmaktadır. Topluluk sistemiyle karşılıklı bağlantı için bilişim teknolojisi alanındaki hazırlık başlamıştır. Türkiye vergi idaresinin etkinliğini artırmaya yönelik çalışmalarını sürdürmektedir.

Avrupa Komisyonu'na göre "Kayıtdışı ekonomiyi azaltma önlemleri süre sınırlamaları bulunan ve sonuç almaya yönelik bir vergi stratejisi çerçevesinde olmalıdır."

Sonuç olarak idari yapının daha da güçlendirilmesi gerekmektedir.

Yukarıya aktardığımız bilgiler Türkiye 2007 İlerleme Raporu'ndan ve bu raporla ilgili çalışmalardan alınmıştır.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 24.11.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.