Türkiye De Kadınların Emekli Olma Koşulları Güçleşiyor Mu? / Vedat İlki

Bugün 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar günü kutlanıyor.

Kadınlar bir toplumun ilerlemesinde önemli etkileri olan üyeleridir. Bir toplumda kadın ne kadar etkin ve üretkense toplum o kadar gelişmiştir. Çalışma hayatında kadının yer alması toplumsal ve ekonomik kalkınma sürecinde, insanın ve insan emeğinin özgürleşmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.

Kadınların kendilerine ait gelirlerinin olması ekonomik bağımlıklarını azaltacaktır. Aynı zamanda kadınların karşı karşıya kaldığı, aile içi şiddet ve taciz, ekonomik şiddet, erken evlenme, erken doğum gibi konularla baş edebilmelerine de yardımcı olacaktır.

Çalışma hayatında kadınlar ağırlıklı olarak kentlerde ücretli çalıştıklarını,işveren olarak çalışma hayatında yeterli olmadıklarını,tarım işçisi olarak  kırsalda ağırlıklı olarak çalıştıklarına şahit oluyoruz.

Genelde kadınlar ücretsiz aile çalışanı olarak görülmektedir.

KADINLARIN DEĞİŞEN EMEKLİ KOŞULLARIYLA EMEKLİ OLMA ŞARTLARI AĞIRLAŞIYOR

Ülkemizde sosyal güvenlik şemsiyesinde yer alan kadın sigortalılar için emekli olmak sadece sigortalılık süresi ve günüyle ilgili olmayıp,emeklilik için aranan yaş şartlarının da yerine getirilmesi gerekir.

5510 sayılı SS ve GSSK yapılan düzenlemelerle birlikte tüm kadınlar 65 yaşında emekliliğe doğru adım atarken,bunun pozitif bir yaklaşım olduğunu söyleyen görüşler tarafından kadın çalışma hayatında erkeklerle birlikte uzun süre kalmasının planladığı yönünde söylemlerde gelişmektedir.

Elbette doğruluk payı olabilir.

Fakat 65 yaşına kadar istihdam edilecek Kadın Sigortalılar için nasıl bir yol izlenecektir.

Örneğin:

Kamuda işe girişte yaş şartı kalkar mı?

Özel sektör 50 yaşını doldurmuş kadın işçiyi işe alır mı?

Esnek çalışma dediğimiz,Kısmi ve Çağrı üzerine çalışma ile emekli olunur mu?

Oysa batı norm ve standartlarında farklı olan Türk kadını için özendirilen en az 3 çocuk doğumu için ,çalışma koşullarında iyileştirme bekleniyor.(4857 sayılı Kanunda düzenlenen doğum sonrası yarı zamanlı çalışma,okul çağına kadar kısmi süreli çalışma yasal düzenlemeleri ilerleyen günlerde ne kadar gerçekçi olacak)

6331 sayılı Kanunla yönetmeliği olan kreş,çocuk gündüz  bakımevleri uygulamada yer bulmakta zorlanılıyor.

Çalışan kadınların okul çağına gelene kadar çocukları için bakıcılara ödenen ücret ve EK/9 kapsamında  sigorta maliyetleriyle birlikte ,reel anlamda ellerine geçen maaşlarının bir çoğu büyük kentlerde çocuklarına harcama olarak ödenmektedir.

Kreş yardımı verilmeyen yada bakıcı elinde büyütülen çocuklar için çalışan kadınlara EK/9 kapsamında işverenleri tarafından katılım payı ödenmelidir.

Ekonomik anlamda reel gelirin büyük bir kısmı çocuk harcamasına giden kadın çalışanlar çalışmamayı tercih ediyor.

Bu durum karşısında uzun süre 0- 6 yaş çocuklar için çalışma hayatından bir çok kadın kopmaktadır.

Öğretim çağına geldiğinde ekonomik anlamda gelir ihtiyacı doğduğunda çalışmaya hayatına geri dönse bile,geçmişte bulduğu işin benzerini bulamamakta,bulsa da aynı şartları taşımayan ,bazı hakları elinden alınmış,asgari ücrette endeksli çalışma yaşamına geri dönmektedir.Bu da ileride alacağı emekli aylıklarını etkilemektedir.

Nitelikli çalışansa durumu biraz daha farklı olup,eski işine uygun iş bulma şansı daha ağırlıklı olmaktadır(Tıp ve Sağlık,Bileşim,Mühendislik,Güzel Sanatlar,Öğretmenlik,Hukuk,Finans,Yöneticilik,Pazarlama dallarında olanlar için)

Kadınlar Sosyal Güvenlik Şemsiyesi altına alındıkları zaman;

20 yıl sigortalılık süresi 50 yaş ile emekli olma yolunda ilerlerken son yasal düzenlemelerle birlikte ,artan emeklilik yaşlarına ve sigortalılık sürelerine yelken açmıştır.

Özellikle;

08/09/1999 öncesi

SSK ,Emekli Sandığı ve Bağ-Kur tabi Kadın Çalışanlar Kademeli emekli yaşına tabi olmuş.

SSK Şartı

01/04/1981 öncesi işe başlayan Kadın sigortalılar için 20 yıl sigortalılık süresi 5000 prim günü,15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün 50 yaşla emekli olmuştur.

Yapılan düzenleme ile birlikte;

01/04/1981 sonrası işe giren Kadın sigortalı Kademeli emeklilikle birlikte hem yaşı hem de sigortalılık primi artmıştır.

08/09/1999 kadar işe girmişse(23/05/2002 göre) 56 yaş 5975 günle emeklilik hak kazanma yoluna gitmiştir.

15 yıl sigortalılık süresi için 52 yaşında başlamış,58 yaşına kadar uzanan bir yelpaze ile 15 yıl 3600 50 yaşı uzamıştır.

08/09/1999 sonrası için ise;

30/04/2008 kadar işe girmesi halinde kadın sigortalı için 7000 gün ve 58 yaş,25 yıl sigortalılık süresi 4500 gün 58 yaş getirilmiştir.

01/05/2008 sonrası için ise;

31/12/2035 kadar 58 yaş 7200 gün yada 15 yıl 5400 gün için kademelendirilmiş süreler,59 yaşından 65 yaşına kadar 7200 tamamlayarak 01/01/2048 7200 dolduranlar 65 yaş emekli aylığı bağlanması .

Bağ-Kur

20 yıl sigortalılık süresi yeterliyken,

Yapılan düzenleme ile birlikte 01/06/2002 tarihle çalışma sürelerine göre 55 yaşa uzamış,

15 yıl 50 yaş ise (1/10/1999 göre) 56 yaşa sarkmıştır.

08/09/1999-30/04/2008 arası için

58 yaş 25 yıl sigortalılık süresi,60 yaş 15 yıl yükselmiştir.

01/05/2008 sonrası 9000 güne yükselerek 65 yaşı karşılamıştır(Kademeli geçişle 01/01/2048)

Emekli Sandığı

 20 yıl çalışma süresi;

23/05/2002 göre kademelendirilmiş 58 yaş kadar ilerlemiştir.

08/09/1999 sonrası için ise;

58 yaş 9000 gün

01/05/2008 sonrası için 9000 gün 65 yaşa uzamıştır.(01/01/2048)

Çalışma ve iş bulma koşulları günümüzde ağırlaştıkça Kadın =Erkek eşittir felsefesi ile birlikte ağırlaşan emeklilik yaş şartları aile düzenini bozmaya devam edecektir.

Umarım kadınlar için pozitif düzenlemeler yapılırken bu konuda SGK dengesini bozmadan kadınlar için yaş konusunda yeni düzenlemeler yada yaş bekleme süresine kadar belirli miktarda emekli aylığı bağlanması yönünde alternatif çalışmalar yapılabilinir.

Emekçi Kadınlar Gününün Ülkemiz İçin Barış ve Huzur Getirmesi Dileğimle........

(Kaynak: Ali Tezel | 08.03.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.