6663 sayılı Torba Kanunun memurlara olan ilgisini bir önceki yazımızda değerlendirmiştik. Bugün de kadın işçilerden anne olacaklara getirilen yarı süreli çalışmaya tam süre ücret hakkını değerlendireceğiz.
Fon Destekli Yarım Çalışma Hakkı
Memur annelerden başka işçi statüsündeki anneler için de yarım süreli çalışmaya tam ücret hakkı getiriliyor. Şu farkla ki çalışan annenin gerçek ücreti düşük de olsa yüksek de olsa çalışmadığı yarım sürenin ücreti asgari ücret baz alınarak İşsizlik Fonundan ödenecek. Çalışanlar için dezavantajlı yapısı nedeniyle geçen her süre artmaya devam eden İşsizlik Fonu bu şekilde amacına uygun bir biçimde değerlendirilmiş olacak.
En Fazla Destek Üçüncü Çocuk İçin
Doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlât edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecek. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere 30’ar gün eklenecek. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre 360 gün olarak uygulanacak. Ancak bu süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmayacak.
Haftalık 45 saatlik çalışma süresinin yarısı kadar (22,5 saat) süreyle çalışan kadın işçilerin ücretlerinin ve çalıştıkları süreye tekabül eden kısmının prim ve ücretleri işveren, çalışmadıkları diğer 22,50 saatlik süreye tekabül eden prim ve ücretleri çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde İşsizlik Sigortası Fonundan ve aylık olarak ödenecek.
Esas alınacak brüt asgari ücret tutarı eşi çalışan ve üç çocuklu işçi için tespit edilen günlük asgari net ücret tutarına denk getirilerek ödenecek. Bu da düşük ve orta ölçekli ücretle çalışanlar için olumlu olsa da yüksek ücretli çalışanlar için tam olumlu bir getiri olacak.
Son Üç Yılda 600 Gün Şartı Var
Kadın işçinin bu ödemeden (Doğum sonrası yarım çalışma ücreti) faydalanabilmesi için işçinin adına doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, ayda 22,5 saat fiilen çalışılması ve doğum sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İş-Kur'a doğum sonrası yarım çalışma belgesi ile müracaatta bulunulması gerekiyor.
Sigortalılar için, brüt günlük asgari ücretin üzerinden toplam %32,5 oranında sigorta primleri işçi ve işveren payları doğum ve evlât edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenen gün sayısı kadar İşsizlik Sigortası Fonundan SGK’ya ödenecek.
Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak.
Geçici işgöremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum ve evlât edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmeyecek.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler yasal faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecek.
Özel Banka Sandığı Çalışanlarına da Yarım Çalışma Hakkı Var
Yarım Çalışma Ödeneği diğer işçiler gibi 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki özel banka ve borsa sandıklarının statülerine tabi personel için de uygulanabilecek.
Gazeteciler ve Gemi Adamları da Kapsamda
Sadece 4857 sayılı İş Kanununa tabi personel değil, Basın İş Kanununa tabi gazeteciler de Deniz İş Kanununa tabi gemi adamları da hatta Borçlar Kanununa tabi olan çalışanlar da yarım çalışma hakkından faydalanabilecek.
Yasa Öncesi Doğumlar Kapsam Dışı
Yarım çalışma izni yasanın yürürlük tarihinden önceki doğumlar için kullanılamayacak. En fazla burukluğu bu nedenle yasanın hemen öncesinde doğum yapmış çalışan anneler yaşayacak.
İşçinin Çocuk Nedeniyle Kısmi Süreli Çalışma Talebi
Doğum sonrası izni ve/veya yarım çalışma izninin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar işçi ebeveynlerden biri işyerinden kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir.
Bu talep işveren tarafından karşılanacak ve geçerli fesih nedeni sayılmayacak. Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilecek.
Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erecek. Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirmesi gerekecek.
Ebeveynlerden birinin çalışmaması hâlinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamayacak.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlât edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanacak.
Analık İzninde Yeni Esneklik
Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılabilecek. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlât edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılacak.
Ücretsiz İzin Hakkında Esneklik
Doğum yapan kadın işçiye doğum sonrası izninden sonra verilen altı aylık ücretsiz izin alma hakkı üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlât edinene de verilecek.
(Kaynak: Ali Tezel | 18.02.2016)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.