Okurumuz Necati Bey soruyor,
2000 yılında emekli oldum,16 yıldır çalışıyorum.65 yaşına az bir yılım kaldım.Kurumsal işyeri olduğundan 65 yaşından sonra çalışma hayatını sonlandıracağım.
Çalıştığım işyeri 2000 yılında emekli olduğum dönem tüm yasal haklarımı ve bakiye yıllık izinlerim olmak üzere ödeyerek hesaplarımı tasfiye etti.
Emekli olduğum dönem ve sonrasına ait haklarım şu anda saklı olarak devam ediyor.16 yıl boyunca ödediğim SGDP ne oldu?Bunların bana faydası olur mu?Emekli Necati.
Necati bey son torba yasa ile birlikte işveren konumunda olan emekli işyeri sahipleri için Mart ayından itibaren %10 SGDP ortadan kalkıyor.
Emekli olup hizmet akdi ile çalışanlardan ise SGDP uygulamasına devam edilecektir.
Bu uygulama bundan 30 yıl önce Merhum CumhurbaşkanıTurgut Özal tarafından 506 sayılı SSK kanunda uygulama imkanı bulmuş,halen günümüzde de uygulamaya devam ediyor.
SGDP belirli yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirip emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlanan sigortalıların yaşlılık aylığı kesilmeden hizmet akdine tabi çalışmaları halinde hem işçi hissesi ve hem de işveren hissesi oranında alınan primdir.
06/05/1986 BAŞLADI
(4/a) (SSK) sigortalıları yönünden SGDP uygulamasına 6/5/1986 tarihinden itibaren başlanılmış olup bu tarihten sonra yaşlılık aylığı bağlanan SSK sigortalılarının yeniden çalışmaya başlayıp istekte bulunmaları halinde SGDP ödenmesi imkan sağlanmıştır. Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da banka sandıklarına göre emekli olup (4/a) kapsamında çalışmaya başlayanlar da 6/5/1986 tarihinden itibaren SGDP’ye tabi tutulmuşlardır.
İşverenler sigortalılara ödedikleri ücretten sigortalıya ilişkin SGDP hissesini kesip SGK bildirim yaparlar. (4/a) sigortalılarının yaşlılık aylıklarından SGDP kesilmez. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra emekli olup (4/a) kapsamında çalışması olanlardan kısa vade sigorta prim oranına % 30 ilave edilerek SGDP alınır. 1/10/2008-31/8/2013 tarihleri arasında SGDP oranı % 31,5 ile 36,5 arasında değişmekte olup 1/9/2013 tarihinden sonra bu oran % 32 olmuş. % 30 oranındaki SGDP’nin ¼’ü sigortalı, ¾’ü işveren hissesi olup işveren kısa vade primini de ilave ederek SGK bildirim yapar.
SGDP ÇALIŞANA FAYDASI VAR MI?
(4/a) sigortalıları yönünden SGDP ödenmiş sürelerde sigortalılara;
a.)İş Kazası ,
b.)Meslek Hastalıkları sigortası yönünden yardım yapılıyor.
UZUN VADELİ YADA TOPTAN ÖDEME YANSIMASI OLUR MU?
SGDP'li olarak çalışılan bu süreler malullük,yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden(Uzun Vadeli) sigortalılık süresi sayılmamakta, primler toptan ödeme olarak iade edilmemekte ve hizmet birleştirilmesinde dikkate alınmamaktadır.
2008 EKİM SONRASI İLK DEFA SİGORTALI OLANLAR SGDP ÖDEYEREK ÇALIŞMA İMKANI OLMAYACAK
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra (4/a) ve (4/c) sigortalısı olup yaşlılık aylığı bağlananlardan yeniden çalışmaya başlayanlardan kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyete tabi çalışanlar haricindeki sigortalıların bağlanan yaşlılık aylıkları kesilecektir. Aylıkları kesilen sigortalılardan kısa vade, uzun vade ve genel sağlık sigortası primi alınacak, bu çalışmaları sona erdikten sonra yeni aylıkları bu hizmetleri de dahil edilerek yeniden hesaplanacaktır. Bunlardan SGDP kesilmeyecektir.
İSTİSNA
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden yaşlılık ve emekli aylığı alanlardan SGDP kesilmez. Bunlar hakkında işverenleri tarafından kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri ödenir.
SGDP ANAYASA HÜKÜMLERİNE AYKIRI DEĞİL DENİLMİŞ
Anayasa Mahkemesi 5/11/2008 tarihli ve 27045 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan kararıyla Anayasanın 2 nci maddesindeki hukuk devleti ilkesiyle toplum yaşamında eşitlik temeline dayanan adil bir hukuk düzeni kurulması amaçlandığı; SGDP uygulamasıyla, çalışmaya devam ederek kazanç sağlayanlarla sağlamayanlar arasında adil bir dengenin kurulmasının sağlandığı, sosyal güvenlik destek priminin, sosyal güvenlik kurumlarının mali yapılarının güçlendirilmesi ve böylece sosyal sigortacılık faaliyetinin sürdürülebilmesi amacına yönelik olduğu, bu uygulamanın sosyal güvenlik sistemi çerçevesinde değerlendirilmesi yapıldığında, emekli olan bir sigortalının işine devam etmesinin, hem istihdamı menfi yönde etkilediği, hem de sigortalı sayısının artmasını engellediği, dolayısıyla, emekli olan kişilerin işlerini başkalarına devretmek suretiyle genç sigortalıların sisteme dahil olmalarını teşvik etmenin, bu mümkün olmadığı takdirde, alınacak SGDP ile sisteme katkılarının sağlanmasının hedeflendiğinin anlaşıldığı, Anayasanın 60 ıncı maddesinde yer alan “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” şeklindeki anayasal düzenleme çerçevesinde değerlendirildiğinde; herkesin sosyal güvenlik hakkından yararlanabilmesi bakımından sosyal güvenlik kurumlarının mali yapılarının güçlendirilmesine ihtiyaç bulunduğu; bu bağlamda, itiraz konusu kuralın, Anayasanın 60 ıncı maddesinde sözü edilen tedbirler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, ayrıca, sosyal ve ekonomik haklar alanında
Devlete yüklenen görevlerin, Anayasanın 65 inci maddesinde belirtildiği biçimde mali kaynakların yeterliliği ölçüsünde yerine getirilebileceğinden SGDP uygulamasının Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir.
SONUÇ:
Emekli olup hizmet akdi ile çalışanlar açısından Anayasa Mahkemei kararları doğrultusunda çalışmaya devam ederek kazanç sağlayanların sosyal güvenlik destek priminin, sosyal güvenlik kurumlarının mali yapılarının güçlendirilmesi ve böylece sosyal sigortacılık faaliyetinin sürdürülebilmesi amacına yönelik olduğu emekli olan bir sigortalının işine devam etmesinin, hem istihdamı olumsuz yönde etkilediği, hem de sigortalı sayısının artmasını engellediği,genç sigortalılar sisteme dahil olmayacağından SGDP ile sisteme katkılarının sağlanması amaçlanmıştır.
SGDP ödeyenler sosyal güvenlik kurumlarının mali yapılarının güçlendirilmesine katkı sağlamıştır.
Oysa,Emekli olup SGDP ödeyerek hizmet akdi ile çalışanlar sadece İş Kazası/Meslek hastalığı yönünden uğrayacakları gelir kayıpları telafi edilecektir.
Aylıkları kesilmediği için ileride iş hayatlarını sonlandırmaları haline(4/a) ,emekli aylıkları için,SGDP kesilen işçi hissesi oranında küçükte olsa bir katkı yapılması gerekmez mi?
Kayıt dışı çalışmayarak sosyal güvenlik sisteminin mali yapısında katkı yapan 4/a sigortalıları son torba yasa da görmezden gelinmiş,4/b sigortalılarına sağlanan haklardan olan olumlu bir yararlanma sağlanmamıştır.
Umarız ilerleyen yıllarda hizmet akdi ile çalışan emekliler bu konuyu TBMM milletvekilerine dilekçe yazarak gündeme taşımaları,emekli dernekleri ile haklarını aramalarını,promosyon ve intibak çözüm bulunmasına salık veririz.
(Kaynak: Ali Tezel | 11.02.2016)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.