Okur Sorularına Cevaplar (Vekil Öğretmenlik Kimlere İlaç Olacak? - Yurtdışı Borçlanması Hangi Durumda Yarar Yerine Zarar Getirir / Şevket Tezel

 1996 yılında vekil öğretmen olarak 1 yıl Emekli Sandığı iştirakçisi olarak çalıştım. 2003 yılından beri de SSK sigortalısıydım. SSK’ya geçince hizmet birleştirmiştim. Şimdi de 2016 yılından itibaren öğretmen olarak kamuya atamam olduğundan tekrar Emekli Sandığı iştirakçisi oldum. Özelde çalışmalarım için kademe derece alabilir miyim? Tekrar birleştirme mi yapmalıyım?

Sayın Değirmencioğlu,

1996 yılında başlayan bir yıllık Emekli Sandığı iştirakçiliği döneminiz sizin içi anahtar rolünde bulunuyor. Bu köşeden defaatle belirttiğim üzere ilk defa 15.10.2008 ve sonrasında başlayan memuriyet yani 4/1-c sigortalılığı sürelerinde sağlanan çoğunluk ile 4/1-c sigortalılıktan emeklilik hemen emeklilik tarihi hem de emekli aylığı bakımından dezavantajlar içeriyor.

Bu dezavantajlar sizin için söz konusu değil, zira siz 1996’daki Emekli Sandığı iştirakçiliğiniz sayesinde hem derece ve kademe ile emekli olacaksınız, hem de emeklilik yaşınız 5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesindeki 65 yaş esasına göre belirlenmeyecek. Yani tabi olacağınız yaş 15.06.2002 tarihi itibariyle 25 yılın dolmasına kalan süreye göre belirlenerek emekli olacaksınız.

Emekli Sandığı dönemindeki Emekli Sandığı matrahlarınız aynı dönem SSK sigorta primine esas kazanç (SPEK) taban rakamlarına göre 1,4 – 1,8 kat düzeyinde olacağından 6,5 kata kadar varan SPEK tavan rakamlarına göre düşük kalacağından SSK ve 5510 sayılı Kanun kapsamında hesaplanacak emekli aylığınız bugünün 900-1100 TL’si seviyesinde kalacak. Oysa 5434 sayılı Kanuna göre yapılacak hesaplamada 1.dereceden emekli olduğunuzda emekli aylığınız bugünün 1990 TL’si düzeyinde olacak. Hiçbir halde bugünün 1618 TL’sinden daha düşük aylığınız olmayacak. Yani o bir yıl kadar yaptığınız vekil öğretmenlik size adeta ilaç olacak. Bu bakımdan kurumunuzu 5434 sayılı Kanuna göre işlem uygulanması gerektiği yönünde yazılı olarak uyarmanızı öneririm. Zira 5434 sayılı Kanuna göre hesaplama halen alacağınız memur öğretmen aylıklarına da etki edecek.

 

Son Yedi Yıl Kuralına Dikkat

10 Mart 1957 doğumlu annemin 1 Ocak 1987' den itibaren 2726 günlük Bağ-Kur primi var. 1 Ekim 2013' ten itibaren de şu ana kadar 812 gün asgari ücretten SSK primi var. Emekli olması için ne kadar daha prim ödememiz gerekir. eskiden Bağ-Kurlu olduğu için 3600 günde emekli olamaz mı? M. Akif ALAN

Sayın Alan,

Annenizin 3600 günle SSK’dan emeklilik hakkı elbette var. Ama henüz SSK’dan değil Bağ-Kur’dan emekliliğe tabi bulunuyor. Annenizin SSK’dan emekliliğe tabi hale gelmesi için Bağ-Kur süresinden sonra en az 1260 gün SSK süresi edinmesi şart. SSK’dan 1260 güne sahip olunca SSK’lılıktan emekli olabilir. Zira bu halde tabi olduğu 58 yaşı doldurmuş durumda bulunuyor.

 

Yurtdışı Borçlanması Hangi Durumda Tehlikeli Olur?

1979 doğumluyum. Türkiye’de 1999 Ağustos ayında işe başladım. 2008 yılından bu yana ise Bulgaristan’da çalışıyorum. Ancak Türkiye'deki emeklilik günlerimin devam etmesi ve ailece sağlık imkânlarını kullanmak için Türkiye'deki bir şirket üzerinden sigortamı da ödüyorum Bulgaristan'daki sağlık sistemi kötü. Sonuç olarak her iki ülkede de sigortalı çalışıyorum. Türkiye'de ödediğim sigorta bana aylık 560 TL’ye mal oluyor. İlerleyen yıllarda Bulgaristan’da çalıştığım yılları Türkiye'de ödeme imkânım var mı ? Türkiye'de ödediğim sigorta mantıklı mı? Ben hem ailece sağlığımız hem de emekliliğimiz garanti olsun mantığıyla ödüyorum. Ama 560 TL de büyük para. Şu ana kadar Türkiye'de yaklaşık 3 bin 600 iş günüm var. G.H.

Sayın Okurum,

İki ülkeden de aynı anda sigortalı olarak bir risk alıyorsunuz. Yurtdışı borçlanması gibi bir hakka sahip iken bu hakkın kullanımını sakatlıyorsunuz. Zira aynı anda Türkiye’de prim ödediğiniz sürelerin borçlanamazsınız. Ayrıca bu günlerin gerçek dışılığı ortaya çıkarsa silinme riski var. Türkiye’de prim ödemediğiniz süreleri borçlanmak istediğinizde borçlanma söz konusu olmayan sürelerin silinme riski büyük olacak. Yurtdışı borçlanmasında istenen “Yurda giriş-çıkış belgesi” ve hizmet dökümünüz buradaki çelişkiyi gözler önüne serecek. Yani olası bir yurtdışı borçlanması girişiminizde başınız ağrıtacak sonuçlar ortaya çıkacak. Bu nedenle kendinizi Türkiye’de sigortalı gösterttiğiniz süreler fazla değilse bu işe son vermenizi ve ileride yurtdışı borçlanmasıyla eksik günlerinizi telafi etmeniz salık veririm. Eğer bu süreler çok ise artık yurtdışı borçlanması yapmamanızı eksik sürenin bir kısmını (En fazla 41 ayını) isteğe bağlı (Bağ-Kur) sigortalı olarak tamamlamanızı kalan 39-40 aylık süreyi ise ileride bilfiil SSK’lı çalışarak tamamlamanızı veya doğum borçlanması ile tamamlamanızı öneririm. İsteğe bağlı sigortalı iken de sağlıktan yararlanabilirsiniz ve 41 ayı geçmediğiniz sürece emeklilik planlarınız bozulmaz. 5 bin 975 gün sayınızı doldurduktan sonra ise 56 yaşını doldurmanıza kalan süreye kadar ya evlenerek eşinizin sağlık yardımı hakkından faydalanmanızı ya varsa anne-babanızın Türkiye’deki sağlık yardımı hakkından faydalanmanızı bunların tümü söz konusu değilse ve de Türkiye’de bilfiil çalışmıyorsanız sadece GSS primi ödeyerek  sağlık yardımı hakkından yararlanmanızı öneririm.

(Kaynak: Ali Tezel | 25.01.2016)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.